از سوی دیگر بعد از ورود غرب و ناتو براساس توجیه مداخله بشردوستانه و در ادامه طرح ایده تجزیه احتمالی لیبی به دو بخش غربی با منابع گازی و شرقی با منابع نفتی( سناریویی که هنوز به‌طور کامل کنار گذاشته نشده است) اینک سناریوهای جدی‌تری نمایان می‌شوند. با توجه به تحولات اخیر مبنی بر رویکرد نظامی تشدید شده ناتو و غرب در لیبی که مشارکت ایتالیا و بازگشت به نبرد آمریکا مصادیق آن هستند، دورنمای بروز 2سناریوی دیگر در این کشور شفاف‌تر می‌شود. این دو سناریو شامل خروج محترمانه قذافی از قدرت و حذف فیزیکی وی می‌تواند باشد. این دو سناریو و حتی سناریوی تجزیه لیبی در نهایت می‌تواند به ظهور «دولت گلخانه‌ای» یا به تعبیر گذشته آن« دولت تحت قیمومیت بین‌المللی» منجر شود که پدیده‌ای رو به گسترش در سال‌های اخیر است. به‌عنوان نمونه می‌توان در این زمینه به کردستان، عراق، تیمور شرقی و حتی در ابعادی کوچک‌تر به ساحل عاج اشاره کرد.
بعد از آنکه مشخص شد دستیابی به راه حل فوری مبنی بر خروج قذافی و خانواده‌‌اش از قدرت - مانند مصر و تونس_ میسر نیست، اینک فرسایشی شدن نبردها درلیبی می‌تواند زمینه را به شکلی تناقض‌نما برای ادامه فعالیت هدفمندانه‌تر ناتو و غرب در میدان لیبی فراهم سازد. در این میدان، ناتو نقش متعادل‌کننده قوا را میان نیروهای انقلابی و نیروهای حامی قذافی ایفا می‌کند. اینکه ناتو به نیروهای مخالف قذافی حمله می‌کند، نمی‌تواند اتفاقی باشد و باتوجه به تجهیزات پیشرفته ناتو اذهان را به سوی نوعی تئوری توطئه پیش می‌برد که براساس آن تلاش می‌شود با ادامه فرساینده جنگ در لیبی، همزمان چند هدف تأمین شود.
بر این اساس در گام نخست مخالفت‌های بین‌المللی از نوع روسیه و چین و میانجیگری‌هایی از نوع اتحادیه آفریقا، با قبول وضعیت موجود، به‌تدریج و همزمان با فرسودگی طرفین نبرد، به سوی راه حل نظامی - سیاسی دولت گلخانه‌ای متمایل می‌شوند. در این وضع در هر 3سناریوی تجزیه لیبی - و در نتیجه ظهور دو دولت گلخانه‌ای، خروج قذافی از کشور و برقراری فرایند سیاسی مبتنی بر تشکیل دولت با مراجعه به آرای عمومی و حذف فیزیکی - نظامی قذافی و مستقر شدن شورای انتقالی در رأس قدرت، دولت گلخانه‌ای در لیبی شکل می‌گیرد و زمینه برای ادامه حضور غربی‌ها در لیبی و شمال آفریقا فراهم می‌شود که هدف غایی غرب و ناتو و هم‌پیمانان جدیدی مانند قطر است. اگر این نکته را در نظر بیاوریم که ناتو در عراق به آموزش پلیس بسنده کرده و در افغانستان به‌عنوان نخستین عملیات خارج از حوزه استحفاظی‌اش، به شکل حمایتی وارد شده، اما در لیبی درگیر عملیات اصلی شده است، اهمیت نقش‌آفرینی ناتو در شکل‌گیری لیبی آینده بیش از پیش روشن می‌شود؛ آینده‌ای که در آن وابستگی از
سر ناچاری دولت گلخانه‌ای آینده به غرب برای بازسازی کشور، زمینه را برای آنچه می‌توان آن را اشغال نرم نامید، فراهم می‌آورد.
کورش فخر طاولی
