براین اساس در ابتدای انقلاب نیز که بهدلیل انتقال قدرت با ضعف دولت مرکزی مواجه بودیم، برخی از مناطق قومیتی دچار ناآرامی و بحران شد و گروههای قومی که عمدتا نیز از پشتوانههای خارجی برخوردار بودند، در راستای اهداف تجزیهطلبانه خودشان اقداماتی را انجام میدادند؛ به گونهای که در همان ماههای اولیه پیروزی انقلاب اسلامی با تحرکات قومیتیای در مناطق کردنشین، ترکمننشین و اعراب جنوب کشور و دیگر مناطق قومیتی کشور مواجه بودیم و در کردستان حزب دمکرات که در این زمینه از قبل از انقلاب سابقهای طولانی داشت و مورد حمایت قدرتهای خارجی بود، دست به تحرکاتی میزد و برخی نقاط کردستان را به تصرف خود در میآورد.
یکی از مناطقی که مورد توجه گروههای مسلح و تجزیهطلب از جمله حزب دمکرات کردستان قرار گرفت، شهر پاوه بود؛ چراکه این شهر جنوبیترین نقطه کردستان است و از اهمیت راهبردی و استراتژیکی برخوردار است. جریان ضدانقلاب بر این باور بود که اگر این شهر راهبردی جنوب کردستان را به تصرف خودشان در بیاورند، یکی از پایگاههای انقلاب را در اختیار میگیرند و از این طریق خواهند توانست سرتاسر استان کردستان را در اختیار خودشان درآورند. در واقع میتوان گفت موقعیت راهبردی پاوه از جهتی به جمعیت آن بر میگشت که اکثریت مردم این شهر از هواداران انقلاب و جمهوری اسلامی بودند و نیروهای پاسدار محلی بهعنوان مدافعین انقلاب بهطور جدی از شهر دفاع میکردند و از جهت دیگر به موقعیت سرزمینی و جغرافیایی آن. با همین نگاه بود که نیروهای مسلح احزاب کرد و به ویژه حزب دمکرات 32سال پیش تجهیز شدند و تهاجم خود را به سوی پاوه آغاز کردند و این شهر را به محاصره در آوردند. در همین مقطع شهید چمران ماموریت یافت تا به همراه افرادی به سمت این شهر حرکت کنند. روایتهایی که شهید چمران از اوضاع و احوال پاوه مطرح میکرد، بسیار تأثیرگذار است و بیانگر این است که چگونه شهر از هر سو مورد هجوم قرار گرفته بود.
نکته بسیار مهم در این میان این است که شهید چمران در گزارشهای خود با توجه به حجم نیروهای مهاجم از یک طرف و قساوت و جنایتهای آنان و اینکه پایبند به هیچ قواعدی نبودند، ارزیابیشان این بود که حفظ پاوه بسیار دشوار است و احتمال اینکه شهر سقوط کند و به دست جریانهای ضدانقلاب بیفتد، میرفت.
در چنین فضایی پیام تاریخی حضرت امام(ره) برای آزادسازی شهر پاوه و پاکسازی این شهر از لوث جریانهای ضدانقلاب و مهاجمین صادر شد. خود شهید چمران نقل میکرد که صبح 27مرداد من به ناگاه متوجه بلندشدن فریادهای اللهاکبر شدم و مطلع شدم که حضرت امام پیامی دادند مبنی بر اینکه باید ظرف 24ساعت ارتش پاوه را آزاد کند و هیچ تعللی قابل قبول نیست. پیام تاریخی حضرت امام(ره) را اگر در آن فضا و در آن مقطع تحلیل کنیم، درمییابیم که این پیام 3 تأثیر مهم در آن مقطع داشت.
اولین تأثیر این پیام تقویت روحیه نیروهای مدافع در شهر بود. وقتی پیام از طریق رسانهها اعلام شد و نیروهای داخل شهر پاوه (پاسداران محلی، نیروهای حزباللهی، مردم مؤمن و انقلابی) این پیام حضرت امام را از طریق رادیو و تلویزیون دریافت کردند و شنیدند که امام(ره) اینگونه ارتش را خطاب قرار دادند و دستور دادند پاوه ظرف 24ساعت آزاد شود، روحیه این نیروهای مدافع تقویت شد.دومین تأثیر این پیام تاریخی به هم ریختن روحیه جریان ضدانقلاب و مهاجمین بود؛ چرا که آنها هم وقتی این پیام را با آن صلابت و قاطعیت میشنیدند این باور در آنها ایجاد میشد که امکان مقاومت و حفظ شهر برایشان وجود نخواهد داشت. لذا به موازات تقویت روحیه مدافعان محلی، روحیه مهاجمین و عناصر ضدانقلابی شکسته شد و خیلی از اینها پا به فرار گذاشتند.
سومین تأثیر پیام تاریخی حضرت امام (ره) نیز حرکت برقآسای نیروهای ارتش و ژاندارمری و مهمتر از همه نیروهای مردمی بود. اگر به آن مقطع توجه کنیم درمییابیم که تنها ارتش نبود که خود را مخاطب این پیام میدید بلکه همه نیروهای انقلابی و حزباللهی و سپاه و بسیج خود را مخاطب پیام حضرت امام میدیدند. اخباری در دست است که در آن زمان مردم در شهرهای اطراف پاوه و حتی تهران و دیگر استانها با مراجعه به مراکز انتظامی و نظامیخواهان حضور در عملیات آزادسازی پاوه بودند؛ بهگونهای که نقل است عدهای از شهرهای کرمانشاه و اطراف به صورت پیاده به سمت پاوه حرکت کردند چون بر این باور بودند که پیام حضرت امام(ره) باید تحقق یابد. تأثیر این پیام تاریخی حضرت امام(ره) به گونهای بود که قبل از آنکه نیروهای کمکی به پاوه برسند، نیروهای مهاجم اقدام به فرار کردند و پیروزی مسجل شده بود و نه تنها باعث آزادسازی شهر پاوه شد بلکه فضایی ایجاد کرد که دیگر شهرهای تصرف شده مانند مریوان، بستان، بانه، سردشت، مهاباد و بوکان نیز یکی پس از دیگری آزاد شوند.
* معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی