«فرید» آن روزها حالا بازیگر- کارگردانی است که یکی از موفقترین کمدیهای این سالها را روی پرده دارد. رامبد جوان پس از تجربه نهچندان موفق «اسپاگتی در هشتدقیقه» با دومین ساختهاش «پسر آدم، دختر حوا» موفق شد کمدی رمانتیک خوشپرداختی بسازد. «ورود آقایان ممنوع» پس از تجربه امیدوارکننده پسر آدم...، خبر از پختگی جوان بهعنوان فیلمسازی مسلط بر ژانر کمدی میدهد؛ کارگردانی که فیلمنامه دقیق پیمان قاسمخانی را با لحنی درست جلوی دوربین برده و نتیجهاش هم استقبال توأمان مردم و منتقدان است.
پس از سالها گلایه از ساخت کمدیهای سخیف حالا فیلمی مورد توجه مخاطب قرار گرفته که قواعد بازی در آن رعایت شده است.
- پروسه فیلم «ورود آقایان ممنوع» از وقتی تصمیم به ساخت آن گرفتید تا لحظه پایانی کار چقدر زمان برد؟
کمتر از یکسال زمان صرف این کار شد. ما سر پروژه «مسافران» بودیم که این کار به من پیشنهاد شد.
- فیلمنامه کار آماده بود یا اینکه فقط طرح اولیه آن به شما پیشنهاد شد؟
نه، فیلمنامه آماده به من داده شد؛ فقط قسمتهایی نیاز به تغییر داشت و باید کمتر میشد.
- کارکردن با پیمان قاسمخانی بهعنوان یکی از بهترین طنازان ایران در عرصه فیلمنامهنویسی چگونه بود؟
پیمان قاسمخانی در فیلمنامههایش همیشه تکلیفش روشن است. فیلمنامههای او بسیار هوشمندانه و دارای سلیقه خاصی است که اتفاقا من هم آن را بسیار دوست دارم. اگر بخواهم در مورد خصوصیات فیلمنامههایش صحبت کنم باید بگویم که پیمان، همیشه در پرداخت شخصیتها محاسبه درستی دارد و تسلسل و ترتیب شوخیها در متنهایش بسیار درست صورت میگیرد که این ترکیبها در نهایت به این منجر میشود که فیلمنامه خوبی نوشته شود. نکته ویژه در مورد پیمان این است که او اصولا سوژههای خوبی را انتخاب میکند که در این بین ممکن است اقتباس یا برداشت مستقیمی از یک فیلم در طول تاریخ سینما باشد که بهنظرم این چیز اصلا بدی نیست و در همه جای دنیا هم اتفاق میافتد.
- یکی از نکات جالبی که در مورد «ورود آقایان ممنوع» وجود دارد مربوط به انتخاب بازیگرانش است. با توجه به آنکه پیش از این فیلم، ویشکا آسایش در هیچ فیلم کمدیای حضور نداشته چطور شد که تصمیم گرفتید چنین انتخابی داشته باشید؟
من و پیمان قبل از شروع کار با هم در مورد انتخاب بازیگران خیلی صحبت میکردیم و با توجه به نتایج مشترکی که با هم میرسیدیم افراد را برای کار انتخاب میکردیم. ابتدا قرار بود که نقش دکتر شاپوری را حمید فرخنژاد بازی کند ولی به دلایلی با هم به توافق نرسیدیم و به پیشنهاد پیمان تصمیم گرفتیم مانی حقیقی را بر این نقش داشته باشیم. از آنجا که مانی، از فیلمنامه اطلاع داشت به محض اینکه با او تماس گرفتم و پیشنهاد کار را به او دادم، پذیرفت.
اما در مورد انتخاب ویشکا آسایش، باید بگویم که من پیش از این هم، این کار را در فیلم «پسر آدم، دختر حوا» کرده بودم و حامد کمیلی را که تا پیش از آن سابقه کار کمدی نداشت برای آن نقش در نظر گرفتم که خیلی خوب هم جواب داد. این بار هم از انتخابی که داشتم راضی هستم. البته بهنظرم تمام انتخابهای این فیلم خوب و درست هستند و هر چیزی سرجای خودش قرار دارد.
- در مورد تفاوتهایی که از لحاظ ساخت و ساز فیلم «ورود آقایان ممنوع» با دیگر آثار کمدی وجود دارد، بگویید.
بخشی از این تفاوت مربوط میشود به طراحی صحنه و لباس این فیلم که خانم آتوسا قلمفرسایی عهدهدارش بود و خیلی خوب هم از پس ماجرا برآمد. او به قدری از طراحی صحنه و لباس سر رشته دارد که میداند چه کمپوزیسیونی، چه رنگی و چه هارمونیای را رعایت بکند تا به کلیت سکانس کمک کند. این نوع نگرش خیلی به تصاویر ما کمک کرد. البته داوود امیری، مدیر فیلمبرداری فیلم هم زحمت زیادی در این زمینه کشید که نمیتوان آن را نادیده گرفت. او همیشه حواسش بود که با چه نوع قابی، چه نوع نگاتیوی و با چه درجهای از حساسیت، تصاویر را ثبت کند. درنظرگرفتن تمام این مسائل و حساسیتهایی که در کار وجود داشتند، باعث شد در نهایت بتوانیم فیلم محترمی بسازیم.
- با توجه به کارهایی که در این سالها انجام دادهاید بهنظر میرسد که تخصص شما در این ژانر بیش از هر گونه دیگری قوت گرفته است.
اصولا کمدی ژانر مورد علاقه من است و در بین کارهایی که تا به امروز انجام دادهام، درصد بیشتری را بهخود اختصاص داده است. من افتخار میکنم به اینکه در ژانری فعالیت دارم که دارد تخصصم میشود. امروز ما کارگردان کمدیساز زیاد نداریم. برایم خوشایند است که در این ژانر جابیفتم، فیلمهایم موفق باشند و فروش خوبی هم داشته باشند.
- در مورد سبک کار کمدیتان بگویید. با توجه به آنچه از کارهای شما دیده میشود، بهنظر میرسد به ساخت کمدی- رمانتیک علاقه بیشتری دارید.
خیلی زیاد! کمدی رمانتیک فرمول معروف و موفقی دارد. بهنظرم این ژانر، بسیار لذتبخش و خوشکیفیت است و میتوان حرفهای خوبی در آن زد. فرمولش هم این است که یک رابطه شکل نگرفته یا ناموفق، پروسهاش را طی میکند تا به یک رابطه موفق برسد. این مسیر همیشه جذابیت ایجاد میکند تا در آن دو نفر بههم برسند؛ یعنی انتهایش به ازدواج، عدمطلاق یا با هم ماندنشان ختم میشود. این ژانر به خانواده و ارتباط آدمها ربط دارد و در نهایت خیلی هم امکان خلق کمدی در آن وجود دارد.
- فکر میکنید برای ساخت یک فیلم کمدی چه مسئلهای باید در نظر گرفته شود؟
اصولا ساخت یک فیلم سینمایی طنز نیاز به هوشیاری بسیاری دارد. اگر ما با کمدی، سطحی و سهلانگارانه برخورد کنیم در خلق یک اثر طنز موفق نخواهیم بود. ما ابتدا باید کمدی را بهخوبی بشناسیم، برای آن ارزش قائل شویم و برای ساخت آثاری از این جنس دقت لازم را داشته باشیم تا بتوانیم یک فیلم جذاب و استاندارد خلق کنیم. فکر میکنم اینکه بتوانیم به شکلی هوشمندانه شوخیای را خلق کنیم که نزد مخاطب اعتبار داشته باشد، به واسطه آن بخندد و احساس نکند که به او توهین شده، در انجام کار کمدی بسیار اهمیت دارد.
- با درنظرگرفتن فاکتورهایی که گفتید، فکر میکنید آنچه امروز غالب آثار سینمایی به نمایش میگذارند، میتواند نام کمدی داشته باشد؟
نمیدانم چه نامی دارند. شاید بتوان گفت فیلمهای بد کمدی.
- بهعنوان کسی که در این عرصه فعالیت دارد و موفق هم هست فکر میکنید اصلا چرا چنین فیلمهایی راه ورود به عرصه را پیدا کردهاند و هر روز هم بیشتر میشوند؟
خیلی از مسائل دست به دست هم میدهند تا فیلم بدی روی پرده میآید اما اگر بخواهم تیتروار دلایلش را بگویم، شرایط اجتماعی، تأثیرگذاری روی سلیقه مردم توسط تلویزیون، سهلگرفتن این حرفه توسط خود آدمهایی که در آن فعالیت دارند و نیاز مردم به داشتن تفریح، از جمله مسائلی است که باعث چنین اتفاقی شده است.
- کمی در این مورد بیشتر توضیح میدهید؟
گاهی اشخاص نگاه میکنند که فیلمی با حداقل امکانات و صرف هزینه کم در همه بخشها همراه با بازیگرانی که حاضرند هر کاری جلوی دوربین انجام دهند و فیلمنامهای که هیچ حساب و کتابی ندارد ساخته میشود و فروش میکند؛ دقیقا اتفاقی که در دهه 70 افتاد. نویسندگان متنهایی را که نصف صفحه را بیشتر پر نمیکرد به دست بازیگران میدادند و آنها با بداههپردازیهای فراوان به فرمولهاییرسیدند که تبدیل شد به ابزار اولیه و همیشگی آنها برای شوخیسازی. در این میان نقش نویسنده کمتر شد و تهیهکنندگان هم که دیدند در طول دهه 70 سریالهایی با این شرایط ساخته شد و مورد استقبال فراوان مخاطب هم قرار گرفت، همین فرمول را در سینما هم استفاده کردند که از همه نظر هزینه کمتری برای آنها داشت. از طرفی چون نمونه خوب هم وجود نداشت، مردم از همان آثار استقبال کردند.
- اما با توجه به عدماستقبالی که امروز از اکثر این آثار میشود، اینطور بهنظر میرسد که سلیقه مخاطبان تغییر کرده و بیشتر بهدنبال آثار شریف کمدی هستند تا هر فیلم کمدی. این را قبول دارید؟
بله، همینطور است. وقتی محصول خوب در عرصه حضور داشته باشد، محصولات بد حضورشان کمرنگتر میشود.کسانی که کار طنز انجام میدهند به جزئیات مسائل توجه زیادی دارند و وقتی در ژانرهای دیگر فعالیت میکنند غالبا آثار موفقی را میسازند.
- دوست دارید نوع دیگری از فیلمسازی را هم تجربه کنید؟
اگر شرایط مناسب برای فعالیت در گونههای دیگر سینمایی برایم فراهم شود و فیلمنامه خوب هم داشته باشم، دوست دارم که آن کارها را نیز انجام دهم چون سینما آنقدر جذابیت دارد که آدم دلش میخواهد همه را تجربه کند.
- در مورد برنامه آینده کاریتان بگویید.
یک سریال برای گروه کودک و نوجوان شبکه 2 تصویب کردهایم که من کارگردانیاش را بهعهده دارم. این سریال برای نخستین بار است که در این گروه برای فیلمنامه و طرح امتیاز الف میگیرد. پخش این مجموعه هم بنا به صحبتهای انجامشده، قرار است در ساعت پربیننده پخش سریالهای تلویزیونی باشد.البته قبل از این سریال در مرداد و شهریورماه در کار تئاتری بازی خواهم داشت که کارگردانی آن را محمد عاقبتی بهعهده گرفته است.
