بهدلیل نیاز این دو کشور به هم و اختلافاتی که همزمان با این نیاز دوجانبه دارند، آمریکا و چین را دوستان دشمن میدانند. در ماههای اخیر و بعد از اعلام گزارشها و برآوردها و پیشبینیها درباره وضعیت اقتصادی چین و وقتی معلوم شد تا 15 سال دیگر چین از نظر رشد اقتصادی به آمریکا میرسد، این دو کشور را بهعنوان قدرتهای اقتصادی شماره یک و دوی جهان خطاب میکنند.
سومین دور از مذاکرات راهبردی این دوستان دشمن، دیروز در واشنگتن با حضور مقامات ارشد سیاسی، نظامی و اقتصادی دوطرف برگزار شد. دولت باراک اوباما از ابتدای کار خود ارتباط سازنده با چین و اعتمادسازی با این رقیب نوظهور را از اولویتهایش اعلام کردهبود. با این هدف تاکنون 2 دور مذاکرات راهبردی میان مقامات ارشد دوطرف در پکن و واشنگتن برگزار شدهاست. دیروز در سومین دور این مذاکرات علاوه بر مسائل اقتصادی و اختلافات ارزی، موضوع حقوق بشر و سیاست خارجی هم در دستور کار مقامات ارشد دو طرف قرار داشت.
در مذاکرات دیروز از طرف آمریکا جو بایدن معاون رئیسجمهور و هیلاری کلینتون وزیر خارجه و از طرف چین وانگ کیشان معاون رئیسجمهور و و دای بینگو سیاستگذار ارشد امور اقتصادی حضور داشتند. در این دور از مذاکرات برای نخستینبار مقامات ارشد نظامی 2کشور نیز حضور داشتند. این موضوع از خواستههای همیشگی آمریکا بودهاست.
پنتاگون سالانه گزارشهایی درباره موقعیت نظامی و پیشرفتهای چین در این زمینه منتشر میکند. آمریکا خواستار آن است که به اطلاعات پیشرفتهای نظامی چین دست یابد و این را نوعی اعتمادسازی مثبت میداند. کلینتون در آغاز مذاکرات با مقامات ارشد چین از حضور مقامات نظامی پکن در این نشست ابراز خرسندی کرد. او گفت که مقامات نظامی آمریکا و چین باید با ارتباط مستمر با یکدیگر جلوی سوءتفاهمها و مشکلات احتمالی را بگیرند.
بایدن و کلینتون دیروز با انتقاد از وضعیت حقوق بشر در چین اعلام کردند که واشنگتن قصد دارد روی این موضوع تمرکز بیشتری کند و در این زمینه به دستگیری وکلا، وبلاگنویسان و فعالان حقوق بشر در چین توجه ویژهای خواهد داشت. بایدن در سخنرانی آغازین این مذاکرات گفت: ما اختلافات جدیای در زمینه حقوق بشر داریم اما من و پرزیدنت اوباما بر این باوریم که مسئله حقوق بشر موضوع مهمی است.
مقامات چینی هم بلافاصله به این سخنان واکنش نشان دادند. معاون رئیسجمهور چین، مقامات و رسانههای آمریکایی را به کجفهمی در تحولات چین متهم کرد و گفت: این مشکل همواره وجود داشتهاست و آمریکاییها برداشت سطحی از تحولات دارند. مقامات چینی تاکید کردند که خواستار گسترش همکاریهای سیاسی و اقتصادی و نظامی با آمریکا هستند اما انتقادات مطرح شده در زمینه حقوق بشر را نمیپذیرند.
معاون رئیسجمهور چین خواستار تعیین جدول زمانی مشخصی از سوی آمریکا برای تحقق خواستههای اقتصادی چین شد. این خواستهها شامل کاستن از محدودیتهای صادرات فناوریهای پیشرفته به چین، گشودن بازارهای آمریکا به روی چین، به رسمیت شناختن چین بهعنوان اقتصاد مبتنی بر بازار و فراهم کردن امکان سرمایهگذاری بیشتر شرکتهای چینی در آمریکاست. چینیها همچنین از این گلایه دارند که آمریکا موضوعات اقتصادی و بازرگانی را با مسائل سیاسی آمیخته میکند.
سخنگوی کاخ سفید دیروز اعلام کرد: برنامه هستهای ایران و موضوع کرهشمالی از جمله محورهای مذاکرات در سومین دور گفتوگوهای راهبردی مقامات ارشد آمریکا و چین بودهاست. او گفت که 2 کشور آمریکا و چین قصد دارند اختلافات میان خود را که گاه بسیار هم شدید است، مدیریت کنند.