به همین منوال گونههای مختلف گیاهی هر یک دارای معایب و مزایایی هستند که شرایط اقلیمی تهران و اولویتهایی که کارشناسان برای این گزینهها تعریف میکنند ضریب استفاده از آنان را در فضای سبز و در مقاطع مختلف زمانی کاهش یا افزایش میدهد. سوزنی برگان افزون بر قدرت جذب گرد و غبار و عدماجازه به علفهای هرز برای رشد در پای خود، جزو مقاومترین گونهها در برابر کمآبی هستند.
شاید یکی از دلایلی که در گذشتههای دور به سوزنی برگان در جنگلکاری پیرامون شهرها توجه شده استفاده از چوب آنها و مصارف صنعتی به علاوه دوره سبزی طولانی بوده لیکن در حال حاضر در محیطهای شهری کاشت سوزنی برگان به جز در موارد خاص و نادر جایز نبوده و توصیه نمیشود و به همین دلیل در کلیه واکاریهای انجام شده و عملیات توسعه فضای سبز شهری، از درختان پهن برگ مقاوم و ماندگار و سازگار با شرایط آب و هوایی تهران استفاده میشود و هماینک استفاده از سوزنیبرگان در فضای سبز درون شهری به سمت صفر میل میکند.
در اصول طراحی منظر و از دیدگاه طراحی شهری، جمعیت نقش بسیار مهمی در منظرسازی و زیباسازی بصری داشته و مورد پسند و توجه مردم نیز قرار دارد. لیکن بهدلیل مصرف آب زیاد و هزینه بالای نگهداری چمنکاریها، بخشنامهای از سوی سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران به کلیه مناطق ابلاغ شده، مبنی بر اینکه کاشت چمن تنها درصورت ضرورت و امکان تأمین منبع آبی پایدار و نقاطی که از لحاظ طراحی نیاز به پوشش سبز چمن باشد مجاز دانسته شده است.
همچنین از سوی سازمان پارکها و فضای سبز دستورالعملی برای تمامی مناطق 22گانه شهر تهران ارسال شده که در آن، لیست گونههای پوششی مناسب با شرایط آب و هوایی تهران و جایگزینی چمن مانند آجوکا، فرانکینیا، سدم و... پیشنهاد داده شده که در مناطق از اینگونههای جایگزین استفاده شود. در سال1384 مراحل 1 و 2 مطالعاتی مربوط به طرح جامع آب خام شهر تهران پایان پذیرفته و در حال حاضر با توجه به گسترش روزافزون فضای سبز مطالعات مربوطه در حال به روزرسانی است. با تحقق این طرح نزدیک به 95درصد از فضای سبز شهر تهران توسط آبهای زیرزمینی(چاهها و قنوات) مشروب میشود.
در طرح جامع جدید شهر تهران و طرحهای تفصیلی مناطق با هدف توسعه و گسترش فضای سبز پهنههایی بهعنوان فضای سبز و زمینهایی بهعنوان اراضی ذخیره نوسازی شهری لحاظ شده است. همچنین در این رابطه بهمنظور افزایش فضای سبز بحث توسعه عمودی در نما و بامهای ساختمانها در دستور کار شهرداری تهران و سازمان پارکها قرارگرفته است.
ضمناً قابل ذکر است که بنا به مصوبه شورای اسلامی شهر تهران درصورت انجام این کار روی ساختمانها، موارد تشویقی شامل تخفیف عوارض پسماندو... مدنظر قرار گرفته است و در حال حاضر کمیتهای در شهرداری تهران با همکاری این سازمان مشغول تدوین دستورالعملهای فنی و اجرایی این طرح است.
در مناطق جدیدالاحداث تهران مانند مناطق21 و 22، کاشت درختان با رعایت اصول طراحی فضای سبز و معماری منظر و رعایت فواصل باغچهها با حریم خیابان و پیادهرو، صورت میگیرد و قطعاً در آتیه خیابانهای زیبا و پررونق نیز خواهیم داشت. همچنین در سایر معابر شهری عملیات پایش و نگهداری بهنحوی طراحی شده که باعث حفظ وضعیت موجود و نیز بهسازی و ساماندهی و اجرای اقدامات اصلاحی شود. در این رابطه پیرو مصوبه شورای محترم اسلامی شهر تهران پروژه بزرگ سیستم الکترونیکی شناسایی درختان معابر شهری با استفاده از تکنولوژی REID در حال اجرا بوده و تاکنون 8 خیابان ازجمله خیابانهای ولیعصر(عج)، شریعتی و انقلاب و 4بوستان بزرگ شهری(آزادگان، پارک شهر، ملت و گفتوگو) زیر پوشش طرح کدگذاری الکترونیکی قرار گرفتهاند.
*معاون خدمات شهری شهرداری تهران