دزدی زمانی معنی پیدا میکند که انسان مفهوم مالکیت را درک کرده باشد. بنا بر این در این مجال میخواهیم به بررسی علل سرقت در نوجوانان بپردازیم.
نوجوانی شرایطی است که هیجانات خاصی را به همراه دارد و عمدتا بزهکاریهای این دوران تحت تاثیر همین هیجانات انجام میشود و سرقت در پسران بیشتر از دختران شیوع دارد.
علل ارتکاب سرقت:
نوجوانی که سودای داشتن مثلا یک گوشی موبایل آخرین مدل را در سر دارد به محض مناسب دیدن موقعیت، گوشی را برمیدارد زیرا میخواهد داشتن آن را لمس کند. اما پس از انجام این کار از ترس تنبیه یا مجازات قانونی از بازپس دادن آْن اجتناب کرده و آن را پنهان میکند.
گاهی ممکن است سرقت برای انتقامجویی انجام شود. یعنی نوجوان پس از یک تنبیه سخت از سوی پدر، اقدام به برداشتن لوازم پدر میکند.
سرقت میتواند به منظور جلب محبت و ایفای شخصیت بین دوستان نیز باشد یعنی نوجوان با سرقت پول از خانه، دوستان خود را مثلا ساندویچ مهمان میکند یا برای دوستانش هدیه میخرد و با این شیوه به دنبال جایگاهی ویژه در بین دوستان است.
نیازهای عاطفی کودک به دو طریق میتواند انگیزه ارتکاب دزدی بشود. یکی نوجوانانی که در خانوادههای از هم پاشیده زندگی میکنند و همیشه دچار کمبود محبت بوده و نیازهای عاطفی آنان بی پاسخ مانده عموما پتانسیل ارتکاب سرقت را بیشتر دارند. خانوادههایی هم هستند که پدر و مادر به علت مشغله بسیار زیادی که دارند نگهداری و مراقبت از فرزندان خود را به دیگران مثل پرستار یا پدربزرگ و مادر بزرگ میسپارند و به جای محبت و عاطفه به پای فرزندان خود پول میریزند اینگونه فرزندان داشتن اسباببازی و پول را معادل محبت میدانند و برای بیشتر داشتن آن اقدام به سرقت میکنند.
گاهی اوقات هم سرقت در نوجوانان حالت بیماری پیدا میکند مثلا در مورد دختران نزدیک عادت ماهیانه خود را نشان میدهد.
برخی از خانوادهها بیشتر خواستههای نوجوان خود را با "ندارم" و نمیتوانم" پاسخ میدهند که این خود انگیزه بسیار قوی در نوجوانان برای ارتکاب سرقت است.
این رفتار به هر شکل و به هر علتی که خود را نشان بدهد نیازمند ریشه یابی و درمان است. در این میان نوع رفتار والدین از اهمیت خاصی برخوردار است.
زمانی که این رفتار در نوجوان پیدا شد باید او را کمک کنید و تنها گذاشتن و تنبیه وی نه تنها مشکل را حل نمی کند بلکه میتواند وی را سر لج آورده و موجبات تکرار آن را فراهم آورد و این بار با دید انتقامجویانه و به مراتب بدتر. در این موارد علاوه بر اینکه حتما سعی کنید از کمک و راهنمایی کارشناسان و متخصصین بهره بگیرید، خود نیز باید به نوجوان خود کمک کنید.
مثلا اگر نوجوان شما یکی از وسایل همکلاسی خود را برداشته باید به او کمک کنید تا وسیله دوستش را برگرداند و از او عذر خواهی کند. و اصلا نگران شرمندگی وی نباشید زیرا همین خجالت، بهترین درسی است که وی برای عدم تکرار دوباره سرقت میتواند بگیرد.
اگر دزدی از داخل خانه مثلا از جیب پدر انجام شده بود از او بخواهید مبلغ مورد نظر را برگرداند و در صورتی که آن را خرج کرده بود در ازای آن از او بخواهید کارهای خانه را انجام دهد و به وی یادآوری کنید این کارهایی که میکند در ازای پولی است که بدون اجازه برداشته است ویا مبلغ مورد نظر را تقسیم کرده و به مرور از پول ماهانه یا هفتگی وی کم کنید تا مبلغ کل مستهلک شود. بدین ترتیب نوجوان میآموزد که کار نادرست وی نادیده گرفته نمیشود.
شرکت دادن نوجوانان در کارهای گروهی و واگذاری مسئولیت به آنان تا درصد بالایی جلوی ارتکاب آنان به هر نوع خلافی را میگیرد.
دقت داشته باشید اگر این رفتار در نوجوان به صورت تکراری مشاهده شد حتما از مشاوران کارآزموده بهره بگیرید. بسیاری از نوجوانانی که چند با مرتکب سرقت شدهاند میگویند ترک این کار برایشان بسیار سخت یا بعضا ناممکن مینماید. صرف نظر از علت دزدی، این عادت وقتی به صورت تکرارشونده در آمد زنگ خطر جدی به صدا درآمده است.