با استفاده از ظرفیت و قابلیتهای فنی صنعت پتروشیمی و از طریق بهکارگیری آروماتیکها در تولید، پدیدهای قابل اهمیت و در نوع خود قابل تقدیر است؛ بهگونهای که حدود 20میلیون لیتر بنزین وارداتی در روز را در صورت منقطعشدن، به شیوهای مدیریت کند که نابسامانیهای مورد نظر تحریمکنندگان بنزین، فرصت بروز و تبلور نیابد و امورات کشور از این ناحیه دچار خسارتهای قابل اعتنا نشود؛ در این خصوص ذکر چند نکته بیمناسبت نیست.
1- در اقتصاد کالاهایی وجود دارند که حساس، مهم و استراتژیک هستند، بهنحوی که کمبود و یا نبود آنها، میتواند آسیبهای بسیاری بر ساختار اقتصادی جوامعی که به مشکل دسترسی به آنها برخورد میکنند وارد سازد. کالاهای غذایی، دارو، بنزین و ... از این نمونهاند.
کشورهای جهان هرقدر صحبت از ضرورت اقتصاد آزاد و اقتصاد یکپارچه جهانی در قالب سازمانهایی همچون سازمان تجارت جهانی کنند، باز هم این کالاها را سیاسی تلقی کرده و از آنها برای رسیدن به منویات سیاسی خود استفاده میکنند. بنابراین، افسانه اقتصاد آزاد که بر ضرورت و لزوم آن از طرف عدهای تأکید میشود، هرچند مورد استقبال است لیکن پذیرش امکان تحقق آن با توجه به شرایطی که به لحاظ سیاسی در جهان حاکم است، سادهانگاری تلقی میشود.
2- تلاش دولت جمهوری اسلامی برای خنثیکردن تحریم بنزین و تحقق عملی آن، بهلحاظ فنی، دربردارنده 2عنصر توجه به استراتژیکبودن کالای تحریمشده و همچنین توفیق در یک اقدام فنی دارای خصلتها و پیامدهای سیاسی است. مهم نیست که کشور این مقوله را به چه میزان و تا چه زمانی و با چه شیوههایی استمرار دهد، مهم این است که از واردشدن شوک مورد نظر تحریمکنندگان بر اقتصاد و حمل و نقل کشور،
ممانعت بهعملآورده و در این مسیر، قابلیتهای فنی و تکنولوژیک کشور را منعطف کرده و در نتیجه به توفیقی فنی و سیاسی دست یازیده است. نباید این اقدام مهم، مورد عنایت و توجه کسانی که به اعتلای ایران اسلامی و کاهش مشکلات اقتصادی آن میاندیشند، واقع نشود و در زمره مصادیق ایجاد فرصت بهواسطه تهدیدهای دشمن، مورد کنکاش و تجلیل قرار نگیرد.
3- جنبه اقتصادی اقدام به تولید بنزین در مجتمعهای پتروشیمی، نباید تحتالشعاع اهمیت جنبههای فنی و سیاسی آن قرار گیرد و باید هزینههای فرصت این جایگزینی را بهدقت مورد محاسبه قرار داد تا مشخص گردد آنچه بهعنوان مزایا و فواید اقتصادی بهدست آمده است، چه نسبتی با هزینههای حاصله دارد.
البته ما بر آن نیستیم که اقدام به تولید بنزین با استفاده از آروماتیکها، باید ارزانتر یا حتی معادل هزینههای واردات بنزین باشد، بلکه بحث بر سر آن است که هزینههای بهوجودآمده باید بهگونهای باشند که حتما کمتر از منافع معطوف به اقدامی مقاومتجویانه در قبال اجحافات کشورهای عنود و نامهربان بر ما باشد.
همه میپذیریم که هر اقدام هزینهای دارد و اقدامات کشور برای نیل به منویات سیاسی خود هم دارای هزینههایی است که این هزینهها، در قالب تحریم و سایر اقدامات بر کشور تحمیل میشود. لیکن باید بهطور مستمر، با پایش نوع و میزان این هزینهها و بررسی تطبیقی آنها با منافع حاصل از سایر اقدامات برای کشور، در میانمدت، از جنبه اقتصادی نیز از مفیدبودن پدیده تولید کمبود بنزین در داخل و از طریق مجتمعهای پتروشیمی، اطمینان حاصل کرد. بدیهی است تحمل هزینههای اقتصادی در کوتاهمدت، میتواند تحتالشعاع توفیقات فنی و سیاسی واقعشده و در مجموع، اقدام دولت را در این خصوص قابل تقدیر کرده و مثبت ارزیابی کند.