این مشکل از آنجا شکل گرفته بود که اسفندماه سال گذشته نمایندگان مجلس طرحی را با قید فوریت به مجلس آورده و تغییراتی در تبصره 2 ماده 28 قانون انتخابات لحاظ کردند؛ در رفت و برگشتی بین شورای نگهبان و مجلس این تغییرات نهایتا به این صورت اصلاح شد که مدرک کارشناسی شرط لازم برای شرکت در انتخابات مجلس در نظر گرفته شود و یک دوره مجلس مترادف یک مقطع تحصیلی محسوب شود؛ اما با برداشتی که وزارت کشور از این مصوبه داشت اعلام شد از آنجا که در زمان ثبتنام نامزدها - سوم تا دهم دی ماه- دوره مجلس هشتم به پایان نرسیده است؛ نمایندگانی که برای نخستینبار در این مجلس حضور پیدا کردهاند و مدرک تحصیلی کارشناسی دارند نمیتوانند در انتخابات شرکت کنند.
موضوع چنان اهمیتی داشت که مجلس در یک جلسه غیرعلنی؛ محسن کوهکن سخنگوی هیات رئیسه را مامور رایزنی با وزارت کشور کرد و نهایتا با یک طرح استفساریه درصدد رفع این مشکل برآمد.
نمایندگان مجلس در این طرح استفساریه مشخص کرده بودند که نمایندگانی که کمتر از 4 سال سابقه نمایندگی دارند - میاندورهای به مجلس راهیافتهاند - سابقه 2 سال برایشان همان یک دوره محسوب شده و میتوانند با داشتن مدرک کارشناسی یا معادل آن برای انتخابات مجلس کاندیدا شوند؛ اما سخنگوی شورای نگهبان در نشستی خبری با بیان اینکه اطلاق کمتر از 4 سال به یک دوره نمایندگی، تبعیض نارواست آب پاکی را روی دست نمایندگانی ریخت که بر تصویب این استفساریه اصرار داشتند.
در آن زمان البته نمایندگانی مثل احمد توکلی با این استفساریه مخالفت کرده و پیشنهاد مسکوت ماندن این طرح را بهمدت 6ماه داده و گفته بودند: ما میخواهیم با این استفساریه کاری کنیم که وزیر یا معاون وزیر که لیسانس دارد نتواند در انتخابات شرکت کند اما نمایندهای که مدرک لیسانس دارد و 6 ماه نماینده بوده میتواند وارد انتخابات شود و این ظلم است، جلوی مشارکت مردم را هم میگیرد؛ اما این استفساریه آخرین چارهای بود که میتوانست راه را برای نزدیک به 50 نمایندهای که بنا به مصوبهخود مجلس از حضور در انتخابات بعدی باز میماندند بازکند.
پیش از آنکه مجلس بخواهد طرح استفساریهای را که یک بار در شورای نگهبان رد شده بود؛ اصلاح کند، البته شورای نگهبان نظر خود را درباره طیفی از نمایندگان که با مدرک کارشناسی از ابتدای مجلس هشتم به بهارستان آمده بودند گفته بود. کدخدایی در نشست خبریاش اعلام کرده بود: سؤال این است که آیا اطلاق یک دوره نمایندگی مجلس به نمایندگانی که دورهشان تمام نشده، صحیح است یا خیر؟ که ما نیز اعلام کردیم افرادی که در انتخابات میاندورهای به مجلس راه پیدا میکنند و یا نمایندگانی که در اثنای دوره مجلس جهت تصدی پستهای اجرایی استعفا میدهند، طبق قانون اساسی دوره نمایندگی آنها تمام نشده است؛ در مورد نمایندگان مجلس هشتم نیز اعلام کردهایم که با فرض اتمام دوره فعلی، یک دوره نمایندگی برای آنها منظور خواهد شد. فرض بر این است که نمایندگان مجلس هشتم، تا پایان خرداد سال 91 نماینده هستند.
نمایندگان مجلس دیروز جهت تامین نظر شورای نگهبان در طرح استفساریه ماده 28 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی به پیشنهاد محمدرضا باهنر مبنی بر حذف بند الف این طرح استفساریه رای دادند. در بند الف تصریح شد که منظور قانونگذار از دوره نمایندگی طی مدت 4ساله یا کمتر از آن نیز است. بر این اساس نمایندگان میاندورهای نیز مشمول این ماده میشدند و یک دوره نمایندگی ولو آنکه کمتر از 4 سال نیز میبود میتوانست معادل یک مقطع تحصیلی قرار گیرد اما نمایندگان با حذف این بند از طرح استفساریه شمول آن بر نمایندگان میاندورهای را حذف کردند.این رایگیری و این حذف البته در صحن علنی به مناقشهای کوتاه بین رئیس مجلس شورای اسلامی و مهدی کوچکزاده منجر شد بهطوری که لاریجانی در واکنش به تذکر کوچکزاده که تفسیری نادرست از سخنان رئیس مجلس کرده بود اعلام کرد: من فکر میکنم یک عده در مجلس فقط میخواهند مجلس را خراب کنند.
مهدی کوچکزاده طی تذکری خطاب به رئیس مجلس گفت: شما و آقای باهنر به صراحت اعلام کردید مشکل عمده نمایندگانی که چند ماه نیاز دارند تا یک دوره کامل نمایندگی برای آنان محسوب شود حل شده است و یکی دو نفر باقی میمانند که آن را هم حل میکنیم.وی خطاب به لاریجانی گفت: من اگر به جای شما بودم آبروی مجلس را برای اینکه کار یکی دو نفر راه بیفتد حراج نمیکردم.علی لاریجانی در پاسخ به این سخن کوچکزاده تاکید کرد: مجلس چنین کاری نمیخواهد انجام دهد؛ شما اشتباه میفهمید، حل مشکل نمایندگان میان دورهای ممکن نیست. در مورد یک دوره نمایندگی قرار است به تفسیر شورای نگهبان عمل کنیم و این خلاف تصور شماست، تلقی شما از موضوع درست نیست.اصلاح قانون انتخابات رویهای است که معمولا در روزهای پایانی ادوار مجلس؛ به ذهن نمایندگان خطور میکند و بنا به عجولانه بودنش همیشه مشکلاتی را میآفریند؛ مشکلاتی که این بار برخلاف دوره گذشته چوب آن را خود نمایندگان خوردند.