فریدون عباسی که در دومین همایش پایداری ملی و پدافند غیرعامل، سخن میگفت، در حالی از قصد تهران برای صدور مواد تولید شده هستهای خبر داد که مسئله تبادل یا خرید سوخت هستهای با غنای 19.75 درصد معروف به سوخت هستهای 20 درصد، مهمترین مسئله در خبرهای هستهای بین ایران و کشورهای مؤثر در صدور قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل است.از سوی دیگر، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش آخر خود از برنامه هستهای ایران که در دهه اول اسفند منتشر شد، مدعایی درباره تولید مواد هستهای در ایران مطرح کرده است.اگرچه این مدعای آمانو درباره تولید مواد هستهای ایران صورت سلبی دارد اما توانست محرک اظهارنظرها و اعمالی علیه جمهوری اسلامی ایران در محافل هستهای و سیاسی بینالمللی باشد.
آخرین دستاورد هستهای
آخرین دستاورد هستهای ایران در زمینه تولید مواد هستهای، ورود نخستین محصول کیک زرد تولیدی کارخانه بندرعباس به چرخه سوخت سایت هستهای اصفهان است؛ کیک زردی که روزی از نقاط جنجالبرانگیز پرونده هستهای ایران بود.این محصول که در نیمه آذر بهطور رسمی به چرخه سوخت هستهای کارخانه اصفهان پیوست، در سال 86 یکی از 6 ابهام هستهای مورد نظر آژانس در برنامه هستهای ایران محسوب میشد.
در آن سال که پرونده هستهای ایران حضور خود را در محافل سیاسی و روی میزهای غیرفنی تجربه میکرد، تیم مذاکرات هستهای وقت، طرحی پیشنهاد کرد که طی آن آژانس بینالمللی انرژی اتمی تمام آنچه را بهعنوان ابهام (مسائل باقیمانده) در برنامه هستهای ایران میشناسد، اعلام کند. در این طرح که به طرح اقدام معروف شد، طرف ایرانی، توانست محمد البرادعی مدیر وقت آژانس و خاویر سولانا مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا را متقاعد کند تا ایران 6ابهام آژانس را در یک زمانبندی مشخص و در 6مرحله، رفع کند.
برگ برنده ایران در آن دوره از مذاکرات فشرده با اروپا و آژانس این بود که قرار شد، پس از رفع ابهام در هر مرحله و اعلام رسمی توسط آژانس، دیگر هیچکس به عقب برنگردد و مسائل حل شده و باقیمانده را با هم نیامیزد. موضوع معدن گچین و اکتشاف، استخراج و تبدیل اورانیوم به کیک زرد یکی از آن 6 ابهام بود.اما امروز صنعت هستهای ایران درباره آنچه روزگاری بهعنوان ابهام و مورد مشکوک در پروندهاش رسانهای میشد، به مرحله تولید صنعتی رسیده است.
تبدیل اتهام به مزیت
باید توجه کرد که گزارش ماه مارس 2008 (اسفند86) البرادعی رفع ابهام کامل از موضوع چهارم و پنجم و ششم را رسما اعلام کرد اما این گزارش رسمی، ماجراجویی کشورهای 1+5 را متوقف نکرد.
اکنون باید دید که دیپلماتها و مقامات هستهای ایرانی چه مسیری را برمیگزینند تا جملات ناشی از بیاعتمادی آمانو در گزارش زمستان 2011 را به این خبر عباسی تبدیل کند: ما بهدنبال صدور مواد هستهای و خدمات به کشورهای دیگر هستیم.
حوادث پیشبینینشده ملاک قضاوت نیست
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفت: حوادث غیرمترقبه هیچگاه ملاک قضاوت در مورد پاک بودن انرژی و سوخت هستهای نیست. علاءالدین بروجردی در پاسخ به پرسشی که به انتشار مواد رادیواکتیو درپی زلزله ژاپن اشاره داشت، تاکید کرد: حادثهای مانند حادثه چرنوبیل و یا حادثه اخیر ژاپن که در اثر زلزله ایجاد شد جزء استثنائات است و لذا نمیتوان ملاک قضاوت درنظر گرفت. بروجردی درباره مباحث پدید آمده پیرامون یکی از نیروگاههای هستهای ژاپن که پس از زمینلرزه اخیر دچار حادثه شده و در کنار آن برخی گروههای طرفدار محیطزیست انرژی هستهای را انرژی ناپاکی معرفی کردهاند، به ایسنا گفت: مجموعه آثار زیانبار گازهای گلخانهای که ناشی از استفاده از سوختهای فسیلی است بسیار زیاد است؛ چرا که بر محیطزیست جهانی و لایه ازن تاثیرات منفی میگذارد و این مقوله قابل مقایسه با پاکی سوختهای هستهای نیست.