723 سال بعد، یعنی در سال 628 میلادی، هنگامی که هراکلوس دستگرد را تصرف و غارت کرد، گرانبهاترین غنایمی که به‌دست آورد، زردوزی‌های ایرانی بود.
همین روایت تاریخی باعث شد تا این تصور در اذهان بنشیند که نخستین‌بار زردوزی از چین به ایران راه یافته، حال آن که نتیجه کاوش‌های باستان‌شناسی در روسیه حکایت از آن دارد که در سده سوم پیش از میلاد زردوزی و تولید پارچه‌های زربفت در ایران رواج داشته و ایرانیان با نخ‌های زرینی که به ظرافت تابیده شده بود، تصویر برگ مو و پیچک را بر روی پارچه‌های پشمی می‌دوختند.
قرن‌ها بعد، بیزانس، همسایه ایران، با تقلید از فرآورده‌های ایرانی سوزن‌دوزی‌هایی عرضه کرد که مرغوبیت آن بیشتر بود و رنگ‌های خیره‌کننده برتری داشت.
با هجوم مغول‌ها، عناصر هنر چینی نیز به زردوزی ایران راه یافت و اگرچه هیچ اثری از زردوزی‌های این دوره در دست نیست، اما ادامه آن قطعاً به قرن 15، 16 و 17 میلادی کشیده؛ چه آن که «شاردن» در سیاحت‌نامه خود، بارها ظرافت زردوزی‌ها و گلدوزی‌های ایرانی را، که به‌رغم خودش برتر از گلدوزی‌های اروپاییان و ترکان بوده، ستوده است.
تولید زری‌دوزی که در نقاط مختلف ایران به «کم‌دوزی»، «گلدوزی»، «برودری‌دوزی» و «کمان‌دوزی» شهرت دارد، شاخه‌ای از هنر ظریف‌دوزیه (EMBROIDERY) محسوب می‌شود و در گذشته در بیشتر نقاط ایران رواج داشت، اما اکنون استان هرمزگان و به‌ویژه شهرهای بندرلنگه، بندرعباس و میناب از مراکز عمده تولید آن به‌شمار می‌آیند.
گلابتون‌دوزی پس از اسلام، در ابعاد بیشتری در اقصی‌نقاط ایران رواج یافت و به‌خصوص از قرن سوم آذین و تزیین پرده‌خانه خدا شد.
هنرمندان شوش و شوشتر موظف به تهیه 12 تخته روپوش حجرالاسود در تمام مدت سال بودند. جنس پرده‌ها مخمل‌مشکی بود و تزئینات روی آن، کتیبه‌دوزی، شمسه‌دوزی، کمنددوزی، گلابتون‌دوزی، ده یک دوزی را شامل می‌شد که معمولاً همگی با نخ‌های گلابتون عیاردار دوخته می‌شد.
این کار تا سده دهم هجری به‌عهده هنرمندان ایرانی بود، اما از آن پس به‌عهده کشورهای عثمانی، مصر و دیگر کشورهای اسلامی گذاشته شد.
گلابتون‌دوزی در دوره صفویه نیز رواج کامل داشت و از آن برای تزیین البسه، پرده و تابلوهای تزیینی استفاده می‌شد. این دوخت در دوران افشاریه و حتی زندیه و قاجاریه نیز برای کارهای گوناگون مورد استفاده قرار می‌گرفت.
تعریف گلابتون‌دوزی
گلابتون طلایی است از حدیده کشیده و به هیأت ریسمان‌های باریک و گلابتون‌دوزی نوعی دوزندگی است که جنبه تزئینی دارد و در آن از نخ گلابتون استفاده می‌شود.
در حال حاضر گلابتون‌دوزی با الیاف طلا در ایران رایج نیست. امروزه گلابتون‌دوزی از نخ طلایی با روکش فلزی زرد یا سفید که عمدتاً در کشور پاکستان تولید می‌شود، استفاده می‌کنند و به کمک قلاب، نقوش متنوعی را که بیشتر ملهم از بینش و برداشت شخصی‌شان است، بر روی پارچه می‌دوزند.
تولیدکنندگان اصلی مصنوعات گلابتون‌دوزی شده در استان هرمزگان، بیشتر زنان و دختران خانه‌دار هستند و به‌طور کلی در بندرلنگه، بندرعباس، میناب و نقاط روستایی این مناطق کمتر خانواده‌ای را می‌توان یافت که زنان و دختران آن با هنر گلابتون‌دوزی آشنایی نداشته باشند.
اگرچه در بیشتر مناطق استان هرمزگان استفاده از شلوارهای زنانه با دمپایی زری‌دوزی شده و رو پیراهن‌های زنانه با سرآستین، پیش سینه و دور یقه گلابتون‌دوزی شده، رواج دارد و برای لبه پرده، دیوارکوب، پشتی، کوسن و... نیز از این دوخت استفاده می‌شود، اما شکل و نوع محصولات بستگی به سلیقه و نظر مشتری دارد.
مرسوم است که تولیدکنندگان پس از گرفتن سفارش، ابتدا پارچه را، که معمولاً از جنس کرپ‌ناز، سالمز یا پولیستر و به رنگ‌سبز، مشکی، زرد، آبی‌فیروزه‌ای، نارنجی و... است، بر مبنای الگوی مورد درخواست مشتری بریده و ابتدا به کمک کاربن‌های رنگی، نقش مورد پسند سفارش‌دهنده را بر روی آن کپی می‌کنند؛ سپس پارچه را بر روی لبه دایره‌ای چوبی، که کم یا کمان نام دارد، قرار داده و اطراف آن را به‌وسیله تسمه‌ای چرمی با زهواری چوبی و دایره شکل که قطر آن با یک پیچ کم و زیاد می‌شود، محکم می‌کنند و پارچه را از اطراف می‌کشند تا همچون پوسته‌ای بر روی مساحت دایره چوبی قرار گیرد.
سپس هنرمند به کمک سوزن‌های خاصی که اصطلاحاً قلاب نامیده می‌شوند، کار دوخت را آغاز می‌کند.
شیوه دوخت به این ترتیب است که صنعتگر دست چپ خود را در قسمت پشت پارچه قرار داده و قلاب را در دست راست می‌گیرد، قلاب را از روی کار، به داخل پارچه فرو برده و با دست چپ نخ را، که یک سوی آن منتهی به قرقره و سر دیگرش گره خورده است، به نوک برجسته قلاب آویخته و از پارچه بیرون کشیده و دوباره به داخل پارچه فرو برده و این کار را ادامه می‌دهد تا این که دوختی زنجیره‌ای شبیه آنچه در گلابتون‌دوزی معمولی بانوان بر روی پارچه ایجاد می‌شود، به‌وجود آید که اساس و بنیان کار گلابتون‌دوزی است.
بیشتر گلابتون‌دوزان به نسبت نوع نقشی که قصد دوختن آن را دارند از پولک‌های پلاستیکی کوچکی با لعاب‌رنگین استفاده می‌کنند و در پایان کار محصول را بر سطح همواره قرار داده و با وزنه شیشه‌ای یا نوعی گوش‌ماهی صاف و صیقلی بر روی آن می‌کوبند تا نقوش هم سطح و هماهنگ شوند.
نقوش گلابتون
در گلابتون‌دوزی بیشتر نقوشی چون پیچک ترنج، گل‌ساعتی، نقش محرابی، گل‌های اسلیمی، گل‌های ختایی، نقش بازوبندی، بته روحی، محرماتی یا ستونی، بته‌جقه‌ای، سروچه و انواع گل‌ها و گاه تصویر افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از این نوع سوزن‌دوزی‌ها معمولاً برای آراستن لباس، پرده، بقچه، سوزنی، کلاه، کیسه پول، قاب شانه، سرمه‌دان، جای قیچی، جای قلمدان، جای قرآنی و... استفاده می‌شود.
