در مدیریتهای شهری معمولا برای اینکه ساکنین شهر بتوانند از همه مزیتهای یک زندگی شهری مدرن استفاده ببرند برای همه چیز برنامهریزی میشود و یکی از این برنامهریزیها میتواند برنامهریزی فرهنگی و هنری باشد.
ذات انسان همواره بهدنبال کمالجویی است و مدیریت شهری با علم به این موضوع سعی میکند تا در زمانها و موقعیتهای مختلف خوراک فرهنگی و هنری متفاوتی به شهروندان عرضه کند.
حالا در ماهی قرار داریم که ماه خودسازی و کمالجویی انسان است و مدیریت شهری نیز باید بتواند همگام با این خودسازی راهی برای رسیدن شهروندان به کمال بالاتر معنوی بیابد.
ماه مبارک رمضان شاید از این منظر متفاوتترین ماه باشد و به همین دلیل است که عمده برنامهها رنگ و بوی معنوی خاصی دارند تا انسان شهرنشین گرفتار مدرنیسم بتواند دقایقی فارغ از همه هیاهوی زندگی شهری و دغدغههای مادی، با خود و به عبارت بهتر با خدای خود خلوت کرده و دل را در صفای معنویت شستوشو دهد.
برای شهری به بزرگی تهران، که از شمال تا جنوب آن و از شرق تا غربش 22 منطقه و بیش از 370 محله را شامل میشود لازم است تا در ماهی که قرار است دلها سبک و با عطر بوی معنویت شسته شوند، برای چنین مواقعی به شهروندان نشانی دهد؛ نشانی جایی که بروند آنجا و دل را به زلف یار گره بزنند.
امسال در ماه مبارک رمضان این نشانی از سوی سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران و در قالب ویژهبرنامه «محله آسمانی» به شهروندان تهرانی داده شده است و ساکنین 22 منطقه تهران میتوانند به مراکز فرهنگی- هنری یا فرهنگسراهای محل خود مراجعه کنند و از برنامههای معنوی این طرح استفاده کنند.
هماهنگی و اجرای بالغ بر 1000 برنامه ریز و درشت معنوی و فرهنگی و هنری از جمله اقداماتی است که از سوی مدیریت فرهنگی و هنری شهر تهران در ایام ماه مبارک رمضان صورت گرفته؛ برنامههایی که بخشی از آنها نظیر «برآستان جانان» که نیمه ماه مبارک به پایان رسید توانست شور و نشاط معنوی خاصی را در این شبهای داغ تابستانی برای مردم پایتخت به ارمغان بیاورد.
اما در این طرح کودکان نیز سهمی داشتند و برنامه «سحرخیزان کوچک» برای آنها بود؛ آنهاییکه امسال روزه اولی به حساب میآمدند و پاداش صبر و استقامتشان را با حضور در جشنهایی باشکوه میگرفتند.
در کنار این دو برنامه که هرکدام با عنوان خود و در قالب برنامههای ترکیبی «محله آسمانی» اجرا شدند همانطور که اشاره شد بالغ بر 1000 برنامه ریز و درشت دیگر در این طرح اجرا میشود و در ادامه گزارش بهصورت موجز به هر کدام اشاره خواهد شد. میثم مظفر، یکی از مدیران سازمان فرهنگی- هنری شهرداری و مشاور امیر خوراکیان در امور مناطق است. مظفر در تعریف کلی برنامههای «محله آسمانی» میگوید: «محله آسمانی» بهطور کلی تجمیع برنامههای محلی- منطقهای فرهنگسرا ها و خانههای فرهنگ مناطق است که در ماهمبارک رمضان اجرا میشوند.
وی درخصوص اینکه این برنامهها بر چه اساسی اجرا شدهاند معتقد است: «محله آسمانی» برنامهای است که مراکز براساس شناخت و نیازسنجی که براساس منطقه و مخاطبان خود دارند، برنامهریزی کردهاند.»
مظفر همچنین با اشاره به اینکه میزان رضایتمندی مخاطبان از مجموع برنامهها خوب بوده است ادامه داد: البته برای اینکه بتوانیم آمار دقیقی از میزان رضایت مردم ارائه دهیم باید تا پایان ماه مبارک رمضان صبر کنیم اما آن چیزی که تا امروز از کلیت برنامهها برداشت شده این است که مردم از آنها رضایت خاطر دارند.
مشاور امور مناطق رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران با اشاره به اینکه در برخی موارد با توجه به استقبالی که مردم از برنامههای مناطق به عمل آوردهاند پیشنهاد برگزاری آن در سایر مراکز نیز شده است، گفت: البته در این پیشنهاد ما به ویژگیهای محلی و بومی مناطق توجه داریم اما یکی از رویکردهای جدید سازمان توجه به بحث نجوم است که برخی از مراکز امسال واقعا سلیقه بهخرج دادند و کانون نجوم تأسیس کردند که با استقبال هم مواجه شده است و در کنار آن بحث وبلاگنویسی و مسابقات عکاسی از لحظات افطار و دعا نیز برنامههای دیگر بود که در هیچ جلسهای مطرح نشد اما وقتی چند مرکز اجرا کردند و با استقبال روبهرو شد آنها را به سایر مراکز نیز پیشنهاد دادیم.
اما برنامه «محله آسمانی» در 9بخش کلی «آموزش»، «ویژهبرنامههای قرآنی»، «اجرای هنری»، «ترکیبی»، «گردشگری»، «نشست موضوعی»، «نمایشگاه»، «مسابقه» و «سینما» برگزار میشوند که همانطور که در بالا نیز اشاره شد 2 ویژهبرنامه «برآستان جانان» و «سحرخیزان کوچک» بهعنوان مهمترین برنامههای ترکیبی مراکز به حساب میآمدند و در نیمه اول ماه مبارک رمضان با استقبال بسیار خوب مواجه شدند.اما در میان این برنامههای ترکیبی، مراکز میزبان برنامههای دیگر هم هستند که از جمله آنها میتوان به کیوسک مجلات هنری، کارگاههای خلاقیت و نوآوری و قصه بازی نمایش که در فرهنگسراهای ابنسینا، آفتاب و فردوس اجرا میشوند، اشاره کرد.
اجرای مسابقات یکی دیگر از برنامههایی است که در قالب طرح «محله آسمانی» اجرا میشود، مسابقه کتابخوانی با موضوع نماز و اجرای مسابقه مفاهیم سوره لقمان از جمله آنها هستند.
اما یکی از مهمترین برنامههای ماه مبارک رمضان مراکز که باعث شده است تا فضای کلی برنامه رنگوبوی معنوی خاصی بهخود بگیرد ویژه برنامههای قرآنی است.
فرارسیدن ماه رمضان، توجه به قرآن را در همه ابعاد افزایش میدهد و شاهد حضور این منبع گرانبهای معارف الهی در زندگی مسلمانان جهان بلکه سایر معتقدان به ادیان دیگر هستیم. انسان ایرانی نیز از رویکرد به این ذخیره بینظیر الهی رویگردان نیست و بههمین دلیل است این روزها به هر سو که نظر کنیم، نشانهای از این کتاب آسمانی را شاهدیم، از تابلوهای قرآنی گرفته تا قرائت قرآن یا حتی نگاه به قرآن برای لحظهای و لمحهای و فارغ از هرگونه ظواهر مادی.
این توجه به قرآن و بهرهمندی از آن، سازمانهای فرهنگی را نیز درگیر کرده است و سعی شده به هر شکلی از این دریای معرفت الهی، توشهای برداشته شود بهطوریکه کارشناسان قرآنی در مناطق 22گانه تهران برنامهریزی متنوعی برای ورود به مفاهیم معنوی قرآن تدارک دیدهاند و علاوه بر جلسات ختمخوان و روخوانی قرآن که با شروع ماه مبارک در همه مراکز در حال اجراست، فرهنگسرایی خاص به نام «قرآن» برای مدیریت بهتر فعالیتهای قرآنی وجود دارد که علاوه بر حضور تخصصی در این زمینه در سایر مراکز نیز به ترویج برنامههای قرآنی میپردازد. نمایندگان این فرهنگسرا در همه فرهنگسراهای تهران بهعنوان کارشناس قرآنی حضور دارند و بهویژه بر آموزش علوم مختلف قرآنی نظارت و مدیریت میکنند.