بنابر گزارش PandaLabs (لابراتوارهای کشف و تحلیل تهدیدهای رایانهای)، افزایش میزان دسترسی کودکان و نوجوانان به اینترنت در فصل تابستان و نیز بیتجربگی و خامی رفتار آنها در این شبکه جهانی، مهمترین عامل افزایش حملات ویروسی، نفوذهای غیرمجاز، سرقت اطلاعات شخصی و خصوصی و نیز سوءاستفادههای غیراخلاقی از آنها محسوب میشود.
کودکان و نوجوانان شکنندهترین حلقه امنیتی و حفاظتی در میان کاربران اینترنت در سرتاسر جهان هستند و به همین دلیل تلاش برای افزایش آگاهیهای حفاظتی آنان و تمرکز امنیتی روی این نسل کاملا جدید و بیتجربه از کاربران، میتواند در ارتقای امنیت عمومی اینترنت و رایانهها مؤثر باشد.
بنابراین علاوه بر راهکارهای معمول و مهم در حفاظت از اطلاعات و تجهیزات رایانهای، از کاربران و نیز خانوادهها خواسته شده تا در دورههای زمانی خاصی که هشدارهای امنیتی صادر میشود، نسبت به امنیت رایانههای شخصی و خانگی و نیز نظارت بر فرزندان خود حساستر باشند.
در این میان شبکههای اجتماعی در اینترنت یکی از مهمترین مواردی است که به مراقبت حداکثری نیاز دارد. بهویژه اکنون که تعداد کاربرانی که از این پایگاههای اجتماعی بازدید میکنند یا به عضویت آنها در میآیند افزایش فوقالعادهای یافته است. جای تعجب نیست اگر در روزهای اخیر تعداد لینکهای آلوده و مخرب و نیز تنوع فایلهای ویروسی در شبکههای اجتماعی بهشدت رشد کرده باشند.
علاوه بر اینکه شبکههای اجتماعی میتوانند مزیتهایی داشته باشند اما خانوادهها باید نهایت دقت و نظارت را بر رفتار و عملکرد فرزندان خود در این شبکهها اعمال کنند. چون علاوه بر افزایش احتمال سوءاستفادههای اخلاقی، آسیبپذیری و آلودگی رایانههای شخصی از طریق کلیک روی لینکهای آلوده و دانلود مستقیم فایلهای مخرب و نیز سرقت اطلاعات شخصی و ارزشمند، کوچکترین تاوان استفاده بدون مراقبت از اینترنت و شبکههای اجتماعی خواهد بود.
بهعنوان نخستین گام برای حفاظت از کودکان و نوجوانان در اینترنت، نصب یک ابزار مؤثر کنترل والدین، کاملا ضروری بهنظر میرسد.
به تمامی کاربران رایانه، بهویژه به خانوادههایی که فرزندان کودک و نوجوان آنها به اینترنت دسترسی دارند توصیه میشود تا برای عدمایجاد آلودگی و اختلال در رایانههای شخصی خود و نیز جلوگیری از سرقت اطلاعات شخصی و سوءاستفادههای اخلاقی موارد زیر را حتما رعایت کنند:
1 - بهعنوان نخستین دستورالعمل حفاظتی، مراقب اطلاعاتی که در شبکههای اجتماعی وارد میکنید باشید. دقت کنید که جزئیات محرمانه و خصوصی نباید به هیچ عنوان در این پایگاههای اینترنتی قرارداده شوند، این جزئیات ممکن است شامل آدرس دقیق محل سکونت و کار، ریز اطلاعات شخصی و نیز برنامههای شما برای مسافرت یا گذراندن تعطیلات باشد.
2 - از ابزار کنترل والدین (Parental Control) که معمولاً بخشی از نسخههای رسمی نرمافزارهای امنیتی هستند، استفاده کنید. این ابزار به خوبی قدرت کنترل و نظارت شما را بر دسترسی کودکان و نوجوانان به اینترنت افزایش میدهند. ایده خوبی است اگر بتوانیم برای فرزندانمان یک بازه زمانی مناسب تعریف کنیم تا دسترسی آنها به اینترنت تنها در این بازه زمانی امکانپذیر باشد یا بتوانیم صفحاتی را که حاوی مطالب خشن، غیراخلاقی و مشکوک هستند را بهطور کامل فیلتر کنیم یا حتی در انتهای هر روز گزارش کاملی از فعالیتهای اینترنتی کودکان و نوجوانان داشته باشیم. تمام اینها با نصب یک ابزار کنترل والدین، قابل اجراست.
3 - مراقب نامهها و پیغامهای الکترونیک خود باشید. صندوقهای پست الکترونیک یا نرمافزارهای ارسال و دریافت پیامهای فوری (چت)، یکی از مهمترین کانالهای نفوذ و انتشار ویروسهای رایانهای محسوب میشوند؛ بنابراین بهتر است در نظر داشته باشید که بسیاری از نامههای الکترونیک یا پیامهای فوری حاوی لینکهای اینترنتی، آلوده به بدافزار یا کد مخرب هستند، بهویژه آنهایی که از شما درخواست میکنند تا اطلاعات شخصی یا محرمانه خود را در قالب فرمهای اینترنتی برایشان ارسال کنید یا یک فایل ویدئویی جالب و جذاب را دانلود کنید. به تمام کاربران اینترنت توصیه میشود که هر پیغام یا نامه الکترونیک با منبع ناشناس و مشکوک را قبل از باز کردن بهطور کامل حذف کنند.
4 - حداکثر جوانب حفاظتی را در هنگام کار با رایانههای اشتراکی مثل کافینتها یا اماکن عمومی در نظر بگیرید. هیچ نوع رمز عبوری را در رایانههای اشتراکی که معمولا در مکانهای عمومی مانند کافینتها هستند وارد نکنید، مگر اینکه از امنیت کامل آنها مطمئن باشید. اما مطلقاً هیچنوع عملیات بانکی، مالی و اعتباری را از طریق رایانههای عمومی انجام ندهید.
5 - اصلاحیههای امنیتی مربوط به سیستمهای عامل و برنامههای کاربردی مهم را بهصورت دورهای نصب کنید. این اصلاحیهها برای پوشش حفرههایی است که معمولا مورد سوءاستفاده هکرها و مجرمان اینترنتی قرار میگیرند تا به راحتی به درون رایانههای شخصی و سازمانی نفوذ کرده و فعالیتهای مجرمانه خود را انجام دهند. برای نصب این اصلاحیهها، بهترین راهکار فعالکردن به روزرسانی خودکار سیستمهای عامل و توجه به هشدارهای امنیتی نرمافزارهای مهم دیگر در زمینه به روزرسانی و نصب اصلاحیههای امنیتی است.
6 - به شبکههای بیسیم ناامن، متصل نشوید. هیچ تضمینی وجود ندارد. ممکن است این شبکهها توسط خرابکارانی اداره شود که با اتصال به آنها هر نوع اطلاعات ارسالی و دریافتی شما از طریق اینترنت، در معرض سرقت و سوءاستفاده قرار بگیرد. بنابراین همیشه از خدمات اینترنت بیسیم که توسط مراکز معتبر به شما ارائه میشوند، استفاده کنید.
7 - اما مهمترین نکته حفاظتی؛ از نسخه رسمی یک نرم افزار امنیتی پیشرفته و قدرتمند استفاده کنید. این نرمافزارها باید دارای قابلیت فعالسازی، پشتیبانی فنی و نیز قابلیتهای متنوع حفاظتی باشند تا بتوانید از امنیت کامل اطلاعات و ارتباطات رایانهای خود اطمینان داشته باشید. از کار با اینترنت امن لذت ببرید، با آرامش خیال به تبادل اطلاعات بپردازید و کودکان و نوجوانان خود را از معرض انواع تهدیدهای اینترنتی و اطلاعات و محتویات نامناسب دور نگاه دارید.