نماینده همیشگی ایران روی میز شماره یک مسابقات جهانی و بازی‌های آسیایی در پاسخ به منتقدین مقام چهارمی ایران در بازی‌های آسیایی، عنوان به‌دست آمده در گوانجو را فاجعه نمی‌داند و می‌گوید:«کسب مقام چهارمی برای تیم شطرنج مردان ایران با رتبه هفتم آسیا نتیجه‌ای چندان دور از انتظار و فاجعه نبوده چه‌بسا اگر تیم ایران در بازی بر سرراهیابی به فینال در مصاف با چین دربازی پنجم دچار اشتباه نمی‌شد شاید بزرگ‌ترین شگفتی این بازی‌ها را هم می‌توانست همانند دوره قبلی در دوحه رقم بزند ». قائم مقامی که هنوز پیروزی تاریخی او مقابل آناتولی کارپف- قهرمان اسبق جهان- از یادها نرفته از مبارزه تاریخی با کارپف و آینده شطرنج ایران گفت و اینکه به‌زودی با شرکت در یک سیمولتانه تاریخی به‌دنبال شکستن رکورد جهانی پیکار همزمان یک قهرمان شناخته‌شده با بیشترین شرکت‌کننده است. ماحصل این گفتوگو را می‌خوانید.
- از بازی‌های آسیایی گوانجو آغاز کنیم، چرا تیم‌های شطرنج ایران در دو رده مردان و بانوان از دستیابی به مدال و حداقل کسب مدال برنز دوره پیش محروم ماندند؟
در شطرنج معیار قدرت تیم‌ها براساس ریتینگ و رتبه شرکت‌کنندگان تعیین می‌شود و شرکت‌کنندگان هر کشور براین اساس چیدمان می‌شوند. تیم مردان ایران با این معیار درجمع تیم‌های آسیایی در رتبه هفتم قرارداشت و اگر ما هفتم می‌شدیم نتیجه‌ای طبیعی بود. حتی حضور ما تا مرحله نیمه نهایی نیز با چاشنی شانس همراه بود. برخلاف بازی بد بچه‌ها تا مرحله نیمه نهایی اتفاقا در این مرحله در مقابل چین - تیم دوم جهان- عالی ظاهرشدند و فقط یک اشتباه از سوی مرتضی محجوب کسب یک پیروزی تاریخی را ازتیم ایران گرفت. درحالی که روی 4میز نتیجه مساوی شده بود و در میز پنجم نیز شانس پیروزی ایران بیشتر بود متأسفانه محجوب بازی را واگذار کرد و به این ترتیب نتوانستیم در بهترین بازی خود راهی فینال شویم. در یک مثال فوتبالی می‌توانم این‌گونه تشریح کنم که ما تا دقیقه 85 با یک گل از چین پیش بودیم و دراین دقیقه با خوردن گل مساوی همه امیدهایمان بر باد رفت!
- و شکست برابر هند هم در بازی رده‌بندی گوانجو مساوی با از دست رفتن همه امیدها و درنهایت کسب مقام چهارمی‌بود؟
درحالی که همه پیش‌بینی‌ها از حضور دوتیم هندوچین در فینال حکایت می‌کرد، فیلیپین با خلق شگفتی با شکست دادن هند(یکی از5 تیم برتر دنیا) حریف میزبان در دیدارنهایی شد و این هم یک بدشانسی دیگر برای تیم ایران بود که می‌بایست برای مدال برنز به دیدار حریف زخم خورده‌ای چون هند می‌رفت. معلوم بود که بازیکنان احساسی ما با از دست دادن فرصت طلایی مقابل چین روحیه مناسبی نداشتند و نتوانستند آثار آن شکست را زود فراموش کنند.
- فکر نمی‌کنید که مدال برنز بازی‌های آسیایی دوحه باعث بالارفتن توقع از شطر‌نج‌بازان ایرانی درگوانجو شده بود؟
در مورد بازی‌های آسیایی دوحه و دستیابی به مدال برنز بدنیست این موضوع را روشن کنم که چگونه تیم ایران به آن مدال تاریخی رسید که من نیز عضو آن تیم سه‌نفره بودم. در دوحه در بازی آخر قطر (میزبان) تیمی که به روسیه در قهرمانی جهان با حساب 3 برصفر نباخته بود 3برصفر مغلوب ایران شد و ما دربخش مختلط تیمی درمیان بهت و حیرت همگان به یک مدال ارزشمند رسیدیم که در نوع خودش یکی از شگفتی‌های این بازی‌ها بود. همان‌طور که قبلا اشاره کردم درشطرنج نتایج تیم‌ها تقریبا قبل از یک رویداد براساس ریتینگ شرکت‌‌کنندگانش تاحدود زیادی قابل پیش‌بینی است و گاهی هم مثل بازی‌های آسیایی قطر اتفاقات نادری باعث می‌شود که تیمی مانند ایران به مدال برسد و درهمین گوانجو هم این اتفاق برای فیلیپین افتاد که توانست درمیان ناباوری هند را شکست دهد و به فینال راه یابد.
- آیا درمسابقات انفرادی قهرمانان ایرانی و شما بختی برای موفقیت نداشتید؟
در رقابت‌های انفرادی کار بسیار سخت‌تر از مبارزات تیمی بود. من خودم دربخش فکری 9دور را در جمع بهترین‌های دنیا بی‌شکست بودم و روی این موفقیتم نیز کمتر مانور داده شد. درحالی که تا پایان این دور اکثر قهرمانان هندی و چینی هرکدام یک شکست داشتند. دراین مرحله روی یک حادثه درعین برتری مغلوب سادوکاسوف قزاق (قهرمان اسبق جوانان جهان) شدم. این باخت تمام رشته افکارم را به هم ریخت و باعث شد تا صبح نخوابم و نتوانم خود را با وضعیت جدید منطبق کنم. باخت خردکننده‌ای بود. رئیس فدراسیون هم مثل من تا صبح نخوابید و تلاشش در آرام کردن من بی‌فایده بود و به همین راحتی دیگر نتوانستم به مسابقات برگردم و طلا را خیلی راحت از دست دادم.
- با توجه به روی سکو نرفتن تیم‌های شطرنج ایران آیا حضور دراین رویداد امتیازی هم برای شما و دیگر شرکت‌کنندگان کشورمان به همراه داشت؟
حضور دربازی‌های آسیایی باعث افزایش 11 درجه‌ای درریتینگ جهانی من و6درجه‌ای مرتضی محجوب شد. بقیه بازیکنان نیز همانند المپیاد جهانی ظاهرشده بودند و دربخش بانوان نیز آتوسا پورکاشیان و شایسته قادرپور موفق به افزایش درجه‌های خود شدند. همین 11امتیازی که به‌دست آوردم تنها با موفقیت در دوتورنمنت بین‌المللی خوب برای یک شطرنج‌باز میسر است.
- می‌خواهم بحث بازی‌های آسیایی را با پیکار تاریخی شما با کارپف عوض کنم و اینکه چرا از برد 2سال پیش قائم‌مقامی تعابیر و تفسیرهای متفاوتی به عمل آمد؟
اول از همه باید از تلاش کسانی درکمرنگ کردن این پیروزی یادکنم که در60 سال گذشته در شطرنج به جایی نرسیدند. اول آمدند گفتند که قائم مقامی شانسی در برابر کارپف ندارد. بعد که کارپف را بردم آمدند و گفتند کارپف جزو 300 بازیکن فعلی جهان نبود و دراین سن‌وسال انگیزه‌ای برای مبارزه کردن نداشت یا اینکه او خود را به چند دلار ناقابل فروخت! آنهایی که با خصوصیات کارپف آشنا هستند به‌خوبی می‌دانند که کارپف خود یک مولتی میلیاردر در روسیه است وخیلی از وزرا در روسیه افتخار می‌کنند که چند دقیقه‌ای با او قدم بزنند. همان موقع که کارپف با من بازی کرد نیز جزو 50 تا 60بازیکن برترجهان بود و هنوز هم مشهور و متخصص برنده شدن در بازی‌های دوجانبه درجهان است. جالب است بدانید همین تازگی‌ها کارپف مثل آب خوردن قهرمان کنونی بانوان جهان را برده است. من هرگز برای خودم از این بابت ناراحت نشدم بلکه دلم از این سوخت که بزرگ‌ترین موفقیت تاریخی شطرنج ایران را به این راحتی زیر سؤال بردند.
- خیلی‌ها معتقدند که در شرایط فعلی شطرنج ایران برای جهش بیشتر نیاز به نیروهای جوان‌تر و حضور مربیان خارجی سطح بالا با حضور مستمر دارد، ارزیابی شما در این‌باره چیست؟
البته برای موفق شدن اگر بتوانیم قهرمانانی با ریتینگ جهانی نزدیک به هم داشته باشیم شانس موفقیت بیشتری خواهیم داشت و نبود چنین وضعیتی درحال حاضر آزاردهنده است. هم‌اکنون هم جوانان خوبی مثل جوادعلوی و پوریا درینی با تلاش زیاد درحال رساندن خود به‌مراتب بالا هستند، اما درمجموع شطرنج ورزشی دیر بازده است و سرمایه‌گذاری انجام شده خیلی دیر ثمر می‌دهد. درمورد خودم باید این توضیح را بدهم که تازه وارد 28 سالگی شده‌ام و اکثر قهرمانان جهان در سن 30 تا 40 سالگی به شکوفایی می‌رسند. اخیرا هم درمسابقات قهرمانی کشور بدون شکست در یازدهمین حضورم برای نهمین‌بار قهرمان ایران شدم که خود یک رکورد برای شطرنج بود. درمورد حضور مربیان خارجی شرایطش را نداریم وبا وجود احساس نیاز فدراسیون به اجبار می‌تواند از وجود این دسته ازمربیان به‌طورنیمه وقت استفاده کند. من خودم تنها 2هفته قبل از جام‌جهانی و 3 روز هم در جام‌جهانی از این امکان برخورداربودم.
