«در بیمارانی که این عمل روی آنها انجام شده است، شاهد 60 تا 70 درصد نشانه‌های بهبودی هستیم.»
دکتر محسن عمادالدین، مجری این طرح، در گفتگو با همشهری آنلاین با بیان این مطلب، در مورد مراحل انجام کار، چنین می‌گوید: »برای انجام این طرح و در فاز اول ما 6 نفر با سن زیر 65 سال را که مشکل آرتروز داشتند و علائمی چون درد و خشکی مفصل داشتند انتخاب کردیم. سپس از استخوان لگن این افراد نمونه گرفتیم و سلول‌های بنیادی مزانشیمی پیشساز غضروف را جدا کردیم. این سلول‌ها را در محیط آزمایشگاه کشت دادیم و در نهایت پس از یک ماه حدود 15 تا 20میلیون سلول بنیادی پیشساز غضروف برای هر فرد در اختیار داشتیم و این سلول‌ها را به زانوی بیماران تزریق کردیم.»
نتیجه این عمل نشان داد که استفاده از این روش، عوارض کوتاه مدتی برای بیمار ندارد و بیمارانی که پیش از تزریق سلول می‌توانستند بدون درد و مشکل نهایتا به صورت میانگین 88/3 متر راه بروند، پس از تزریق به مرور این میزان افزایش یافت و در فاصله 6 ماه پس از تزریق به 400 متر رسید.
همچنین مدت زمانی که طی آن زانو در اثر بی‌حرکتی دچار سستی می‌شود به طور متوسط از هشت دقیقه قبل از درمان به 19 دقیقه در ماه ششم بعد از درمان افزایش پیدا کرد که می‌تواند مطرح کننده کاهش میزان التهاب در مفصل باشد.
افزایش دامنه حرکت زانو طی شش ماه بعد از درمان از دیگر پیشرفت‌هایی است که در این بیماران دیده شده است.
«بیشترین میزان رضایت در این بیماران، مربوط به کاهش قابل‌توجه درد هنگام استراحت یا انجام فعالیت‌های سبک و همچنین کاهش سفتی زانو پس از مدتی بی‌حرکتی است.» دکتر عمادالدین با بیان این مطلب از درمان 60 تا 70 درصدی آرتروز زانو با استفاده از روش تزریق سلول‌های بنیادی خبر می‌دهد.
سلول بنیادی چگونه با آرتروز مقابله می‌کند؟
آرتروز شایع‌ترین بیماری مفصلی است که علت اصلی آن تخریب بافت مفصلی ناشی از فشارهای وارد شده و یا تروما در ناحیه مفصل است. اضافه‌وزن، کم‌‌‌تحرکی، افزایش سن و تروما از مهم‌ترین علت‌های آرتروز هستند، بیماری‌ای که به تدریج موجب بی‌تحرکی و ضعف قدرت عضلانی می‌شود.
این بیماری بیشتر زانوها را درگیر می‌کند و متاسفانه در سال‌های اخیر نه تنها در بین افراد مسن، بلکه در میان جوانان ایرانی هم شیوع بیشتری یافته است.
اما نقش سلول‌های بنیادی در درمان این بیماری چیست ؟ دکتر عمادالدین در پاسخ به این سوال همشهری آنلاین، می‌گوید: «سلول‌های پیشساز غضروف که به زانو تزریق می‌شوند، در مناطقی که شکل غضروف دارند و با تخریب‌های موضعی از بین رفته‌اند، می‌نشینند و به مرور آن محل‌ها را بازسازی می‌کنند، به این ترتیب مفصل آسیب‌دیده به مرور زمان ترمیم می‌شود، درد کاهش می‌یابد، توانایی حرکتش افزایش پیدا می‌کند و شخص بهبودی نسبی به دست می‌آورد.»
وی در مقایسه این روش درمانی با درمان‌های دارویی می‌گوید: در درمان‌های دارویی معمولا با استفاده از مسکن درد را کاهش می‌دهند که در واقع نشانه بیماری از بین می‌رود و نه خود بیماری. گاهی هم از داروهای غضروف‌ساز استفاده می‌شود ولی این داروها به هیچ وجه کارایی و سرعت ترمیم غضروف با استفاده از تزریق سلول بنیادی را ندارند.
شاید برای شما هم اتفاق بیافتد
اگر شما یا یکی از اطرافیانتان با مشکل آرتروز دست به گریبانید و مایلید شیوه جدید محققان رویان را برای درمان انتخاب کنید، باید کمی دست نگه دارید: « ما در فاز اول طرح 6 نفر را انتخاب کردیم و عمل را بر روی آنها انجام دادیم و شاهد بهبودی 60 تا 70 درصدی این افراد بودیم. در فاز دوم هم عمل تزریق سلول بر روی 40 نفر دیگر انجام شده و اکنون این افراد تحت بررسی‌های بعد از عمل هستند. اگر نتایج موفقیت‌آمیز گروه اول را در مورد گروه دوم هم شاهد باشیم، می‌توانیم ظرف 2 تا 3 ماه آینده برای انجام چنین عملی اعلام عمومی کنیم.»
دکتر عمادالدین، با این توضیحات در مورد هزینه انجام این عمل می‌گوید: تا به‌حال که این عمل به صورت تحقیقی بوده و بیماران داوطلب هزینه‌ای پرداخت نکرده‌اند، اما برای فاز عمومی باید پژوهشکده رویان برآورد هزینه کند و هزینه انجام عمل را اعلام کند.
این متخصص به این سوال که آیا این شیوه ابداع متخصصان ایرانی است، یا در کشورهای دیگر هم سابقه دارد، چنین پاسخ می‌دهد: در جاهای دیگر هم این شیوه را آزمایش کرده‌اند، اما آن‌گونه که در مقالات آمده بیشتر در فاز آزمایشگاهی و محدود انجام شده و هنوز مانند ما این شیوه درمانی را برای این تعداد از بیماران به کار نبسته‌اند.
استفاده از سلول‌های بنیادی برای ساختن دوباره استخوان و غضروف
