ویکی‌لیکس یک سایت وب‌دویی افشاکننده اسناد دولت آمریکا روی اینترنت است. این سایت طی ماه‌های اخیر در کانون توجه افکار عمومی دنیا قرار گرفته است. این سایت ادعا می‌کند که اسنادی از سال1960 تا سال2010 دارد و گفته می‌شود 16گروه فراملیتی علیه دولت‌ها از این سایت حمایت می‌کنند. فرمت اسناد به‌نمایش گذارشته شده به‌صورت متن است و کل اطلاعات فرمت متن آن حداکثر تا 2گیگابایت است؛ به همین دلیل به راحتی می‌توان این اسناد را دانلود کرد و همه اسناد براساس موضوع، تاریخ و کشور طبقه‌بندی شده است که این موضوع نشان می‌دهد این اسناد با چه حساسیتی جمع‌آوری شده‌اند. بیشتر اطلاعات این سایت از منابعی مانند پنتاگون، وزارت خارجه آمریکا، کاخ سفید و سفارتخانه‌‌های آمریکا در کشورهای دیگر به دست آمده‌اند.
ویکی لیکس برای ناشناس ماندن افراد از فناوری تور استفاده کرده است؛ در واقع این شبکه‌ای است که به کاربر این امکان را می‌دهد که هنگام ارسال اطلاعات به‌صورت ناشناس باقی بماند. در واقع این سایت به‌طور کامل از تکنیک‌های رمزنگاری بهره می‌برد. ویکی‌لیکس از سرورهای مختلفی استفاده می‌کند.
طبق آخرین آمار به دست آمده هزار و 885 سایت میرور از سایت ویکی لیکس وجود دارد و یک سایت ایرانی نیز اطلاعات ویکی لیکس را باز انتشار کرده است. حملات مختلفی به این سایت شده است. به‌طور مثال حساب‌های بانکی این سایت بسته شده اما در مقابل 4هزار هکر اقدام به حملات تقابلی مبنی بر هک کردن حساب‌های بانکی کرده‌اند.250 هزار سند با حجم
5/ 1 گیگابایت در این سایت موجود است که اگر اتفاقی برای آسانژ - بنیانگذار این سایت- بیفتد، اسناد بیشتری را منتشر خواهد کرد.در نشست تخصصی مذکور ابعاد مختلف ویکس‌لیکس از زاویه‌های متفاوت بررسی شد و بر این نکته تأکید شد که اقدام ویکی‌لیکس را باید یک نوع نشت هدایت شده ارزیابی کرد.
در ابتدای این نشست، دکتر محمود واعظی، معاون مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، اظهار داشت: افشاگری‌های سایت ویکی لیکس نمی‌تواند بدون مقدمه و به‌طور ناگهانی صورت گرفته باشد و باتوجه به تدابیر امنیتی دولت‌ها برای حفظ اطلاعات طبقه‌بندی شده خودشان، نشت این حجم از اطلاعات قابل تامل و بررسی است. وی افزود: به همین دلیل در این نشست تخصصی کارشناسانی از حوزه‌های مختلف حضور دارند تا به این موضوع از زاویه‌های گوناگون نگریسته شده و
جمع بندی دقیقی از ماجرا صورت گیرد.
به گزارش ایسنا، سیاوش صلواتیان، استاد دانشکده صدا و سیما، در این نشست درباره بررسی کرونولوژی ویکی‌لیکس گفت: با توجه به تاریخچه ویکی‌لیکس این سایت از سال2006 ثبت شده و توسط سایت سان‌شاین پرس حمایت شده و در دسامبر برای اولین بار نخستین نشت خود را منتشر کرد که سندی درباره واقعه ترور در سومالی بود.
پایان دوران محرمانگی در جهان
رئیس گروه رسانه‌ای مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به انتشار اسناد ادعایی در سایت ویکی‌لیکس و واکنش‌هایی که به‌دنبال داشته است، گفت: دوران محرمانگی در جهان به‌پایان رسیده است. به همین دلیل باید قبل از هر اقدام، درباره اسناد ویکی‌لیکس راستی‌آزمایی انجام گیرد.
دکتر محمد سلطانی‌فر گفت: هر چند در روز‌های اخیر نشت‌های سایت ویکی‌لیکس کمتر شده اما طبق آمار به دست آمده در 3ماهه اول 202درصد رشد مخاطب داشته و در این 3ماه جزو پرمخاطب‌ترین سایت‌ها بوده است. وی ادامه داد: در طول تاریخ رسانه بعد از واقعه واترگیت در سال1972 و رفتن نیکسون، این سایت خبری یکی از جنجالی‌ترین موضوعات رسانه‌ای است. همچنین سایت اوپن لیکس توسط دانیل اشمیت، شریک قبلی آسانژ به‌عنوان رقیب ویکی‌لیکس راه‌اندازی شده و صدها سایت
مشابه ویکی لیکس در حوزه رسانه‌ای مطرح شده است.
انقلاب اطلاعات و ارتباطات
یک کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به انتشار اسناد ادعایی ویکی‌لیکس گفت: پخش پراکنده این اسناد از سوی دولت آمریکا در برخی از روزنامه‌ها به این دلیل است که آمریکا می‌خواهد برخی از اسناد را پررنگ‌تر منتشر کند تا از تأثیر برخی اسناد دیگر بکاهد.
افسانه احدی گفت: اکنون با بین‌المللی شدن هنجارها روبه‌رو هستیم که سایت ویکی لیکس را باید در این فضا بررسی کرد. با توجه به ویژگی‌های عرصه جهانی مانند گسترش دولت‌های دمکراتیک، جهانی شدن، انقلاب اطلاعات و ارتباطات، بازیگران حوزه نفوذ تغییر کرده و بازیگران غیردولتی قدرتمند عمل می‌کنند.احدی با بیان اینکه مسئولیت اسناد منتشر شده از سوی سایت متوجه آمریکاست، ادامه داد: مسئول اصلی آمریکاست زیرا این اسناد نشان دهنده نگاه آمریکا به جهان است و آمریکا باید پاسخگو باشد.
پشت ماجرای ویکی‌لیکس
حمیدرضا آصفی 3 فرضیه را درباره ویکی‌لیکس مطرح کرد. سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه کشورمان گفت: 3فرضیه مسلط درباره دلایل انتشار اسناد از سوی ویکی‌لیکس وجود دارد. نخستین فرضیه این است که در پشت این داستان آمریکاست اما از آنجایی که ضرر حیثیتی آن‌قدر زیاد است که جبران آن مدت‌ها طول می‌کشد، آمریکا این کار را انجام نمی‌دهد. دومین فرضیه این است که هکرهایی به‌صورت منفرد این کار را انجام دهند که این فرضیه نیز غلط است زیرا بدون پشتوانه نمی‌توان چنین کاری انجام داد و سومین فرضیه وجود یک قدرت و هسته در پشت این سایت است که از آنجایی که اسناد کمتری درباره رژیم صهیونیستی از سوی این سایت منتشر شده است به همین دلیل می‌توان در نظر گرفت که یک هسته از لابی صهیونیستی در پشت این ماجرا قرار داشته باشد.
وی ادامه داد: یکی از نکات دیگر این است که موضوع انتشار اسناد از سوی سایت ویکی لیکس از سوی عموم زیاد مطرح نشده است و به همین دلیل ایران نیز می‌تواند مانند کشورهای منطقه که نسبت به این مسئله موضع‌گیری خاصی نداشته و بی‌اعتنایی کرده‌اند، عمل کند.همچنین عادلی، معاون پیشین اقتصادی وزارت امور خارجه، گفت: فرض اینکه انتشار اسناد ویکی لیکس به‌دلیل جایگزینی برای بحران اقتصادی بوده، غلط است زیرا در حال حاضر بحران اقتصادی جهان منحنی رکود گذشته را نداشته و اکنون به‌سمت مثبت حرکت می‌کند. فرض دیگر این است که سایت ویکی لیکس یک جنبش جدید اعتراضی است. در قرن‌های گذشته 3جنبش وجود داشت؛ یک جنبش پنهانی و مسلحانه، دیگری جنبش‌های مسالمت‌آمیز و
در حال حاضر جنبش ویکی‌لیکس است که توانسته در فضای مجازی، به‌طور ناشناس حضور داشته باشد.
موسوی، معاون بین‌الملل دانشگاه تهران هم در این‌باره گفت: در انتشار اسناد از سوی سایت ویکی‌لیکس ترکیبی از عوامل مختلف وجود داشته و نباید این موضوع را به‌صورت خطی مشاهده کرد. مهم این است که آمریکا در این مسئله مدیریت بحران می‌کند.
صادقی، سفیر پیشین ایران در عربستان نیز گفت: تاکنون 5بحران در 2 دهه گذشته اتفاق افتاده است. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جهانی شدن، واقعه 11سپتامبر، بحران اقتصادی و اکنون نشر اطلاعات طبقه‌بندی‌شده در ویکی‌لیکس.
جمع‌بندی صحبت‌های حاضران در نشست این بود که ویکی لیکس به لحاظ نشت اطلاعات یک رخداد قابل توجه محسوب می‌شود و با توجه به تدابیر امنیتی آمریکا، انتشار این حجم از اطلاعات نمی‌تواند به سادگی و بدون هماهنگی با منابعی در داخل دستگاه دیپلماتیک آن کشور صورت گرفته باشد؛ به‌طوری که حتی خود آسانژ اظهار داشته که مدیران سایت ویکی لیکس نیز نمی‌دانند که این اطلاعات توسط چه منابعی در اختیار آنها قرار می‌گیرد تاجایی که حتی امکان تأیید یا رد ارسال اطلاعات توسط افراد را ندارند. لذا در مواجهه با این سایت باید نگاه احتیاط‌آمیز داشت.
