این واقعیت تلخ هنگامی مالکان خودروهای شخصی را آزار میدهد که متناسب نبودن ایجاد ظرفیت لازم برای پارک خودرو به اندازه رشد تردد و تعداد خودروهای عرضه شده به بازار مصرف موجب شده تا در چند سال اخیر اشکال جدیدی از پرداخت هزینه پارک در خیابانهای شهر تهران تحت عنوان پارکبان، جایگزین نظام پارکومتر پیشبینی شده در سایر کشورهای دنیا شده و زمینههای انجام تخلف برای دریافت هزینه بیش از نرخ مصوب برای پارک خودرو را فراهم ساخته است.
توسعه استفاده از وسایل شخصی برای حملونقل درونشهری موجب شده است تا علاوه بر مشکلات ناشی از افزایش مصرف سوخت، آلودگی هوا و... چارهاندیشی برای تأمین فضای مورد نیاز پارک خودروها نیز به معضل دیگری تبدیل شود. به گفته برخی کارشناسان امور شهری در تهران روزانه بیش از یکمیلیون خودرو برای پیدا کردن جای پارک مناسب بین ۱۵ تا ۳۵دقیقه وقت صرف میکنند. اکنون تأمین جای پارک مناسب برای خودروها بهویژه در محدوده طرح ترافیک به یکی از مشکلات بزرگ شهروندان تهرانی تبدیل شده و در بسیاری از موارد شاهد هستیم که رانندگان و شهروندان تهرانی برای پیدا کردن جای پارک حتی به یکدیگر پرخاشگری میکنند.
گرانفروشی، بزرگترین تخلف
مروری بر نرخهای مصوب پارکینگ و نرخ واقعی اعمال شده حتی در بسیاری از اماکن عمومی که ملزم به رعایت نرخهای مصوب هستند بیانگر نبود نظارت و سودجوییهایی است که صورت میگیرد. اکنون نرخ دریافتی برای پارکخودرو در بسیاری از اماکن عمومی مانند فرودگاه امامخمینی(ره)، فرودگاه مهرآباد، ترمینالهای مسافربری، فروشگاههای شهروند و... بهمراتب بیش از قیمتهای مصوب اعلام شده است. بهعنوان مثال در برخی فروشگاههای شهروند نرخ ورودی 500 تومانی برای خودروهای سواری اعمال شده و به ازای هر ساعت توقف نیز مبلغ هزار ریال دریافت میشود یا در برخی مراکز تفریحی برخی افراد سودجو هزینه 50هزار ریالی برای ارائه جای پارک را مطالبه میکنند.
نرخهایی که رعایت نمیشود
نبود نظارت بر اعمال نرخهای مصوب پارک خودرو توسط صاحبان پارکینگهای مسقف و روباز و خیابانهای سطح شهر موجب رشد تخلف دریافت هزینه پارک خودرو شده است بهنحوی که حتی در برخی آمارهای رسمی ارائهشده توسط دستگاههای دولتی نیز این موضوع بهخوبی مشهود است. بنابر اعلام روابط عمومی سازمان بازرگانی استان تهران از ابتدای فروردین تا پایان آذر ماه 88، تعداد 73 پارکینگ متخلف شناسایی و جریمه شدهاند. رئیس اتحادیه صنف دارندگان تعمیرگاه اتوسرویس، توقفگاه پارکینگ و کارواشهای تهران، با بیان این مطلب اعلام کرده است، بیشترین میزان تخلفات پارکینگها مربوط به گرانفروشی است.
علیرضا راسی با اشاره به اینکه بیشتر اعضای صنف، نرخ اتحادیه را به کار نمیگیرند در مورد نرخ اعمالشده در پارکینگها اعلام کرده است: نرخ پارکینگ مسقف شبانه روزی داخل محدوده طرح ترافیک سواری 2هزار و 600تومان، موتورسیکلت 600تومان و چنانچه مسقف نباشد، 2هزار تومان و موتور سیکلت 24ساعت 500تومان است. وی در زمینه نرخ پارکینگ خارج از محدوده طرح ترافیک نیز افزود: نرخ کرایه پارکینگ غیرمسقف برای ماشینهای سواری هزارو800تومان و موتورسیکلت 500تومان است. نرخ کرایه پارکینگهای مسقف خارج از محدوده طرح ترافیک 2هزار و500تومان و موتور سیکلت 500 تومان تعیین شده است.
از پارکومتر تا پارکبان
به گفته برخی مسئولان، شهر تهران با کمبود بیش از یک میلیون پارکینگ مواجه است. این شرایط موجب شده است تا طی سالهای اخیر و درحالیکه استفاده از پارکومترها در کلانشهر تهران بر خلاف سایر شهرهای بزرگ دنیا به دست فراموشی سپرده میشود نظام جدید پارک خودرو با عنوان پارکبان توسعه یابد. در واقع این روزها کمتر خیابانی را پیدا میکنید که برای پارک در آن مجبور به پرداخت هزینه پارک به پارکبانها نباشید. علاوه بر پرداخت هزینه پارک خودرو به پارکبانها، نرخهای متفاوت اعمال شده توسط این افراد نیز به مشکل بزرگ دیگر شهروندان برای پارک خودرو تبدیل شده بهنحوی که اکنون این افراد برای یک ساعت توقف هزینه 300تا هزار تومانی را از صاحبان خودروها مطالبه کرده یا در برخی ایام با استفاده از الفاظی مانند پول شیرینی مبالغی را حتی بدون ارائه قبض از مالکان خودروی متقاضی پارک دریافت میکنند. با این شرایط بهتر است مسئولان مربوط نرخ مصوب پارکخودرو را نیز در این محلها نصب کنند تا از کشمکش و چانهزنی مردم و پارکبانها جلوگیری شود.