یکی از مواد این سند تشکیل دولت تکنوکرات است که تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده. به‌نظر می‌رسد نوعی سهل‌انگاری و دفع‌الوقت در این میان مطرح است اما در هر حال، فتح و حماس فعلا به نوعی ترک مخاصمه کرده‌اند و شاید زمان بیشتری نیاز دارند تا به سمت آشتی کامل بروند اما اکنون شاید قضاوت زود باشد. درست است که دولت هنوز تشکیل نشده و هیچ بخشی از آن توافق به اجرا درنیامده است اما در نتیجه همین آشتی ملی گذرگاه رفح باز شده و دفتر حماس در قاهره راه‌اندازی شده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد سند آشتی ملی، سندی بسیار مهم بوده و تاکنون دستاورد داشته و برای تحقق بقیه توافقات مقداری زمان نیاز است که بتوانیم درباره آن قضاوت نهایی را ابراز کنیم.
در این اثنا، رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر ترکیه از حماس خواسته است تا در شرایط کنونی اسرائیل را به رسمیت بشناسد. در این باره باید گفت از نگاه حماس سرزمین فلسطین یک وقف اسلامی است و زمین وقف را به دشمن یا به غیرمسلمان نمی‌توان واگذار کرد. فلسطین با تلاش همه جوامع اسلامی در جنگ‌های صلیبی آزاد شد و در نهایت از سوی تمام این مسلمانان وقف شد. برای مثال، مناطق و محلاتی در فلسطین و به‌ویژه در شهر قدس وجود دارد که دلالت جغرافیایی دور دارد نظیر حی‌المغاربه یا همان محله مغربی‌ها که مجاهدان مغربی برای آزادسازی سرزمین فلسطین به‌آنجا آمده و در همانجا هم ساکن شده‌اند و این نشانگر آن است که این سرزمین، سرزمینی وقفی است. هیچ گروه اسلامی نمی‌تواند وضعیت فقهی یک زمین وقفی را تغییر دهد. در واقع نمی‌توان اسرائیل را از سوی یک گروه اسلامی در زمین وقف به رسمیت شناخت. یک دهه یا 5دهه می‌توان با اسرائیل ترک مخاصمه کرد اما به رسمیت شناختن اسرائیل اتفاقی است که نمی‌تواند بیفتد؛ حماس قادر به انجام چنین کاری نیست. اما از نگاه ترکیه، باید گفت سیاست‌های این کشور، عملگرایانه و نه ایدئولوژیک و براساس منافع ملی تعریف می‌شود؛ هر چند حزب عدالت و توسعه ریشه‌هایی اسلامی دارد. به همین دلیل پیشنهاد ترکیه در چارچوب سیاست‌های عملگرایانه این کشور بوده و از سوی گروه‌های فلسطینی تاکنون مورد تایید واقع نشده است.
از سوی دیگر، فلسطینیان درصدد آن هستند که موضوع به رسمیت شناختن کشور فلسطین را شهریورماه در سازمان ملل مطرح کنند. رفتن به مجمع عمومی سابقه تاریخی دارد. خود رژیم صهیونیستی از همین ترفند استفاده کرد و در سازمان ملل به رسمیت شناخته شد؛ هر چند این به رسمیت شناخته شدن مشروط بوده ولی در عین حال این رژیم بدون مرز شناسایی شد. تفاوت آنچه درباره فلسطینیان اتفاق می‌افتد این است که این دعوت برای به رسمیت شناخته شدن در چارچوب یک مرز تعریف شده مطرح می‌شود. علت این روی‌آوری هم این است که به هر حال از توافقنامه اسلو تا الان مذاکرات میان حکومت خودگردان و اسرائیل ادامه داشته‌است. فلسطینیان18 سال با طرف اسرائیلی گفت‌وگو کردند اما به نتیجه‌ای نرسیدند.
اما اعلام دولت فلسطینی در سازمان ملل به معنای اجرای این تصمیم‌گیری نیست. ممکن است اسرائیل اعلام کند از قدس و شهرک‌ها عقب‌نشینی نخواهد کرد و در نهایت اعلام یکجانبه دولت فلسطین را هم نپذیرد و این کاری است که هم‌اکنون نیز آن را صورت می‌دهد و موضع اصلی‌اش همین است و می‌گوید که اعلام دولت باید نتیجه مذاکره باشد و در نهایت عقب‌نشینی از این بخش را نمی‌پذیرد. در پی آن، این بحث به شورای امنیت واگذار می‌شود و در این شورا از سوی آمریکا وتو خواهد شد، بنابراین ضمانت اجرایی نخواهد داشت. اما این اقدام اسرائیل را به چالش خواهد کشاند و از سوی دیگر یک سند حقوقی در اختیار فلسطینیان قرار می‌گیرد که قبلا در اختیارشان نبود.
* معاون سیاسی جمعیت دفاع از ملت فلسطین
