حسنی مبارک در سخنرانی خود در بامداد روز شنبه دولت احمد نظیف، نخستوزیر مصر را برکنار و اعلام کرد که دولتی جدید در این کشور با دستورالعملهای مشخص و روشنی درباره «اولویتهای کنونی» تشکیل خواهد شد.مبارک شب گذشته ژنرال احمد محمد شفیق، وزیر سابق هوانوردی را به عنوان نخست وزیر جدید این کشور منصوب کرد. همچنین برای نخستین بار در 30سال گذشته عمر سلیمان، رئیس سازمان اطلاعاتی این کشور به عنوان معاون رئیس جمهور منصوب و در مقابل مبارک سوگند یاد کرد.
رئیسجمهور مصر که اکنون پایههای حکومت 30 ساله خود را کاملا لرزان میبیند در حالی در سخنرانی تلویزیونی خود برای اصلاحات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی وعده داد که تانکها و خودروهای زرهی ارتش برای برقراری مقررات منع آمد و شد به خیابانها آمده بودند. گفته میشود ادامه حضور مردم در خیابانهای شهرهای مختلف با وجود اعلام منع آمد و شد باعث شده است که اکنون آمار تلفات ناآرامیهای چند روز اخیر در این کشور به بیش از 90 نفر برسد.
این در حالی است که مبارک در سخنرانی بامداد از عملکرد نیروهای امنیتی در برخورد با مخالفان دفاع کرد و گفت معترضان از آزادیهایی که او به آنها داده، سوءاستفاده کردهاند. وی در این سخنرانی که لحنی دوگانه داشت و در کنار وعده اصلاحات، به معترضان هشدار هم داد، گفت: فاصله بین هرج و مرج و آزادی یک خط باریک است و اجازه نمیدهد مصر بیثبات شود.
درحالیکه مقامهای دولت مصر امیدوار بودند نخستین سخنرانی رئیسجمهور پس از تظاهرات گسترده معترضان باعث آرام شدن اوضاع شود مردم مصر در پنجمین روز متوالی خواستار برکناری وی شدند و از خواسته خود کوتاه نیامدند. درحالیکه آتشسوزی در برخی ساختمانهای دولتی از جمله دفتر مرکزی حزب حاکم ادامه داشت دهها هزارنفر از مردم در میدان التحریر قاهره که نقشی نمادین در تظاهرات اخیر داشته است تجمع کردند و با شعار «مبارک همین حالا برو» بار دیگر بر درخواست خود برای پایان 30 سال حکومت مبارک تاکید کردند.
روزگذشته همچنین هزار نفر از معترضان برای تصرف وزارت کشور تلاش کردند که در جریان این مسئله حداقل 3نفر کشته شدند.
در شهرهای دیگراین کشور از جمله اسکندریه و سوئز تظاهرات مشابهی گزارش شده است. هر چند درگیری نیروهای پلیس با معترضان روز گذشته هم ادامه داشت اما گزارشها نشان میدهد که نیروهای ارتش مصر با وجود حضور خودروهای زرهی در خیابانها هنوز از درگیری با مردم خودداری کردهاند.
این در حالی است که خبرگزاری رویترز گزارش داد که روز گذشته نیروهای پلیس اقدام به شلیک گلولههای جنگی در درگیری با معترضان کردهاند. در شهر سوئز علاوه بر تظاهرات مردمی بیش از هزارو 700نفر از کارکنان خدمات عمومی اعلام کردند تا زمان استعفای مبارک اعتصاب خواهند کرد.
مردم مصر در حالی روز گذشته پنجمین «روز خشم» را رقم زدند که نیروهای امنیتی به آنها هشدار داده بودند در خانههایشان بمانند. روز گذشته هر چند بار دیگر امکان استفاده از شبکه تلفن همراه بهصورت محدود و در برخی مناطق فراهم شد اما شبکه اینترنت همچنان قطع بود. همچنین مقررات منع آمد و شد تمدید شده است ودر قاهره و شهرهای اصلی این کشور از ساعت 4عصر به وقت محلی تا 8 صبح توسط نیروهای ارتش اجرا خواهد شد.
همچنین مردم کشورهای دیگر جهان هم در حمایت از معترضان مصر اقدام به برگزاری تظاهرات کردند. در ترکیه صدها نفر از مردم با تجمع در مقابل مسجدی در مرکز استانبول حمایت خود را از حرکت مردم مصر اعلام کردند. تجمعهای مشابهی هم در قطر و انگلیس گزارش شده است. این در حالی است که کابینه مصر روز گذشته بهطور رسمی استعفای خود را اعلام کرد. این در حالی است که مردم مصر روز گذشته اعلام کردند که خواستار تغییر دولت نیستند و خواست آنها سرنگونی و استعفای مبارک است.
محمد البرادعی، مدیرکل سابق آژانس بینالمللی انرژی اتمی و رهبر حزب جمعیت برای تغییر مصر هم روز گذشته در گفتوگو با شبکه تلویزیونی الجزیره تاکید کرد که تظاهرات مردمی تا زمان سرنگونی مبارک ادامه خواهد داشت. البرادعی اعلام کرد که کنارهگیری مبارک و تشکیل دولت انتقالی تا زمان برگزاری انتخاباتی آزاد و عادلانه تنها راه باقیمانده است. مدیرکل سابق آژانس همچنین واکنش دولت آمریکا به تحولات مصر را بسیار مایوسکننده خواند.
باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا پس از سخنرانی تلویزیونی حسنی مبارک اعلام کرد که رئیسجمهوری مصر باید گامهای محکمی برای اصلاحات در این کشور بردارد و از برخورد خشن با معترضان در خیابانها خودداری کند. وی اعلام کرد که در تماس تلفنی با حسنی مبارک به وی گفته است که باید به وعدههای خود برای آزادیهای دمکراتیک عمل کند.
با وجود این، منابع دیپلماتیک در واشنگتن اعلام کردهاند که هیچ نشانهای از تنش در روبط آمریکا و دولت مبارک وجود ندارد و مقامهای کاخ سفید امیدوارند که مبارک بتواند شرایط این کشور را آرام کند. خبرگزاری رسمی عربستان سعودی هم روز گذشته اعلام کرد که عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان هم در تماس تلفنی با مبارک حمایت این کشور از وی را اعلام کرده است.
بازی دوگانه آمریکا در قبال مصر
دولت آمریکا در تلاش است که در قبال ناآرامیهای مصر یک کار غیرممکن را انجام دهد. باراک اوباما و دیگر مقامهای این کشور در سخنرانیهای خود در ظاهر خود را حامی معترضان مصری نشان میدهند اما در باطن در تلاش هستند که حمایت خود از مبارک بهعنوان متحد دیرینه این کشور را ثابت کنند. سخنرانی 4 دقیقهای اوباما پس از سخنرانی مبارک در روز گذشته هم به همین خاطر بهصورت دقیق برای توازن میان این دو موضوع تنظیم شده بود.
اوباما از یک سو در سخنرانی خود اعلام کرد که از حقوق مردم مصر جانبداری خواهد کرد و از سوی دیگر تاکید کرد که آمریکا به همکاری با دولت این کشور برای آیندهای بهتر ادامه خواهد داد. واقعیت این است که مبارک هنوز برای آمریکاییها همان دوست همیشگی است که مشکلات او بهشدت مقامهای واشنگتن را نگران کرده است.