حجت‌الاسلام و المسلمین «مصطفی کریمی»، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، با اشاره به واقعه غدیر و اهمیت آن در بین مسلمانان اظهار کرد: اهمیت مسئله غدیر به اهمیت مسئله امامت برمی‌گردد. با تفحص در آیات قرآن کریم اهمیت امامت مشخص می‌شود و قرآن به طور برجسته به این موضوع می‌پردازد.
وی در ادامه افزود: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ؛ روزى را که هر گروهى را با پیشوایشان فرا مىخوانیم». در اینجا شاخص اصلی روز قیامت را امام می‌داند و سعادت و خوشبختی انسان را وابسته به امامت و پیشوا می‌داند و سعادت یا شقاوت انسان به این امر بستگی دارد که امام او چه کسی باشد.
کریمی ادامه داد: قرآن کریم بیان می‌فرماید که در روز قیامت هر کسی را با امامش دعوت می‌کنیم، برای نمونه امام علی(ع) و پیروانش را با هم دعوت می‌کنند. این نشان از اهمیت مسئله امامت است. همچنین حضرت ابراهیم(ع) بعد از این‌که به گونه‌های مختلفی آزمایش شد، اواخر عمرش به مقام ولایت رسید.
وی با اشاره به آیات نازل شده در قرآن کریم در خصوص اهمیت امامت، تصریح کرد: قرآن کریم ابراهیم(ع) را برای نمونه بیان می‌کند تا اهمیت امام مشخص شود و حضرت ابراهیم(ع) بعد از رسیدن به مقام امامت از ذریه خودش پرسید که آیا به این مقام می‌رسند؟ خداوند متعال فرمود که این مقام به ظالمین نخواهد نرسید. «وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّیَّتِی قَالَ لاَ یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ؛ و چون ابراهیم را پروردگارش با کلماتى بیازمود و وى آن همه را به انجام رسانید [خدا به او] فرمود من تو را پیشواى مردم قرار دادم [ابراهیم] پرسید از دودمانم [چطور] فرمود پیمان من به بیدادگران نمىرسد».
کریمی افزود: کسی که در زندگی او اشتباه باشد، به مقام امامت نمی‌رسد. امام معصوم(ع) فقط کسی است که متصل به ذات الهی است؛ به همین خاطر پیامبر اکرم(ص) از روزهای اول بعثت سعی می‌کردند این را به مردم انتقال بدهند؛ زیرا امامت ادامه رسالت است.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با تأکید بر رابطه بین رسالت و امامت بیان کرد: ذیل آیه شریفه «وَأَنذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ؛ و خویشان نزدیکت را هشدار ده» احادیث زیادی از اهل سنت و شیعه نقل شده است. پیغمبر اکرم(ص) به حضرت علی(ع) می‌فرمایند که یک مهمانی ترتیب بدهید که بعد از بیان رسالت خودشان اعلام کردند: کسی که به من ایمان بیاورد، جانشین من است.
وی عنوان کرد: پیامبر اکرم(ص) بعد از ابلاغ رسالتش به موضوع امامت می‌پردازند. همیشه و در هر حال به معرفی حضرت علی(ع) می‌پرداختند، پیامبر اکرم(ص) بعد از خواندن نماز می‌رفتند و در خانه حضرت علی(ع) و با یک لحنی خاص به اهل خانه سلام می‌دادند.
کریمی تصریح کرد: آیات متعددی در مورد امامت نازل شده است، «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ؛ اى پیامبر آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده ابلاغ کن و اگر نکنى پیامش را نرساندهاى و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مىدارد آرى خدا گروه کافران را هدایت نمىکند». در ادامه این آیه اهمیت امامت را بیان می‌کند و گویی اگر این کار انجام نشود، رسالت پیامبر اکرم(ص) به پایان نرسیده است؛ در ادامه آیه، پیامبر اکرم(ص) نگرانی داشته‌اند و به همین خاطر خداوند متعال می‌فرمایند: تو را نگه می‌دارم.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به حادثه غدیر اظهار کرد: نقل شده که در حادثه غدیر 130 تا 140 هزار نفر حضور داشتند، اما متأسفانه اهمال کردند، به صورتی که حضرت علی(ع)، حضرات حسنین(ع) و حضرت زهرا(س) برای هدایت و دعوت مردم به درب خانه صحابه، انصار و مهاجرین می‌رفتند، اما متأسفانه آن‌ها حتی در را باز نمی‌کردند.
وی ادامه داد: اهل سنت این مسئله را که در روز غدیر رخ داده قبول دارند، اما اختلاف این است که اهل سنت از «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» محبت به حضرت علی(ع) را می‌فهمند و یک شأن نزول غلط برای این حادثه مطرح می‌کنند. این شأن نزول که از سوی اهل سنت مطرح می‌شود، این است که به خاطر ناراحتی صحابه از نحوه تقسیم غنائم توسط امیرالمؤمنین(ع) در جنگ یمن، پیامبر(ص) در قضیه غدیر قصد داشتند تا این کدورت را برطرف کنند. در کتاب سیوطی که از کتب اهل سنت است، بیان شده که حدیث غدیر را 84 نفر از تابعین و 110 نفر از صحابه و 60 تن از دانشمندان نقل کرده‌اند.
کریمی تصریح کرد: اما شیعه معتقد است که نحوه اتفاق غدیر و برخی از آیات قرآن کریم که به آن دلالت دارد، صرف بیان محبت و دوستی نیست. پیغمبر اکرم(ص) این همه مردم را جمع نکرد که فقط به مردم بگوید که علی(ع) را دوست داشته باشید. در جلد 11 تفسیر فخر رازی آمده است که بعد از واقعه غدیر، خلفای اول، دوم و سوم آمدند و با امام علی(ع) بیعت کردند و گفتند: «ای علی(ع) این مقام بر تو مبارک، تو مولا و سرپرست ما و هر مؤمنی شده‌ای».
کریمی افزود: نقل شده است که زن‌ها چون نمی‌توانستند با حضرت علی(ع) بیعت کنند، حضرت(ع) دستشان را داخل آب کردند و زن‌ها هم دستشان را در ظرف آب قرار می‌دادند و به این شکل با حضرت(ع) بیعت کردند. اگر صرف دوستی و محبت بود، لازم نبود که با حضرت علی(ع) بیعت کنند، وقوع حادثه به این شکل نشان می‌دهد که واقعه غدیر صرفا برای دوستی نبوده است.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: پیامبر اکرم(ص) به میان مردم آمدند و فرمودند: شما مسئولید، من هم مسئولم، شما در مورد من چه فکری می‌کنید؟ مردم گفتند: شهادت می‌دهیم که تو رسالتت را به درستی انجام داده‌ای، سپس پیامبر(ص) پرسیدند: آیا من اولی و سزاوارتر از شما نسبت به خودتان نیستم؟ آیا من نسبت به مؤمنان از خود آن‌ها سزاوارتر و صاحب اختیار نیستم؟ گفتند: بلى، فرمودند: آیا من نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر نیستم؟ گفتند: بلى، حضرت(ع) فرمودند: حال دو چیز را در میان شما به امانت قرار می‌دهم، یکی قرآن و دوم اهل بیت(ع)؛ لذا وقتی این آیات و روایات را کنار هم قرار می‌دهیم، به این نتیجه می‌رسیم که اساسا واقعه غدیر برای نشان‌دادن صرف محبت نیست.
کریمی با اشاره به آیه ولایت افزود:«إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ؛ ولى شما تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آوردهاند همان کسانى که نماز برپا مىدارند و در حال رکوع زکات مىدهند» اهل سنت این آیه شریفه را در مورد حضرت امیر(ع) می‌پذیرند، اما متأسفانه این امور را بد تفسیر می‌کنند.
وی ادامه داد: إِنَّمَا در عربی یعنی «فقط». منظور این است که خداوند، پیامبر(ص) و شخصی که در رکوع زکات می‌دهد اهل سنت می‌پذیرند که مراد حضرت علی(ع) است، اما متاسفانه در واقعه غدیر، حقیقت را منحرف می‌کنند. این آیه شریفه و حصر لفظ «انما» نشان می‌دهد که غیر از خداوند متعال، پیامبر(ص) و آن شخص که در رکوع زکات می‌دهند، شخص دیگری نمی‌تواند «ولیّ» باشد.
کریمی با بیان روایتی اظهار کرد: درباره آیه نخست سوره مبارکه معارج «سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ؛ پرسندهاى از عذاب واقعشوندهاى پرسید» نقل شده که خالص بن لقمان وقتی جریان غدیر را شنید به پیامبر (ص) با طعنه گفت که رسالت شما را پذیرفتیم، اما این مسئله ولایت چیست؟ آیا این حرف را از خودت گفتی یا از خدا؟ پیامبر اکرم(ص) فرمودند: خداوند فرموده است. لقمان گفت: اگر راست می‌گویی عذابی بر من نازل بشود و نقل شده که بلافاصله سنگی از آسمان افتاد و او به هلاکت رسید، سپس آیه شریفه «سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ؛ پرسندهاى از عذاب واقعشوندهاى پرسید» نازل شد.
وی با اشاره به آیه اکمال بیان کرد: وقتی آیه اکمال نازل شد، پیامبر اکرم(ص) تکبیر گفتند و فرمودند: این آیه اتمام رسالت من و ولایت علی(ع) بعد از من است «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَةٍ غَیْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ؛ امروز کسانى که کافر شدهاند از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم و هر کس دچار گرسنگى شود بىآنکه به گناه متمایل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد] بى تردید خدا آمرزنده مهربان است» بنابراین مسئله غدیر، ابلاغ ولایت است نه صرفا ابلاغ محبت به حضرت علی(ع).
کریمی در ادامه تصریح کرد: قرآن کریم می‌فرماید: جابر از رسول اکرم(ص) درباره آیه شریفه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلً؛ اى کسانى که ایمان آوردهاید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیاى امر خود را [نیز] اطاعت کنید پس هر گاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید آن را به [کتاب] خدا و [سنت] پیامبر [او] عرضه بدارید این بهتر و نیکفرجامتر است» سؤال می‌کند که مراد از «أُوْلِی الأَمْرِ» چه کسانی است؟ پیامبر اکرم(ص) در پاسخ او می‌فرمایند: امام علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و نام تمام ائمه تا حضرت مهدی(عج) را ذکر می‌کنند.
