این در حالی است که گروهی از محققان اروپایی در تلاش برای ساخت نسلی از روباتهای پرستار بیمارستانی هستند. به نوشته دیلی میل، گروهی از دانشمندان دانشگاههای وارویک، کاردیف، دوبلین و نیوکسل برای تولید این موجودات شگفتانگیز با یکدیگر همکاری میکنند.
توماس شلیگل، سرپرست این پروژه البته توضیح داده که هدف از این پروژه جایگزین کردن روباتها به جای کارکنان بهداشتی نیست، بلکه افزایش تعاملات بین بیمارستانهای اروپایی و بهرهمندی از سیستمی کامل از پایانههای اطلاعاتی پیوسته است.اما روی دیگر قضیه این است که پیشرفتهای تکنولوژیکی، روز به روز نیاز انسانها به یکدیگر را کم میکند.
تصور این که دردت را به کسی بگویی که به صفر و یک تبدیلش کند، شاید چندان خوشایند نباشد، اما نیاز به یک همدم مهربان دلیل نمیشود که فکر پرستاران الکترونیکی را از سر بیرون کنیم. چرا که از این طریق بیمارستانهای دور از مرکز با مراکز اصلی درمانی مرتبط میشوند، خطاهای پزشکی کمتر میشود و کسی چه میداند، شاید این روباتها، درد انسانهای امروزی را بهتر درک کردند!
دانشمندان ایرانی هم روبات می سازند
در ایران هم به سراغ این پروژه رفتهاند. نخستین روبات پرستار جهان با قابلیت پرستاری، توانبخشی و کاردرمانی معلولان قطع نخاع توسط دانشمندان ایرانی در آبان ماه 1383 و در قطب علمی طراحی، روباتیک و اتوماسیون دانشگاه صنعتی شریف طراحی و ساخته شد.
این روبات که بر اساس شرایط محیطهای بیمارستانی و آسایشگاهی ساخته شده قادر است ضمن سرکشی و رساندن دارو و غذا به بیماران بستری در بخشهای مختلف، از طریق سامانه پزشک مجازی که به زودی بر آن نصب میشود، امکان ارتباط مستقیم صوتی و تصویری پزشک با بیماران را فراهم کرده و اعمال توانبخشی و کار درمانی را روی مچ پا و زانوی بیماران معلول انجام دهد.
یکی دیگر از ویژگیهای مفید این روبات که قابلیت تبدیل به اشکال مختلف از جمله صندلی را دارد، امکان حرکت دادن بیمار به صورت نشسته و ایستاندن انفعالی معلولان قطع نخاع است که فراهم شدن امکان حرکت این گروه از معلولان به حالت ایستاده، تأثیرات جسمی و روانی بسیاری بر آنها داشته و ضمن جلوگیری از بدتر شدن شرایط آنها به روند بهبودی این گروه از بیماران نیز کمک میکند.
بر اساس برخی آمارها در حال حاضر حدود هشت هزار جانباز و معلول قطع نخاع تحت پوشش بنیاد جانبازان و سازمان بهزیستی هستند و آمارهای غیر رسمی حاکی از وجود تعداد بسیار بیشتری از معلولان قطع نخاعی است که عمدتاً از خدمات بیمارستانی تخصصی محرومند و حدود نیمی از آنها فاقد همسر و فرزنده بوده و در شرایطی بسیار سخت زندگی میکنند. مجریان این طرح امیدوارند با تولید انبوه روباتهای پرستار که بهرغم کارایی بسیار بالا هزینه چندانی در بر نخواهد داشت، به بهبود شرایط جسمانی و روانی این گروه از بیماران کمک کنند.
جراحی از راه دور
پژوهشگران روباتیک پا را فراتر گذاشته و جراحی از راه دور را هم به کمک روباتها انجام دادهاند. اولین این جراحیها، در 19 سپتامبر 2001 بر روی مثانه یک زن 68 ساله در غرب فرانسه، درحالی انجام شد که بازوی روباتیکی، توسط جراحان آمریکایی در محلی حدوداً 7000 کیلومتر دورتر از محل عمل کنترل میشد. در این جراحی، دو محل با لینک سریع فیبر نوری به یکدیگر متصل شده بودند و تأخیر بین حرکات جراح تا برگشت تصویر روبات حدود 200 میلی ثانیه بود چرا که تأخیر بیش از یک سوم ثانیه در این گونه جراحیها، خطرناک است. البته برای جراحیهای دقیقتری، همچون جراحی مغز یا چشم حتی تأخیر کمتری مورد نیاز است.
جالب است بدانید که، جراحی از راه دور تنها در زمان دور بودن جراح و بیمار کاربرد ندارد و در حل یکی از بزرگترین مشکلات جراحان که لرزش بی اختیار دستشان است، بسیار کارآمد است. اگرچه به مرور زمان تجربه جراحان بیشتر و کیفیت عمل آنها بهتر میشود اما در عین حال به دلیل افزایش سن، لرزش دستان آنها نیز محسوستر میشود.
تا جایی که بعد از مدتی قادر به عملهای دقیق نخواهند بود.در حال حاضر دستکشهای خاصی ساخته شده که حرکات دست جراح را در فضای سه بعدی تشخیص میدهند. از میان این حرکات، لرزش تناوبی دست فیلتر شده و مابقی حرکات به بازوی دقیقی که بر روی بدن بیمار در حال انجام عمل است منتقل میشود.
در حقیقت با استفاده از سیستم جراحی از راه دور (Telesurgery) نه تنها حضور فیزیکی جراحان بر بالین بیمار الزامی نیست بلکه جراح میتواند به کمک یک سیستم روباتیکی که حسگرهایش در محل حضور جراح و عملگرهایش در محل بیمار قرار دارند عمل جراحی را از راه دور بر روی بدن بیمار انجام دهد.این نوع از درمان، به خصوص در رابطه با کشورهایی با جمعیت زیاد که پراکندگی شهرها و روستاها، زیاد است و مردم در مناطقی دور از شهرها زندگی میکنند بسیار مفید است.
مثلاً به دلیل گستردگی کشور کانادا و زندگی تعداد زیادی از مردم در مناطق دور افتاده، استفاده از تجارب و مهارت پزشکها و جراحان متخصص در جراحیهای مهم تنها در صورت حضور فیزیکی آن جراحان و پزشکان امکان داشته است، درحالی که با استفاده از روبات و جراحی از راه دور بسیاری از مشکلات در این زمینه برطرف میشود.
