درباره اهداف و نتایج این سفر با بهرام امیر احمدیان، کارشناس آسیای میانه و قفقاز گفت‌وگو کردیم.
- سفر آقای اردوغان در شرایط خاص و ویژه‌ای صورت گرفته است. مقام‌های حزب عدالت و توسعه چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟
پس از تحولاتی که در شمال آفریقا اتفاق افتاد ترکیه در سیاست خارجی خود تحرک جدیدی را ایجاد کرد. در حوزه دریای مدیترانه ترکیه با این کشورها به نوعی همسایه آبی به‌حساب می‌آید. ترکیه در صحنه بین‌الملل با فعالیت‌هایی مثل میانجگیری در کشورهایی که شاهد تغییر و تحول هستند تحرک دیپلماتیک خود را بیشتر کرده است.
ترکیه از یک‌سو از احتمال بحران در کشورهای همسایه خود نگران است اما از سوی دیگر فرصتی پیدا کرده تا با دولت‌های جدید در آغاز شکل‌گیری روابط خارجی آنها وارد مذاکره شود. مقامات ترکیه در این نقطه با سفر به این کشورها می‌توانند اثرگذار باشند. حتی در سومالی هم ترکیه بسیار فعالانه عمل کرد و اردوغان در سفری به همراه همسرش و هیاتی اقتصادی کمک‌هایی بالغ بر ۸۵۰ میلیون دلار به این کشور انجام داد. دولت ترکیه را به همین خاطر می‌توان «شکارچی فرصت‌ها» نامید.
- مصر اکنون در شرایط متفاوتی نسبت به گذشته قرار دارد. دولت ترکیه در مصر چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
واقعیت این است که مصر پس از انقلاب در این کشور به‌ویژه از نظر شرایط اقتصادی در وضعیتی نیست که بتواند مانند گذشته در منطقه تأثیر‌گذار باشد. در این شرایط اگر کشوری بتواند وارد عرصه شود و امکان آن را داشته باشد که گروه‌ها را به آرامش دعوت کند می‌تواند اثر بسیاری در افکار عمومی بگذارد. در مصر اکنون نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده وجود دارد. در شرایط کنونی ترکیه با توافق‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در مصر می‌تواند اثر مثبتی در افکار عمومی مردم این کشور داشته باشد.
در شرایطی که در لیبی هم بحران وجود دارد و مردم با مشکلات مختلف دست و پنجه نرم می‌کنند آقای اردوغان قرار است به آنجا سفر کند. برای مردم خیلی ارزشمند است که ببینند در چنین شرایطی کشوری آمده و می‌خواهد در آنجا سرمایه‌گذاری داشته باشد.
- روابط دو کشور مصر و ترکیه با رژیم صهیونیستی به تازگی دچار تنش شده است. ترکیه می‌خواهد در این رابطه با مصر هماهنگ شود؟
رجب طیب اردوغان از زمانی که در اجلاس داووس با شیمون پرز، رئیس رژیم صهیونیستی برخورد شدیدی کرد توانست بیشتر به جهان اسلام نزدیک شود و با این ترفندی که به کار برد توانست نظر کشورهای اسلامی را به‌خود جلب کند و در داخل و خارج این کشور به‌عنوان یک قهرمان معرفی شود. ترکیه با واکنش اخیر در مقابل اسرائیل توانست وجهه خود را در میان مردم خود و کشورهایی مانند مصر بالا ببرد و در میان مردم عرب جایگاه ویژه‌ای برای خود باز کند.
حمله مردم به سفارت اسرائیل در مصر را می‌توان تبعات تحولات و حرکت‌هایی به‌حساب آورد که ترکیه آغاز کرد. به‌نظر می‌رسد سفر اردوغان در شرایط کنونی می‌تواند باعث احساس دلگرمی مصری‌ها از داشتن حمایت کشوری مانند ترکیه شود. ترکیه با دوراندیشی گام‌های خود را در منطقه برمی‌دارد. این کشور با اقداماتش به‌دنبال به‌دست آوردن یک وجهه خوب و اعتماد در میان کشورهای منطقه است و به همین وسیله است که می‌تواند گام‌های بعدی را بردارد. چنین حرکت‌هایی نوعی آماده‌سازی و ساخت زیرساخت‌ها برای برداشتن گام‌های بعدی ترکیه به‌حساب می‌آید.
