سپاه؛ از جنگ سرد تا مقابله نرم

 شاید در همان روزهای نخست کمتر کسی تصور می‌کرد سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی در طول حیات انقلاب اسلامی، به یکی از ارکان نظام مقدس انقلاب اسلامی تبدیل شده و نقشی بی‌بدیل در 8سال دفاع مقدس و پس از آن در زمینه مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن ایفا کند. امام راحل درباره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ‌فرمودند: «نهاد مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به حق از بزرگ‌ترین سنگرهای دفاع از ارزش‌های الهی نظام ما بوده و خواهد بود.»

کلام امام خمینی(ره) درباره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نشان از نگاه عمیق و چند بعدی بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی به این نهاد دارد. مقام معظم رهبری نیز درباره سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی فرموده‌اند: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که مولود مبارک انقلاب اسلامی است، در همه جهان پس از صدر اسلام پدیده بی‌سابقه‌ای است. این پدیده در حقیقت مظهر عینی و مجسمی است برای شعارهای انقلاب اسلامی؛ شعار ایستادگی در مقابل همه قدرت‌های بزرگ با سلاح اتکال به خدا، شعار غلبه خون بر شمشیر و شعار حرکت برای نجات مستضعفان.»

سپاه پاسداران نور چشم و عضو اصلی انقلاب است، چرا که از بطن انقلاب روییده، رشد کرده و رو به کمال است. اگرچه تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ابتدا با هدف ایجاد نظم و آرامش در کشور و سپس مقابله با تجاوز دشمن بود اما امروز سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی به یکی از نهادهای مقتدر نظام در زمینه‌های مختلف تبدیل شده است.

از دیدگاه بسیاری از فعالان سیاسی، سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی امروز در منطقه نقشی استراتژیک را ایفا می‌کند و در عین حال این نیروی مردمی با انعطاف‌پذیری به نهادی مستحکم برای مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن تبدیل شده است.

سپاه، نهادی جامع‌الشرایط است

هادی مقدسی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با همشهری، با تأکید بر رهنمودها و راهکارهای خردمندانه امام‌خمینی(ره) در تأسیس نظام اسلامی گفت: تأسیس سپاه از تصمیمات خردمندانه‌ای بود که نظیرش در هیچ‌یک از انواع حکومت‌های امروزی به چشم نمی‌خورد. وی افزود: گاهی ابتکارات امام(ره) درباره تشکیل سازمان‌ها و نهادهای مختلف، در موازات برخی دستگاه‌های موجود تلقی می‌شد، اما ما به مرور زمان شاهد آثار مثبت آنها بودیم. یکی از این تصمیمات اساسی و الهی تشکیل سپاه‌پاسداران بود و اگر این نهاد نبود، توطئه‌های بسیاری نظام ما را تهدید می‌کرد و ثبات، آرامش و استحکامی که امروزه نظام از آن برخوردار است، را نداشتیم.

نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه سپاه پاسداران با استفاده از تجربیات نخبه‌های علمی و فناوری توانسته در زمینه‌های مختلف نظامی، امنیتی، انتظامی و اطلاعاتی به موفقیت دست یابد، اضافه کرد: سپاه با رصدکردن تمام دسیسه‌ها و توطئه‌های دشمنان انقلاب، چه در عرصه‌ تکنولوژی و چه در زمینه سیاسی، توانسته با اقدام بموقع، توطئه‌ها را خنثی کند.

وی با بیان اینکه سپاه نقش مهمی در حفظ و حراست از نظام و انقلاب داشته است، یادآور شد: گرچه ما از همان ابتدا ارتش داشتیم اما در اوایل انقلاب، سپاه نقش بسیار مهمی در پالایش نیروهای ارتش داشت و توانست با تفکیک نیروهای مؤمن، متعهد و تحصیلکرده از عناصر طاغوت، این سازمان را متناسب با ارزش‌های نظام و انقلاب سازماندهی کند.

نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس، سپاه را نیرویی جامع‌الشرایط دانست و گفت: سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی نقش بسیار پویا و پرتحرکی در عرصه‌های گوناگون اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و به‌ویژه نظامی ایفا می‌کند. از این‌رو وظایف آن تنها به دوران جنگ محدود نمی‌شود.

وی در ادامه به واحدهای علمی و تکنولوژی سپاه که در قالب تشکیلات دانشگاهی نظیر دانشگاه امام‌حسین(ع) فعالیت می‌کنند، اشاره کرد و با تأکید بر نقش اقتصادی سپاه افزود: در طول این سال‌ها که مقام معظم رهبری برای مقابله با تحریم‌ها، روی مباحث اقتصادی تأکید کرده‌اند، سپاه ضمن آنکه در مقابله با تهاجم فرهنگی و اجتماعی استکبار جهانی اقدامات مؤثری داشته؛ توانست با تشکیل قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) فعالیت‌های مفیدی در حوزه اقتصاد و سازندگی کشور انجام دهد.

مقاومت، رمز پیروزی است

جواد کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری، رسالت سپاه را توسعه و گسترش فرهنگ دفاع و مقاومت دانست و اظهار داشت: سپاه پاسداران، برخاسته از متن انقلاب اسلامی مردم ایران است. نهادی کاملا مردمی که انگیزه آن دفاع و مقاومت از استقلال و کیان کشور و همچنین انقلاب اسلامی است. با 30سال تجربه درخشان و گرانبها که پیروز تمام میدان‌ها بوده است. وی ادامه داد: امروزه این مجموعه، الهام بخش کشورهای مستقل، به‌ویژه ملت‌هایی است که با قیام خود در تلاشند به استقلال، آزادی، منطق و گفتمان دینی و هویت اصلی خود بازگردند.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، رمز پیروزی سپاه را مقاومت دانست و افزود: سپاه می‌تواند تجربه‌خود را در اختیار سایر کشورها قرار دهد و این مستلزم دخالت در امور داخلی آنها نیست، بلکه اقدامی فرهنگی است. وی با بیان اینکه سازمان یافتن مقاومت و حزب الله لبنان نشأت‌گرفته از سپاه پاسداران است، اضافه کرد: فرهنگ حزب‌الله، فرهنگ طراز اول در خاورمیانه است و مردم به داشتن چنین ساختاری در کشورهای عربی افتخار می‌کنند، به آن تمسک می‌جویند و از آن حمایت می‌کنند، چراکه توانسته در برابر اسرائیل مقاومت کند، کاری که ارتش‌های کشورهای عربی انجام نداده‌اند.

این پیروزی برای ملت‌های مسلمان خاورمیانه ارزش بسیاری دارد. کریمی قدوسی با تأکید بر تفاوت سپاه، با ارتش‌های کلاسیک عنوان کرد: سپاه، نهادی است مکتبی که براساس یک ایدئولوژی و جهان بینی همه‌گیر پایه‌گذاری شده و مورد اعتقاد تمام بشر است. نه تنها مسلمانان بلکه همه انسان‌ها عقیده دارند نباید ظلم قدرت را در اختیار بگیرد و هویت و فرهنگ ملت‌ها دستخوش تاراج قدرت‌ها و ارتش‌ها شود.

وی با تأکید بر اینکه سپاه جزو چارچوب داخلی کشور است و اقدامی در خارج صورت نمی‌دهد، بیان داشت: فعالیت‌های بین‌المللی سپاه صرفا در زمینه انتقال پیام و تجربه است، چراکه بخشی از ساختار نظام و قانون اساسی ایران است که در آن حمایت از ملت‌های محروم و مستضعف و نهضت‌های بیداری، مورد تأکید قرار گرفته است. سپاه هم همین چارچوب را مبنای عمل خود قرار داده است. وی سپاه را نهادی شناخته شده در سراسر جهان دانست و افزود: در دوران دفاع مقدس که جهان هجومی سراسری را علیه ایران شکل داده بود، سپاه پیروز میدان شد، از این‌رو مورد توجه و کنکاش دستگاه‌های پژوهشی و تحقیقی بسیاری قرار گرفت.

سپاه‌، پاسدار ارزش‌های انقلاب است

سیدعلی محمد موسوی مبارکه، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به ماموریت متفاوت سپاه و ارتش اظهار داشت: وظیفه سپاه‌پاسداران و نیروهای بسیجی دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی است، اما ارتش عهده‌دار دفاع از حدود و ثغور و مرزهای کشورمان است. با این وجود در مواقعی که خطری کشور را تهدید کند، سپاه دقیقا مانند ارتش، ماموریت پیدا می‌کند در هر سه زمینه هوایی، زمینی و دریایی وارد میدان شود.

وی افزود: در اوایل انقلاب که سپاه تازه تشکیل شده بود، هماهنگی زیادی بین سپاه و ارتش وجود نداشت، ولی به‌تدریج که در هر سه زمینه هوایی، دریایی و زمینی تکامل پیدا کرد، این ارتباط و همبستگی بیشتر شد و توانستند به خوبی از یکدیگر پشتیبانی کنند. امروز این همراهی به اوج خود رسیده است، یعنی درصورت وقوع هر حادثه‌ای، سپاه به راحتی می‌تواند ارتش را پوشش دهد. ارتش 20میلیونی هم روز به روز تقویت می‌شود، نیروهای بسیجی آموزش‌های لازم را دیده‌اند و در زمینه‌های مختلف آمادگی حضور در صحنه را دارند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی همچنین درباره لزوم تشکیل سپاه پاسداران در اوایل انقلاب به همشهری گفت: ما در آن زمان با کودتاهایی از سوی نیروهای ارتش، از جمله کودتای نوژه روبه‌رو شدیم. از سویی سربازان به فرمان امام‌خمینی(ره) ترک خدمت کرده بودند. بعضی از فرماندهان ارتش هم به جرم خیانت مجازات شده یا از کشور گریختند. از این‌رو این سازمان انسجام خود را از دست داده بود. منافقین هم شعار انحلال ارتش را سر داده بودند. در چنین شرایطی لازم بود نیرویی برای دفاع از انقلاب وارد عمل شود. از این‌رو به تشخیص امام، سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی شکل گرفت تا بتوانند در کنار نیروهای ارتش، به دفاع از حدود و ثغور و مرزهای کشور بپردازند.

نماینده مردم مبارکه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از آنجا که تهدیدها علیه ایران روز به روز بیشتر می‌شد، لازم بود سپاه در کنار ارتش بماند و هر دو با هم ماموریت دفاع از میهن را انجام دهند. امروز هم هرچند وظایف آنها متفاوت است، در هنگام لزوم، سپاه در کنار ارتش حاضر می‌شود.

وی با اشاره به اینکه نمی‌توان ماموریت سپاه را به زمان خاصی محدود دانست، تأکید کرد: اقتدار امروز ایران مدیون تلاش‌های بازدارنده نیروهای ارتش، سپاه و بسیج است که توانسته‌اند در جهت ساخت و تولید سلاح‌های مورد نیاز و همچنین تقویت نیروی انسانی، موفقیت‌های بسیاری کسب کنند.

حضور فعال سپاه پاسداران در مقابله با فتنه فرهنگی دشمن

بهروز جعفری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به نقش سپاه پاسداران در پایداری انقلاب اسلامی از ابتدا تا‌کنون گفت: سپاه‌پاسداران، ابتدا متشکل از گروه‌های سیاسی، مذهبی و نظامی مردمی بود و بنا به ضرورت‌های انقلاب اسلامی تشکیل شد. وی افزود: امام راحل از بدو تأسیس سپاه و در زمان 8سال جنگ تحمیلی نقش سپاه را به‌عنوان نیرویی نظامی - فرهنگی در انقلاب اسلامی، خطیر قلمداد کردند و امروز شاهد آن هستیم که نگاه بنیانگذار انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر به بار نشسته است.

نماینده مردم سمیرم در ادامه گفت‌وگو با همشهری خاطرنشان کرد: امروز سپاه به‌عنوان نهادی فرهنگی در برابر جنگ نرم دشمن به‌عنوان یکی از پایگاه‌های مقاومت فرهنگی محسوب می‌شود.

جعفری با اشاره به نقش سپاه در مهار حربه‌های فرهنگی دشمن در ایجاد فتنه سال 88 یادآور شد: حضور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شناسایی عوامل دست نشانده غرب در راستای تشدید ناآرامی‌ها و مقابله سایبری با فعالیت دشمن و شناسایی عوامل فتنه، از جمله موفقیت‌های سپاه پاسداران در فضای سایبر محسوب می‌شود. کمتر کسی از نیروهای دشمن در جریان فتنه 88 تصور می‌کرد سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی در زمینه فضای سایبری چنین قدرتی داشته باشد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: مبارزه با ترویج فساد و بارگذاری فیلم‌های خانوادگی مردم در برخی سایت‌های مستجهن از دیگر موفقیت‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که به سادگی نمی‌توان از کنار این موفقیت گذشت.
وی ادامه داد: سپاه پاسداران در سال‌های پس از جنگ نه تنها به‌عنوان یکی از قطب‌های نظامی در کنار نیروی ارتش محسوب می‌شود بلکه این نیرو با ورود به عرصه فناوری‌های نوین اطلاعاتی، امروز نقشی اساسی را در مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن ایفا می‌کند.

جعفری گفت: با توجه به توانایی نیروهای سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی در مقابله با جنگ نرم دشمن، می‌توان از ظرفیت‌های این نیروی خودجوش و البته علمی استفاده بهینه‌ای در راستای دفع حملات فرهنگی دشمن در فضای سایبر داشته باشیم.

ماموریت سپاه محدود به داخل کشور است

اسماعیل کوثری با اشاره به اینکه سپاه پاسداران براساس انگیزه‌ای الهی در راستای حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی تشکیل شده است، اظهار داشت: سپاه در زمان تأسیس امکانات بسیار اندکی داشت. تا جایی که دولت موقت هم بودجه‌ای به آن اختصاص نداده بود. این در حالی بود که در بدو کار، در استان‌های مرزی با نیروهای ضد‌انقلاب روبه‌رو شد، اما به خاطر داشتن نیروهای مؤمن و متعهد توانست در این میدان پیروز شود.

وی اضافه کرد: سپاه در زمان جنگ نیز پابه‌پای ارتش به‌دفاع از مرزهای کشور پرداخت و اقدامات شایسته‌اش آن را به یکی از محورهای اصلی جنگ تبدیل کرد. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، سپاه را موجب شگفتی سیاستمداران و نظامیان دنیا دانست و افزود: در دوران دفاع‌مقدس، مسئولان شوروی سابق، سپاه را قوی‌ترین نیروی زمینی خاورمیانه برمی‌شمردند، چراکه این نهاد توانسته بود با ابتکارات و خلاقیت‌های خود در ابعاد نظامی و غیرنظامی، شکست بزرگی را به استکبار جهانی وارد کند.

وی با تأکید بر نقش سپاه در خودکفایی کشور، بیان داشت: ارتش ایران در زمان طاغوت نمی‌توانست کوچک‌ترین سلاحی تولید کند، اما امروز ما تجهیزاتی نظیر موشک‌های ماهواره‌‌ای و دوربرد و همچنین قایق‌های پرنده داریم که سپاه را به یک نیروی راهبردی و استراتژیک تبدیل کرده‌اند. در راستای سازندگی، اقدامات عمرانی و مسائل علمی نیز این سازمان با حضور جوانان معتقد و باانگیزه، توانسته نقش مؤثری داشته باشد.