امیرعباس تقی‌پور: شصت و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت که از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین و معتبرترین نمایشگاه کتاب جهان یاد می‌شود پس از 5 روز فعالیت به کار خود پایان داد.

نمایشگاه کتاب فرانکفورت

این نمایشگاه از 6 لغایت 10 اکتبر برابر با 14 لغایت 18مهر ماه برگزار شد. براساس آمار اعلام شده توسط مسئولین نمایشگاه، امسال ۷۵33 ناشر از ۱۱۱ کشور در نمایشگاه فرانکفورت شرکت‌کردند. 3 روز اول این نمایشگاه به بازدیدکنندگان حرفه‌ای اختصاص داشت و در 2روز باقیمانده، عموم مردم فرصت بازدید را پیدا کردند.انتشارات دیجیتال و کتاب‌های الکترونیک، محور اصلی نمایشگاه امسال بود.برگزاری این نمایشگاه علاوه بر اعتبار و درآمدی که برای کشور آلمان و شهر فرانکفورت دارد موجب ارتباط حرفه‌ای و تجاری ناشران جهان شده است؛طوری که بزرگ‌ترین مرکز عرضه و خرید و فروش کتاب در جهان محسوب می‌شود.

نمایشگاه کتاب فرانکفورت محل ملاقات کارشناسان صنعت نشر است. ناشران زیادی از کشورهای مختلف دورهم جمع می‌شوند تا با امضای تفاهمنامه‌ها و قراردادهای تجاری به رشد کسب و کار خود بپردازند. در این میان نویسندگان، مترجمان و مرتبطان نشر نیز حضور فعالی دارند. اگر چه آمار دقیقی از حجم مبادلات مالی این نمایشگاه منتشر نشده است اما تداوم برگزاری نمایشگاه و استقبال ناشران مختلف، حکایت از رضایت آنها در دستیابی به اهداف تجاری‌شان دارد؛ استقبالی که موجب شده است گروه‌های مختلف رسانه‌ای نیز به نمایش توانمندی‌های خود در سالن‌های مخصوص بپردازند.

البته از یاد نبریم تنها ناشرانی می‌توانند از فرصت‌های مورد اشاره بهره‌برداری کنند که کشورهایشان قانون کپی رایت و رعایت حقوق مؤلفین و مترجمین را پذیرفته باشند.

کتاب‌های الکترونیک؛ فرصت یا تهدید

اختصاص موضوع اصلی با اهمیت‌ترین نمایشگاه کتاب جهان به «انتشارات دیجیتال و کتاب‌های الکترونیک» حکایت از دغدغه‌های جهانی پیرامون این سؤال دارد: آیا با گسترش کتاب‌های الکترونیک، باید با کتاب‌های چاپی خداحافظی کرد؟
این پرسش آن قدر مهم بود که گیدو وستروله (وزیر امورخارجه آلمان) و کریستینا فرناندس کرچنر (رئیس‌جمهوری آرژانتین) - میهمان ویژه نمایشگاه- نیز در مراسم افتتاحیه نمایشگاه به آن پاسخ دادند.

وستروله گفت: من به جرأت می‌گویم که کتاب‌های الکترونیک جایگزین کتاب‌های چاپی نخواهند شد اما می‌توانند مکمل آنها باشند. کتاب بیش از آنچه بعضی‌ها فکر می‌کردند دیگر باید فاتحه‌اش را خواند دوام می‌آورد.

کرچنر نیز گفت: تا زمانی که کلمه وجود دارد کتاب مهم‌ترین عنصر ارتباطی خواهد بود و کتاب و کلمه هرگز نخواهند مرد.
اما این تمام ماجرا نبود. هر ساله در نمایشگاه کتاب فرانکفورت بیش از 3‌هزار سمینار و گردهمایی بزرگ و کوچک برگزار می‌شود که بحث و بررسی پیرامون موضوع اصلی نمایشگاه، بازار گرم‌تری دارد. امسال هم در مکان‌هایی که برای برگزاری این سمینارها درنظر گرفته شده بود نقطه‌نظرات متفاوتی پیرامون کتاب‌های الکترونیک مطرح شد اما آنچه مسلم به‌نظر می‌رسد این است که فرصت‌های جدیدی پیش روی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کتاب‌های الکترونیک قرار دارد؛ فرصت‌هایی که حاشیه سود ناشران صرفا سنتی را به خطر خواهد انداخت.

آرژانتین میهمان ویژه

آرژانتین با شعار «جنبش فرهنگی» میهمان ویژه این دوره نمایشگاه بود. تعیین میهمان ویژه از سال‌1976در نمایشگاه کتاب فرانکفورت مرسوم شده است. میهمانان ویژه از فرصت بسیار مناسبی برای معرفی توانمندی‌های ادبی و انتشاراتی خود به جهانیان، برخوردار می‌شوند.

ناشران کشوری که به‌عنوان میهمان ویژه شناخته می‌شوند با حمایت دولت‌های خود حضور یکپارچه و تأثیرگذاری در نمایشگاه دارند؛ حضوری که مستلزم هزینه‌های فراوان است. به‌نظر می‌رسد امسال آرژانتین به‌خوبی توانست از این فرصت بهره‌برداری کند؛ کاری که سال گذشته کشور چین انجام داد.

حضور رئیس‌جمهوری آرژانتین در مراسم افتتاحیه و همچنین نویسندگان و هنرمندان بزرگ این کشور در کنار غرفه‌آرایی جذاب و تبلیغات گسترده در جای‌جای نمایشگاه زمینه معرفی آثار فرهنگی و هنری آرژانتین را فراهم کرده بود. سال آینده ایسلند، میهمان ویژه این نمایشگاه خواهد بود.

ایران و فرانکفورت 2010

امسال نیز ناشرانی از جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حاضر بودند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیت اجرایی غرفه کشورمان را به اتحادیه تعاونی ناشران متشکل از 10 شرکت تعاونی، واگذار کرده بود. آنها حدود 800 عنوان کتاب از مجموع 614 ناشر عضو خود را در موضوعات هنر، ایران‌شناسی، دفاع مقدس، شعر، رمان، کودک و نوجوان و دین به نمایش گذاشته بودند. انتشارات علمی و فرهنگی نیز با برپایی غرفه‌ای مستقل در سالن 5 نمایشگاه حاضر بود.

نمایش 15 قرآن نفیس به 7‌زبان دنیا، 50 عنوان کتاب الکترونیک و آثاری در زمینه فلسفه، تاریخ، قرآن، فرهنگ و تمدن، ادبیات، هنر، ادیان، عرفان جامعه‌شناسی، علوم‌ تربیتی، تاریخ علم، علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و کودک و نوجوان از ویژگی‌های این غرفه محسوب می‌شد. همچنین رایزنی فرهنگی کشورمان در آلمان نیز با به نمایش گذاشتن آثار برخی ناشران در نمایشگاه حاضر بود. اما جدای از لزوم حضور فرهنگی کشورمان که کیفیت آن هم، کاملا جای بحث و بررسی دارد باید اذعان کرد هنوز نتوانسته‌ایم از این نمایشگاه و ظرفیت‌های اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی آن استفاده کنیم.

عدم‌پیوستن به قانون کپی رایت، هرگونه عقد قراردادهای کلان انتشاراتی با ناشران سایر کشورها را حتی به فرض برخورداری از ظرفیت‌های فنی و تولیدی، سلب کرده است چراکه انتشار کتاب بدون اجازه رسمی و عقد قرارداد خرید امتیاز یا نشر اقدام مذمومی در عرصه بین‌الملل به حساب می‌آید. به همین دلیل می‌توان گفت حضور ایران در نمایشگاه فرانکفورت بیش از آنکه حرکتی اقتصادی در جهت صنعت نشر باشد اقدامی غیراقتصادی است.

کد خبر 118185

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز