بازار نان پس از اصلاح قیمت‌ها

 این در حالی است که پیش از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها، مسئولان وزارت بازرگانی اجرای طرح جامع آرد، نان و گندم و حرکت به سوی تولید نان صنعتی را عاملی برای کاهش ضایعات و بهبود کمی و کیفی عرضه نان قلمداد می‌کردند. اما با گذشت حدود یک ماه از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها و اصلاح نرخ برخی حامل‌های انرژی، دست‌اندر کاران تنظیم بازار نان نیز با یکسان‌سازی نرخ آرد و افزایش قیمت نان، وعده بهبود کیفی نان را مطرح کردند که به‌نظر می‌رسد اکنون نه تنها این وعده محقق نشده بلکه مشکلات کمی، کیفی و قیمت نان تداوم دارد.

اصلاح نرخ نان این انتظار را در مردم ایجاد کرد که با اصلاح قیمت‌ها، بهبود کیفیت نیز به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در کاهش ضایعات نان مدنظر مسئولان قرار گیرد. با این شرایط دست‌اندرکاران تنظیم بازار نان با برگزاری نشست‌های متعدد و تعیین هفته بهبود کیفی نان از اقداماتی خبر دادند که نانوایان را ملزم به بهبود کیفیت و رعایت قیمت‌های مصوب نان سازد. اما با گذشت چند هفته از اجرای این طرح اکنون کیفیت نان عرضه شده به مردم نه تنها بهبود نیافته بلکه به‌نظر می‌رسد از نظر کمی نیز برخی نانوایی‌ها با کاهش وزن چانه خمیر و تلاش برای رعایت اندازه نان عرضه شده به مصرف‌کنندگان، در بسیاری از موارد نانی را به مردم عرضه می‌کنند که میزان ضایعات آن به مراتب بیشتر از نان عرضه شده تا پیش از اصلاح قیمت‌هاست.

خلأ نظارت

مشکلات دیرینه بازار نان موجب شده که اکنون بسیاری از وعده‌های بهبود کیفیت در مقام عمل ره به جایی نبرده و با افت کیفی نان اکنون برخی دست‌اندرکاران، بهبود کیفی نان را فرایندی دراز‌مدت قلمداد کنند که با این شرایط مشخص نیست تا چه زمانی مشکلات بهبود کیفیت نان مرتفع شده و مردم قادر خواهند بود عرضه نان باکیفیت را حداقل متناسب با میزان افزایش قیمت‌های اعمال شده شاهد باشند. بررسی کیفیت برخی انواع نان در چند هفته اخیر بیانگر افت کیفی نان عرضه شده است به نحوی که اکنون نان سنگک و بربری به‌دلیل کاهش وزن چانه‌خمیر به شکلی نامرغوب به مردم عرضه می‌شود گرچه این کاهش کیفیت در مورد نان لواش به‌دلیل افزایش بیشتر قیمت این نان نسبت به سایر انواع نان کمتر مشهود است. با این روند اکنون بخش عمده نان سنگک یا بربری عرضه شده به مردم یا سوخته یا خمیر است. از سوی دیگر خلأ نظارت بر رعایت اصول کیفی در بازار نان موجب شده تا اکنون بسیاری از مردم نان بی‌کیفیتی را از نانوایی‌ها خریداری کنند که پیامد آن افزایش ضایعات نان است.

کاهش کیفیت به حساب شنیده‌ها

مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی ایران در واکنش به کاهش کیفیت نان واحدهای آزاد‌پز نسبت به گذشته به فارس گفت: این را به حساب شنیده‌ها تلقی می‌‌کنم. همه واحدها از آرد یکسانی استفاده می‌کنند، اما اکنون هر نانوایی مجاز است از هر کارخانه آردی که خودش تشخیص می‌دهد، آرد بخرد. چون تاکنون وظیفه حمل با شرکت بازرگانی دولتی بود (هرچند که ما هزینه حمل را دریافت می‌کردیم)، اما از این پس واحدهای نانوایی خودشان باید آردی که می‌خواهند بخرند تا هیچ‌گونه بهانه‌ای وجود نداشته باشد.حمید علیخانی همچنین اعلام کرده است، در صورتی که قیمت نان فانتزی ارزان نشود، برخورد تعزیراتی می‌کنیم.

حمایت مشـروط از نانـواها

با وجود ضعف کیفی حاکم بر بازار نان چندی پیش معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت بازرگانی در مورد چگونگی بهبود کیفیت نان در کشور، شرط حمایت این وزارتخانه از تولید انواع مختلف نان‌های سنتی و صنعتی را رعایت حال مصرف‌کننده ذکر کرد و گفت: این نان‌ها باید استانداردهای حداقل را که برای مصرف‌کننده مفید است داشته باشند. محمود دو‌دانگه با بیان این مطلب به ایسنا افزود: ‌باید از ابعاد مختلف به موضوع کیفیت نان نگاه کرد. کشت گندم، نحوه نگهداری آن در سیلو، حمل‌ونقل، تبدیل آن به آرد، افزودنی‌های آن در کارخانه آرد، فرآوری و تبدیل آن به نان و مصرف آن یک زنجیره است که اگر بخواهیم کیفیت نان را ارتقا دهیم و مصرف‌کننده از آن راضی باشد باید این زنجیره گندم، آرد و نان و فرایندهای مرتبط را پایش کنیم.

وی با اشاره به‌وجود مشکلات در حوزه آرد، بخشی از آن را به نبود استانداردهای گندم، آرد و نان مربوط دانست و افزود: بخشی دیگر از این مشکلات به اینکه چه گندمی تحویل کارخانه‌های آرد می‌شود، برمی‌گردد. طبیعتا اگر گندمی که تحویل کارخانه‌های آرد می‌شود، گندم کیفی و مناسب باشد، خروجی واحد آرد‌سازی‌ نیز با کیفیت خواهد بود.دودانگه افزود: نان سنتی و صنعتی جایگاه خود را در بین مردم دارد و حتما وزارت بازرگانی از تولید انواع مختلف نان‌های سنتی و نان‌های صنعتی حمایت می‌کند، به شرط اینکه استانداردهای حداقل نان که برای مصرف‌کننده مفید است را داشته باشد.