حسین موسویان امروز [چهارشنبه 13 دی 1385] در میزگردی رسانه‌ای گفت پذیرش تعلیق غنی‌سازی اورانیوم و تصویب پروتکل الحاقی می‌تواند به تثبیت حق هسته‌ای ایران منجر شود و اگر هدف اصلی ایران به رسمیت شناخته شدن حق هسته‌ای‌اش است، باید در برابر قطعنامه شورای امنیت انعطاف نشان دهد.
به گزارش خبرگزاری فارس، وی امروز صبح با حضور در محل خبرگزاری مهر به تشریح ابعاد حقوقی و فنی قطعنامه 1737 شورای امنیت علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران پرداخت، در حالی که محمد سعیدی (معاون بین‌الملل سازمان انرژی اتمی) که قرار بود در این میزگرد حاضر شود به علت بیماری پدرش نتوانست حضور یابد.
انواع شیطنت‌ها در قطعنامه 1737 شورای امنیت وجود دارد
عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت با بیان اینکه قطعنامه 1737 فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی تلقی کرده، اظهار داشت: در ماده 41 فصل 7 منشور ملل متحد، شورای امنیت موظف است هر اقدام لازم در چارچوب تحریم را برای جلوگیری از وخامت اوضاع انجام دهد و در ماده 42 نیز کاربرد زور و اقدام نظامی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
به گفته وی، این ماده می‌تواند تا مرز تحریم‌های کامل اقتصادی پیش برود و به قطع روابط دیپلماتیک منجر شود؛ منتها شورای امنیت قطعنامه‌های خود را از تحریم فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای ایران آغاز کرده است.
موسویان با اشاره به الزامات قطعنامه 1737 خاطرنشان کرد: اجرای هر تصمیمی که شورای امنیت در قالب فصل 7 بگیرد برای کل اعضای سازمان ملل الزامی است. با این دیدگاه این قطعنامه از ایران خواسته که فعالیت‌های هسته‌ای خود را کاملاً تعلیق کند، پروتکل الحاقی قبل از تصویب در مجلس اجرا شود و به اشخاص و اسناد مربوط به خرید اقلام کالاها با کاربری دوگانه و بعضی سایت‌های نظامی دسترسی پیدا کند.
معاون پژوهش‌های روابط بین‌الملل مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه این قطعنامه دو نوع تحریم را به عنوان اجباری و اختیاری تعریف کرده است، اظهار داشت: هر نوع همکاری با ایران در زمینه دانش فنی به طور مستقیم یا غیرمستقیم و همچنین برنامه‌های موشکی به طور کامل تحریم شده است. در این میان یک لیست 70 صفحه‌ای وجود دارد که شورای امنیت به واسطه آن کشورها را از دادن لیست این اقلام به ایران ممانعت می‌کند و همچنین یک لیست 50 صفحه‌ای اقلام تحریمی هم وجود دارد که شورای امنیت اجازه داده کشورها بنا به صلاحدید خود این کالاها را به ایران ندهند و استثنائی که برای تحریم قائل شده‌اند فعالیت بوشهر رآکتورهای آب سبک است.
وی با اشاره به ایجاد کمیته‌ای در شورای امنیت برای اجرای تحریم‌های مذکور تصریح کرد: کمیته تحریم از اختیارات شورای امنیت برخوردار است و می‌تواند لیست تحریم‌ها را افزایش دهد. نکته پنهانی که می‌تواند در تفسیر گسترش پیدا کند در مورد افراد و شرکت‌هایی است که مستقیماً در بحث هسته‌ای فعالیت کرده‌اند و یا حمایت کرده‌اند؛ بحث حمایت بسیار مهم است چرا که می‌تواند همه ملت ایران و همه دولتمردان ایرانی را در بر بگیرد. در این کمیته به مسئله آموزش کلیه اتباع ایرانی در سراسر دنیا در خصوص برنامه هسته‌ای در قطعنامه اشاره شده که این اثر اجرایی در تحریم دانشجویان ما دارد که مستقیماً یا غیر مستقیم در خصوص فناوری هسته‌ای تحصیل می‌کنند.
به گفته عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت، تمام کشورها موظف هستند به کمیته مذکور ظرف 60 روز گزارش دهند که چه اقدامات عملی در خصوص انجام تحریم انجام داده‌اند و همچنین در خصوص کشورهایی که این تحریم را نقض کرده‌اند نیز در کمیته تحریم سخن به میان آمده است. وظیفه دیگر این کمیته این است که تدابیری اتخاذ کنند و کشورها را راهنمایی کنند که چگونه می‌تواند در پیشبرد قطعنامه عمل کنند.
وی با بیان اینکه این قطعنامه راه برون رفت هم در مقابل ایران گذاشته، تصریح کرد: اگر ایران کلیه فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی را تعلیق کند شورای امنیت هم کلیه این اقدامات را تعلیق می‌کند. اما شیطنت دیگر این قطعنامه این است که آورده وقتی شورای امنیت تشخیص دهد که همه قطعنامه‌های مربوط به خلع سلاح توسط ایران عمل شده است، این اقدامات معلق می‌شود و این قطعنامه‌ها را به 1696 یا 1737 محدود نمی‌کند؛ بنابراین می‌تواند به همه قطعنامه‌های مرتبط با خلع سلاح استناد کند که شیطنت بزرگی است.
موسویان با اشاره به شیطنت دیگر قطعنامه آورده است: حتی اگر پرونده هم از شورای امنیت خارج شود، دو مورد از قطعنامه بیرون نمی‌آید. کمک‌های فنی آژانس به ایران و آموزش به اتباع ایرانی در خصوص فناوری هسته‌ای که در بند 24 قطعنامه قسمت ب آمده، دو موردی است که سخنی از تعلیق آنها در صورت همکاری ایران به میان نیامده است.
غیرقانونی خواندن قطعنامه مشکلی را حل نمی‌کند
عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت با بیان اینکه در مجموع نمی‌توان گفت که متن نهایی بدتر از پیش‌نویس اولیه است، اظهار داشت: برخی موارد در پیش‌نویش تعدیل شده و برخی موارد نیز شدیدتر شده است.
موسویان در پاسخ به این سوال که مدل برخورد با پرونده هسته‌ای با مدل عراق چه شباهت‌هایی دارد، خاطرنشان کرد: شیطنت دیگری که در قطعنامه انجام شده این است که به آزاد بودن صادرات و واردات صنایع غذایی در تعامل کشورها با ایران اشاره می‌کند و از این جهت به ذهن متبادر می‌شود که شبیه به قطعنامه‌های شورای امنیت در خصوص عراق است درحالی‌که این قطعنامه هنوز فاصله زیادی با مدل عراق دارد و به هیچ وجه اشاره‌ای به ماده 42 از فصل 7 نشده و اصولاً ورود شورای امنیت به ماده 42 که به اقدامات نظامی اشاره دارد، کار ساده‌ای نیست.
معاون پژوهش‌های روابط بین‌الملل مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سوالی تصریح کرد: اینکه بگوییم قطعنامه غیرقانونی و غیر مشروع است مشکلی را از پرونده حل نمی‌کند چرا که طبق منشور همه کشورهای عضو سازمان ملل از جمله ایران، ملزم به اجرای مصوبات شورای امنیت هستند و حتی مصوبه شورای امنیت فراتر از تعهدات دولت‌ها به معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی از جمله NPT است؛ بنابراین در برابر قطعنامه حقوق هسته‌ای ما در NPT هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: همه شخصیت‌ها و گروه‌های سیاسی ایران اجماع دارند که این قطعنامه عادلانه نیست و انگیزه‌های سیاسی در تصویب آن وجود دارد. به نظر من پرونده هسته‌ای ایران مستوجب این نیست که دچار قطعنامه شورای امنیت شود. هدف قطعنامه نیز به خاطر ترس کشورها از توان هسته‌ای ایران است و میدانند که ایران نه بمب هسته‌ای دارد و نه به دنبال بمب هسته‌ای است؛ اما از نظر جامعه بین‌المللی قانون مورد استناد قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است و ما باید این دو را از هم تفکیک کنیم.
تعلیق و پذیرش پروتکل الحاقی می‌تواند به پذیرش حق هسته‌ای ما منجر شود
وی در پاسخ به سوال خبرنگار فارس در این خصوص که نوع مواجهه ایران با قطعنامه شورای امنیت به چه صورت باید باشد، تصریح کرد: مهمترین نکته این است که جامعه بین‌المللی احساس کند یک وحدت ملی در خصوص بحث هسته‌ای در کشورمان وجود دارد؛ اگر احساس اختلاف‌نظر و تفرقه در ایران در خصوص مواضع هسته‌ای احساس شود وضعیت پرونده در مسیر بدی قرار می‌گیرد.
موسویان بیان اینکه اروپا، چین و روسیه اشتباه کردند که به این سرعت به بندهای 39 و 40 فصل 7 منشور رجوع نمودند، خاطرنشان کرد: تا به حال آمریکا به دنبال روسیه و چین بود که موافقت آنها را برای آوردن پرونده ایران به شورای امنیت جلب کند اما از این به بعد روسیه و چین هستند که برای رهایی از این پرونده باید دست به دامان آمریکا شوند چرا که خروج پرونده از شورای امنیت منوط به وتو نکردن آمریکا خواهد بود.
عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص با بیان اینکه پرونده هسته‌ای بایستی در همین مرحله متوقف شود، در خصوص راهکار خود برای اجرای این توقف خاطرنشان کرد: باید با گروه 1+5 مذاکرات انجام شود.
وی در پاسخ به این سوال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه قطعنامه 1737 برای انجام مذاکرات ایران با 1+5 ممانعت ایجاد کرده، گفت: شورا ممانعت نکرده بلکه آن را منوط به انجام تعلیق کرده است. اگر بپذیریم که هدفی مهمتر از دستیابی به حق غنی‌سازی نداریم، بنابراین لازم است در قسمت‌های دیگر قطعنامه انعطاف نشان دهیم.
عضو تیم سابق پرونده هسته‌ای یادآور شد: در موافقتنامه پاریس هم آمده بود که اروپا اجرای حق را به رسمیت می‌شناسد و تبعیض هم در اجرای این حق وجود نداشته باشد و در عوض ایران تعلیق را بپذیرد. اگرچه پذیرش تعلیق یا عدم تعلیق به عهده مسئولین کشور است.
عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص با تأکید بر اینکه در صورتی که پرونده‌ای به شورای امنیت برود، به راحتی بیرون نمی‌آید، خاطرنشان کرد: تاریخ نشان داده که کشورهایی که پرونده آنها به شورای امنیت رفته، به موفقیت نرسیده‌اند. به همین خاطر مسیر دیپلماسی هم به نفع آنها و هم به نفع ماست.
موسویان در پاسخ به سئوالی با تأکید بر اینکه گروه 1+ 5 باید از گسترش موضوع ایران به موارد غیرهسته‌ای به شدت بپرهیزند، اظهار داشت: در غیر این صورت حل و فصل مسئله برای آنها بسیار مشکل‌تر خواهد شد و مشکلات لاینحلی را برایشان ایجاد خواهد کرد.
روسیه و چین نهایتاً آمریکا را انتخاب خواهند کرد
وی با بیان اینکه روسیه و چین در چند ماه گذشته اشتباهی استراتژیک مرتکب شدند، تصریح کرد: آنها به تدریج ریش خود را به دست آمریکایی‌ها دادند و اگر هم الان در تشدید مسیر گام بردارند، اشتباه بیشتری مرتکب شده‌اند. البته واقعیت دیگری بیرون از مرزها وجود دارد و آن این است که روسیه و چین در انتخاب بین ایران و آمریکا مسلماً آمریکا را انتخاب می‌کنند و اما ما طی چند ماه گذشته وزنی بیشتر از حد روسیه و چین برای آنها قائل شده‌ایم.
این عضو تیم سابق پرونده هسته‌ای در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا می‌شود گفت که تیم سابق نیز همین رویکرد را در مورد سه کشور اروپایی داشته است، اظهار داشت: خیر! از همان زمان اروپایی‌ها به ما می‌گفتند که هرکاری می‌کنند، از آمریکا اجازه می‌گیرند، به همین خاطر ما همزمان با اروپا، با غیرمتعدها، چین و روسیه هم مذاکره می‌کردیم همان‌طور که تیم فعلی هم با همه این طرف‌ها مذاکره می‌کند و در مقاطعی مذاکراتی با طرف‌های اروپایی داشته است.
خبرنگاری با اشاره به برخی اظهارات مقامات دولت نهم در خصوص سیاسی بودن قطعنامه از وی پرسید: «آیا این موضوع با مواضع مقامات بلندمرتبه نظام که این قطعنامه را شوم و خطرناک خوانده‌اند تناقض ندارد»؟ موسویان پاسخ داد: تناقضی نمی‌بینم. چرا که هیچ عضو دولت نهم از صدور قطعنامه خوشحال نیست و هیچ کس هم این قطعنامه را دست کم نمی‌گیرد. همه این قطعنامه را ظالمانه و سیاسی اما مهم و تاثیر گذار میدانند. یعنی این قطعنامه هم ظالمانه است و هم باید به صورت اصولی با آن مقابله کرد. در ایران بر روی این مسئله که این قطعنامه نامشروع ولی مهم است و ایران از حق مشروع خود نمی‌گذرد، اجماع وجود دارد.
وی با بیان اینکه نه دولت و نه ملت ایران اجازه نخواهند داد که ایران از حق داشتن چرخه سوخت محروم شود، تصریح کرد: اما اینکه قطعنامه به قوت خود باقی است و اثرات منفی هم دارد، واقعیتی است و مهم این است که ما بتوانیم در مقابل این اثرات منفی آن بایستیم و آن را مهار کنیم.
موسویان با بیان اینکه قطعنامه 1737 برای گروه 1+5 نیز به اندازه ایران خسارت خواهد داشت، افزود: 1+5 نباید موضوع هسته‌ای ایران را پیچیده‌تر کند.
در صورت پذیرش تعلیق و پروتکل، باید بپذیریم که وارد یک پروسه طولانی مدت شویم
عضو سابق پرونده هسته‌ای در مورد نقش دولت‌های جدید و قبلی در موضوع هسته‌ای خاطرنشان کرد: دولت هشتم و نهم به تنهایی در سیاست‌های هسته‌ای تعیین کننده نبوده و نیستند؛ مرجع تعیین سیاست‌های هسته‌ای، جلسه‌ای با شرکت مسئولان عالی رتبه کشور است.
موسویان با بیان اینکه دو نوع رویکرد در پرونده هسته‌ای در کشور وجود دارد، تصریح کرد: هرکدام از رویکردها منافع و مضراتی دارد و هیچ نوع رویکردی را نمی‌شود پیدا کرد که بحث هسته‌ای را کاملاً بدون ضرر به سرانجام برساند. رویکرد قبلی کار خود را انجام داده و رویکرد فعلی هم باید اعمال می‌شد، تا در نهایت بعد از چند سال مشخص شود کدام رویکرد بهتر بوده است.
عضو سابق تیم هسته‌ای در پاسخ به سئوالی در این خصوص که آیا غیر از تعلیق راه دیگری برای توقف قطعنامه شورای امنیت وجود دارد، اظهار داشت: در قالب مذاکره این بحث‌ها قابل طرح است اما خواسته اصلی ایران باید به رسمیت شناختن حق هسته‌ای و اجرای این حق بدون تبعیض باشد.
وی با بیان اینکه شرط دیگر قطعنامه برای انجام مذاکرات اجرای پروتکل الحاقی است، خاطرنشان کرد: مکانیزم‌های انعطافی مثل تصویب پروتکل الحاقی و اجرای آن که طبق قطعنامه الزامی شده، می‌تواند کار را از جهت الزامی و حقوقی خارج کند و دیپلماسی را مجدداً فعال نماید.
عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص، با اشاره به این مسئله که در صورت انجام تعلیق فعالیت هسته‌ای و اجرای پروتکل، باید بپذیریم که وارد یک پروسه طولانی برای حل و فصل پرونده می‌شویم، اظهار داشت: در تیم سابق نیز این رویکرد وجود داشت که حل پرونده احتیاج به زمان دارد.
این عضو تیم سابق پرونده هسته‌ای در عین حال یادآور شد: هم‌اکنون اگر بحث تعلیق در تیم فعلی مورد مذاکره قرار گیرد، زمان آن باید در مذاکرات مشخص شود.
وی در پاسخ به این سوال که چرا مدت تعلیق طی مذاکرات تیم سابق با اروپا مشخص نشده بود، تصریح کرد: نظام توانست در قالب یک سال مذاکره از سال 82 تا 83 امضای اتحادیه اروپا و آژانس را بگیرد که تعلیقی که از طبق قطعنامه آژانس الزامی شده بود، تبدیل به یک امر داوطلبانه و برای افزایش اعتماد کند. قرار شد که مدت آن هم همزمان با مذاکرات باشد که این مدت را نمی‌شود تعیین کرد.
موسویان پذیرش حق ایران در تأسیس نیروگاه بوشهر را از دستاوردهای تیم سابق هسته‌ای بر شمرد و تصریح کرد: برای انجام اعتمادسازی ما می‌بایست فعالیت‌های هسته‌ای خود را تعلیق می‌کردیم و از ابتدا باید این درک وجود می‌داشت که حل مسئله هسته‌ای ایران به زمان احتیاج دارد.
وی در خصوص دیگر دستاوردهای مذاکرات تیم سابق اظهار داشت: پذیرش تأمین سوخت هسته‌ای ایران از سوی اروپا نیز از جمله دستاوردهای این تیم بوده است و اینکه آنها مشروط کرده بودند که این سوخت را در عوض توقف فعالیت هسته‌ای ایران انجام می‌دهند درست نیست بلکه می‌خواستند در قبال یک تعلیق ده ساله آن را انجام دهند.
عضو تیم سابق مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه شرط اروپا برای همکاری با ایران تعلیق بود ولی تعلیق مصوبه حکام و آژانس بود، اظهار داشت: این‌طور نبود که ما پیشنهاد تعلیق در دهان اروپا گذاشته باشیم.
معاون پژوهش‌های روابط بین‌الملل مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سوالی در خصوص خروج از NPT و مذاکره با آمریکا برای حل مسئله هسته‌ای تصریح کرد: فکر نمی‌کنم مذاکرات هسته‌ای با آمریکا صحیح باشد چون مسئله آمریکا با ایران فقط هسته‌ای نیست و این کشور پای مسائل دیگر را به میان می‌آورد. تصور نمی‌کنم خروج از NPT کمکی به حل پرونده کند. خروج از NPT مسیر پرونده را دشوارتر می‌کند و به آمریکا و اسرائیل قدرت مانور بیشتری علیه برنامه صلح‌آمیز ایران می‌دهد؛ اگر کره شمالی از NPT خارج شد بمب هسته‌ای داشت، اما رهبری قبل از این بحران‌ها در سال 1375 فتوا دادند که تولید، انباشت و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای به هر نحو حرام است
