نکته مهم پافشاری هیأت دیپلماتیک ایرانی بر حقوق هستهای ملت ایران بود که باعث شد طرف دیگر، این اصرار بر اقتدار را به‌گونه‌ای تفسیر کند که مذاکرات بی‌سرانجام مانده است. اما به‌هرحال فارغ از اینکه نشست استانبول به چه سرانجامی مبتلا شد، ترکیه توانست میزبانی یک سلسله نشست دیپلماتیک را در یک کاخ دوره عثمانی با موفقیت به انجام رساند. علاوه بر میزبانی، آنکارا سعی کرد در 3 دور گفت‌وگوهای فشرده استانبول بین نمایندگان ایران و 1+5 در کاخ چراغان استانبول نیز مؤثر باشد.
مسئله تأمین سوخت هستهای 20درصد برای رآکتور تهران، از 29تیرماه سال88 وهمزمان با سفر دبیر شورای‌عالی امنیت ملی به ژنو آغاز شد. سعید جلیلی در آن سفر، با فرستادگانی از 6کشور موسوم به گروه 1+5 از جمله نیکلاس برنز فرستاده وزارت خارجه آمریکا دیدار و گفت‌وگو کرد.
پس از آن، در مذاکرات اول اکتبر2009 (9 مهر88) پیشنهادی روی میز مذاکره فرستادگان ایران با 6کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین گذاشته شد؛ پیشنهادی که طی آن ایران سوخت هستهای با غنای 3/5درصد را به کشوری دیگر از کشورهای گروه 1+5 تحویل می‌دهد و سوخت هستهای با غنای 19/75 درصد- که به 20درصد معروف شده- تحویل می‌گیرد. در آن زمان آمریکا، روسیه و فرانسه دراین‌باره اعلام آمادگی کردند.
اواخر مهرماه کارشناسان ایرانی برای توافق در مورد مقدمات خرید هستهای به وین رفتند تا با نمایندگان کاخ سفید، کرملین و الیزه مذاکره کنند.
پیش‌نویس توافقنامه‌ای که در وین نوشته شد، از ایران می‌خواست که ٨٠درصد از 1/5 تن اورانیوم با غنای پایین -3/5درصد- خود را برای غنی‌سازی بیشتر تا پایان سال میلادی جاری به روسیه بفرستد اما تهران پس از بررسی طولانی در پاسخ قطعی به پیش‌نویس این توافقنامه، نسبت به تحویل اورانیوم غنی‌شده با غنای بالا و بلوکه‌نشدن اورانیوم غنی‌شده ایرانی با غنای پایین ابراز تردید کرد.
به گزارش رویترز، شبکه تلویزیونی عربی زبان العالم 5 آبان 88 به نقل از مقامی ایرانی که نامی از وی برده نشد، گزارش داد که ایران در عرض ٤٨ساعت آینده پاسخ خود را به این توافقنامه می‌دهد اما خواستار تغییرات مهمی خواهد شد. این پاسخ ایران در اظهارنظر دیپلمات‌های هستهای 6کشور، به بی‌اعتنایی ایران نسبت به پیش‌نویس توافق ژنو و وین تعبیر شد.
در پیش‌نویس توافق‌ها در وین، روسیه به‌عنوان کشور امانت‌گذار سوخت بین ایران و فروشندگان سوخت هستهای با غنای بالا تعیین شده بود.
چرخش از روسیه به ترکیه
«جمهوری اسلامی ایران بر امانت‌گذاری 1200کیلوگرم اورانیوم کمتر غنی‌شده (LEU) در ترکیه موافقت می‌کند.»
این عبارت، بخشی از بیانیه‌ای است که پس از 18 ساعت گفت‌وگوی دیپلماتیک، با حضور نخست‌وزیر ترکیه، رئیس‌جمهور برزیل و با میزبانی محمود احمدی‌نژاد و سعید جلیلی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در تهران امضا شد.
این بیانیه پس از دیدار و گفت‌وگوی سه‌جانبه صبحگاه 27 اردیبهشت89 در یکی از سالن‌های جانبی سالن کنفرانس سران در تهران امضا شد.
در این گفت‌وگوها، محمود احمدی‌نژاد هیأت ایرانی را به‌عنوان میزبان سرپرستی می‌کرد که در آن منوچهر متکی وزیر امور خارجه و علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران حضور داشتند.
رجب‌طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه نیز که با تغییر در برنامه سفر به جمهوری آذربایجان، نیمه‌شب دوشنبه با استقبال حمیدرضا حاجی‌بابایی وزیر آموزش‌وپرورش وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد، احمد داوود اوغلو وزیر امور خارجه و نانر یلدیز وزیر انرژی کشورش را در کنار خود داشت.
اردوغان پس از امضای این بیانیه در تهران گفت: پیش از این ایران در آستانه تحریم‌های جدید از سوی شورای امنیت قرار داشت که با شروع این ملاقات‌ها، تصمیم برای اعمال تحریم به تعویق افتاد؛ تعویقی که اردوغان گفت، اما چندان طولانی نبود.
قطعنامه چهارم تحریم‌ها علیه ایران که با شماره1929 در شورای امنیت سازمان ملل به ثبت رسید 19خرداد ماه 89 با 12 رأی مثبت، 2 رأی منفی (ترکیه و برزیل) و یک رأی ممتنع (لبنان)، تصویب شد.
میزبانی در زمین همسایه
5ماه بعد هم که زمزمه آغاز دوباره گفت‌وگوها بین ایران و 1+5 در رسانه‌ها پیچید، تهران مایل بود که این گفت‌وگوها از ابتدا در استانبول انجام شود.
شامگاه سه‌شنبه 18 آبان89، دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی خبر داد: رئیس دفتر دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به نامه دفتر کاترین اشتون مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا طی نامه‌ای پیشنهاد ایران را درباره زمان و مکان گفت‌وگوها بر مبنای نامه مورخ 89/4/15 (6جولای 2010) به اشتون (نماینده 1+5) اعلام کرد.
سعید جلیلی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و سرپرست تیم گفت‌وگوهای هستهای ایران در نامه روز 18آبان برابر با نهم نوامبر، روزهای 23 نوامبر و 5دسامبر را به‌عنوان 2 زمان مناسب برای برگزاری گفت‌وگوها بین نمایندگان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 در شهر استانبول ترکیه پیشنهاد کرد. اعضای این گروه که عبارت‌اند از آمریکا، انگلیس، روسیه، چین، فرانسه و آلمان برگزاری دور اول گفت‌وگوها در استانبول ترکیه را رد کرده اما خواهان دیدار با نماینده ایران در روز 6دسامبر در ژنو سوئیس شده بودند.
چرخش دوباره به سمت روسیه
مذاکرات ژنو در دسامبر2010 برگزار شد و این توافق را بر جای گذاشت که ایران و نمایندگان 6 کشور در 21 و 22 ژانویه2011 - اول و دوم بهمن89- دوباره به گفت‌وگو بنشینند.
اکنون پس از پایان نشست استانبول، جمهوری اسلامی ایران بار دیگر در تبادل سوخت از روسیه نام می‌برد.
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد: ایران آمادگی دارد تا درصورتی که از روسیه 120کیلوگرم سوخت با غنای 20درصد دریافت کند، مواد هستهای خود را که در ترکیه نگهداری خواهد کرد، به روسیه تحویل دهد.
علی‌اصغر سلطانیه که در گفت‌و‌گویی 2ساعته با مدیران رسانه‌های روسیه سخن می‌گفت، تأکید کرد: ایران برای ازسرگیری مذاکرات با گروه وین آمادگی دارد.
سلطانیه در این نشست که در مسکو و در خبرگزاری اینترفکس روسیه برگزار شد، مبنای این تبادل را بیانیه تهران دانست.
نماینده ایران در آژانس همچنین در یک برنامه زنده در شبکه رادیویی اخا ماسکوی روسیه تأکید کرد که جمهوری اسلامی خواستار انعقاد قرارداد مستقیم با روسیه در زمینه تبادل سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران است.
علی‌اصغر سلطانیه در این برنامه گفت: اگر چنین توافقی تحقق پیدا کند و ما بتوانیم سوخت مورد نیز برای طرح‌های صلح‌آمیز خود را به دست آوریم، مسلما این مسئله تأثیر بسیار مثبتی بر ملت ایران دارد و در عین حال یک نکته مثبت برای روسیه به شمار می‌رود، ولی در غیر این صورت این موضوع یک نقطه ضعف برای روسیه خواهد بود.
این دیپلمات ارشد ایرانی با اشاره به اینکه ایران درباره تبادل سوخت هستهای تنها به روسیه اعتماد دارد، ادامه داد: ضرورتی ندارد که در این طرح آمریکایی‌ها مشارکت داشته باشند؛ چراکه در هر صورت این روس‌ها هستند که به غنی‌سازی اورانیوم و تحویل سوخت هستهای مبادرت خواهند کرد.سلطانیه در عین حال گفت که طرف روسی معتقد است که برای تولید سوخت لازم است فرانسه نیز مشارکت داشته باشد.
او ادامه داد: مطمئنم که فناوری لازم برای این منظور در روسیه وجود دارد. روسیه می‌تواند به تنهایی چرخه تولید سوخت هستهای را انجام دهد و به همین دلیل نیازی به حضور فرانسوی‌ها در این طرح نیست.
نماینده ایران در آژانس گفت: ما نمی‌دانیم چرا روسیه و سایر کشورها نمی‌خواهند در وین به پای میز مذاکره در این رابطه بنشینند.
