استفاده اینچنینی از شبهنظامیان بولیواری حتی درخصوص محافظت از انبارهای آذوقه، سیلوها و مراکز توزیع آذوقه نیز اقدامی بیسابقه و جدید بود.
همینطور که شرایط اقتصادی ونزوئلا رو به وخامت میگذارد، انتظار میرود که هوگو چاوز، رئیسجمهوری این کشور، بیش از گذشته به شبهنظامیان اعتماد کند. اگرچه هدف از استفاده از شبهنظامیان، برقراری امنیت در خیابانها اعلام شده اما تلاش دولت ونزوئلا برای استفاده بیشتر از شبهنظامیان احتمالا نتیجه معکوس خواهد داشت و به ناامنی در کشور دامن خواهد زد.
گروه شبهنظامیان بولیواری ونزوئلا در سال2007 تشکیل شد.
گفته میشود که این تشکل نظامی نزدیک به 110هزار عضو دارد و البته دولت ونزوئلا اعلام کرده است که تعداد اعضای این تشکل شبهنظامی به 300هزار تن رسیده است. شبهنظامیان بولیواری آموزش دیده نیستند. اعضای آنها اغلب از میان فقرا و طبقه روستایی ونزوئلا هستند و معمولا یکی از شروط انتخاب آنها برای عضویت در این تشکیلات، پیش از هر چیزی، میزان وفاداری آنها به هوگو چاوز و و ایدهها و عقاید اوست. اگرچه ممکن است اینگونه بهنظر برسد که گروه شبهنظامیان بولیواری نیرویی قدرتمند نیست، اما وجود همین نیروها به چاوز اجازه میدهد تا هزینه هرگونه کودتایی را علیه خود افزایش دهد.
اعزام این نیروها به مناطق روستایی ونزوئلا از هفتهها قبل از آغاز انتخابات پارلمانی این کشور آغاز شد. این اقدام بهنوعی، احزاب مخالف چاوز را تحت فشار قرار داد و البته پیامی پنهان برای رأیدهندگان نیز بود؛ خصوصا در ایالتهایی نظیر تاکیرا، لارا، کارابوب و میراندا که فعالیت احزاب مخالف چاوز در آنها بیشتر است. یکی دیگر از اهداف اعزام شبهنظامیان، مقابله با رشد روزافزون جنایت در ونزوئلاست؛ موضوعی که ذهن بسیاری از رأی دهندگان ونزوئلایی را هنگامی که پای صندوقهای رأی میروند اشغال میکند. البته این شبهنظامیان برای مقابله با جنایت هیچ کاری انجام نمیدهند اما حضور آنها در خیابانها اینگونه القا میکند که دولت برای مبارزه با جرم و جنایت در حال تلاش است.
کمی بیشتر که به عمق مسئله استفاده از شبهنظامیان برویم موضوعی که جلب نظر میکند استفاده از آنها برای محافظت از نیروگاههای برق، مراکز توزیع آذوقه و انبارهای غذاست. دولت ونزوئلا در حال مبارزه با موجی از فساد مالی و پولشویی است که در حال شیوع در تمامی نظام اداری ونزوئلاست و رفتهرفته در حال رسیدن به مرحلهای است که از کنترل خارج شود. این نوع از فساد مالی، از مقامات دولتی ونزوئلا برمیخیزد؛ به این صورت که مقدار بولیوار، پول ملی ونزوئلا در نرخ یارانه، بیش از حد محاسبه میشود و از سوی دیگر میزان دلار خرجشده برای واردکردن کالاها بسیار کم محاسبه میشود. در راستای همین روند، کالاها احتکار میشوند، بازار سیاه بهراه میافتد و تفاوت هر تراکنش مالی حاصل از این اقدامات به جیب فرصتطلبان میرود.
از سوی دیگر شرکتهای دولتی به حال خود رها شدهاند تا هر کاری که میخواهند بکنند و امروز ونزوئلا با مشکلاتی زنجیرهای نظیر حفظ میزان تولید نیروگاهها و پالایشگاهها، توزیع مناسب آذوقه، کارخانههایی که به تجهیزات و نیروهای متخصص نیاز دارند و زیرساختهایی که نیازمند نگهداری و بهسازی هستند، دست و پنجهنرم میکند. این مشکلات از آن جهت بسیار اهمیت دارند که انتخابات پارلمانی در ونزوئلا در حال برگزاری است و مردمی که قرار است رأی بدهند، دولت را مسئول این نارساییها میدانند. در نتیجه، شبهنظامیان بولیواری به نیروگاههای برق و کارخانهها اعزام میشوند. اعزام آنها موجب میشود تا مالکان کارخانهها و کارگران تحت فشار قرار بگیرند و میزان تولید خود را حفظ کنند تا جامعه راضی باشد؛ حتی اگر راضی ماندن جامعه به قیمت بدهکاری و ورشکستگی آنها تمام شود.
به موازات بیشتر شدن مشکلات دولت ونزوئلا، هوگو چاوز برای حفظ نظم در خیابانهای این کشور به شبهنظامیان بولیواری بیش از هر زمان دیگری نیاز دارد. اگرچه هنوز آمار دقیقی از تعداد شبهنظامیان اعزام شده به مناطق مختلف ونزوئلا در دست نیست اما طی ماههای گذشته دولت ونزوئلا اقدام به گسترش دامنه اعزام شبهنظامیان به مناطق مختلف کشور کرده است. البته هنوز معلوم نیست که این نیروها از کجا به خدمت گرفته شدهاند. وزارت دفاع ونزوئلا اخیرا اعلام کرده بود که قصد دارد تا پایان تابستان تعداد 150 هزار نیرو را به شبهنظامیان بولیواری بیفزاید. آنگونه که گزارش میشود تعداد 80 هزار محافظ شخصی در ونزئلا مشغول به کار هستند که حداقل 60 درصد آنها برای شرکتهای غیرانحصاری کار میکنند.
این مسئله طبیعتا برای هر شرکتی در ونزوئلا که اقدام به استخدام پرسنل امنیتی شخصی میکند، نگرانکننده است؛ خصوصا اینکه سرمایهگذاران شخصی که در ونزوئلا مشغول به کار هستند باید بیشتر وقت و منابع مالی خود را صرف تلاش برای حفظ امنیت خانواده و کارکنانشان در کشوری کنند که محیطی جرمزا و ناامن دارد. بنابراین اگر دولت ونزوئلا به همین سیاست خود در جذب نیرو برای پیوستن به گارد شبهنظامیان بولیواری ادامه دهد، در آینده نزدیک شرکتها و سرمایهگذاران باید از نیروهای امنیتیای استفاده کنند که به جای اینکه به آنها پاسخگو باشند به دولت پاسخگو خواهند بود؛ به دیگر سخن، کنترل امنیتی کارخانهها و کمپانیهایشان مستقیما در دستان دولت قرار میگیرد.
شرکتهای خصوصی پیش از این نیز درمورد مشکلاتشان برای استخدام نیروهای امنیتی که تجربه کافی برای کار داشته باشند، گزارش داده بودند. به موازات این مشکل، آنها برای یافتن مدیران با تجربه نیز با مشکل مواجه هستند، چه اینکه اغلب مدیران با تجربه ترجیح میدهند در کشورهایی نظیر برزیل که شرایط امنیتی و مالی بهتری دارد کار کنند. همچنین امنیت اطلاعات نیز موضوع دیگری است که شرکتهای خصوصی در ونزوئلا درباره آن بسیار نگرانند، چه اینکه نیروهای امنیتی که از سوی دولت در این کمپانیها گمارده میشوند تمامی فعالیتهای این کمپانیها را به دولت گزارش میکنند و دولت میتواند با استفاده از همین اطلاعات و گزارشها اقدام به ملیسازی این شرکتها کرده و آنها را جزو داراییهای ملی کشور محسوب کند.
علاوه بر همه اینها، شورای ملی ونزوئلا اخیرا درخصوص قانونی به بحث نشسته است که مواردی نظیر معامله سلاح ممنوع اعلام شده و هیچ کس حق نخواهد داشت در مراکز عمومی سلاح حمل کند و کسانی که از این قانون تخطی کنند به 16سال زندان محکوم خواهند شد. اگرچه یکی از اهداف این قانون پایین آوردن میزان جرم و جنایت است اما این قانون همچنین میتواندعلیهشرکتهای امنیتی خصوصی مورد استفاده قرار گیرد و آنها را خلع سلاح کند و در نتیجه این اقدام، شبهنظامیان بولیواری مورد حمایت دولت هستند که در موضع قدرتمندتر قرار میگیرند.
اینگونه بهنظر میرسد که دولت ونزوئلا در نظر دارد با کنارزدن تمامی رقیبان شبهنظامیان بولیواری، عرصه امنیتی کشور را به دست آنها بسپارد و در قدم بعدی این شبهنظامیان بولیواری هستند که حتی اقدام به ورود به زیرساختهای اقتصادی ونزوئلا خواهند کرد و بهتدریج اقتصاد ونزوئلا نیز تحت نظر آنها قرار خواهد گرفت. به این ترتیب دولت هوگو چاوز همواره از اهرم فشاری برای اعمال خواسته خود به شرکتهای خصوصی برخوردار خواهد بود.