از ایران محمد خاتمی در این جلسه شرکت کرد. جلسات سالانه این مجمع به «کنفرانس داووس» معروف است و هر سال در یک نقطه از اروپا تشکیل می‌شود. امسال این اجلاس در محل بنیانگذاری این اجلاس مهم اقتصادی یعنی دهکده «داووس» سوئیس تشکیل شد.
در سالهای گذشته از ایران یک هیات به عنوان میهمان در کنفرانس‌های سالانه این مجمع حضور داشته است. اعلام حضور محمد خاتمی در اجلاس امسال، با اهمیت بسیار تلقی شده است.
به ویژه که وی در دوران بعد از ریاست جمهوری خود، فعالیت‌هایش عمدتا خارج از چارچوب حکومتی بوده و این اولین حضور حکومتی وی، آن هم در چنین اجلاس مهمی‌است. ضمن اینکه سوئیس حافظ منافع آمریکا در ایران و در واقع پل ارتباطی میان ایران و آمریکا در تمام سالهای گذشته بوده است.
اجلاس اقتصادی داووس امسال طبق سنت، در دهکده کوهستانی داووس در کشور سوئیس و با شرکت شماری از رهبران کشورها همچنین حدود 2400 نفر از روسای سازمان‌های غیردولتی، مدیران شرکت‌های بزرگ چندملیتی، کارشناسان و نمایندگان محافل مهم اقتصادی و مالی جهان تشکیل شد. سیدمحمد خاتمی رئیس جمهوری سابق ایران در نشستی با موضوع خاورمیانه و با عنوان «تا همین جا کافی است» شرکت کرد.
مسئله تحریم اقتصادی ایران و تقویت احتمال صدور قطعنامه دوم شورای امنیت برای گسترده‌تر کردن این تحریم‌ها، در کنار اتهامات اتمی که متوجه ایران کرده‌اند و خطر حمله نظامی به ایران، همگی در دستور کار کنفرانس امسال «داووس» قرار داشت؛ کنفرانسی که بنیانگذاران و هدایت‌کنندگان اصلی آن سمت‌گیری سیاست‌های جهانی را تعیین کرده و حتی دیکته می‌کنند. رژیم صهیونیستی از پرنفوذترین حاضران در این کنفرانس است.
«آینده منطقه خاورمیانه» موضوع کنفرانس امسال اعلام شده و خاتمی در همین زمینه در این کنفرانس سخنرانی کرد. او یکبار دیگر، در سال83 و در زمانی که رئیس جمهور بود در همین کنفرانس حضور یافته و سخن گفته بود.
میهمانان ویژه
خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، عبدالله دوم پادشاه اردن، فواد سینیوره نخست وزیر لبنان و چندین سیاستمدار کرد، سنی و شیعه عراقی، بیل کلینتون رئیس جمهوری سابق ایالات متحده، هیلاری کلینتون همسر او که خود را آماده شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا کرده، سناتور جان کری که در انتخابات سال 2004 ریاست جمهوری آمریکا از جورج بوش شکست خورد، از جمله چهره‌های سیاسی شرکت کننده در این کنفرانس بودند.
«تونی بلر» نخست وزیر بریتانیا قرار بود در مراسم اختتامیه این نشست پنج روزه شرکت کرده و سخنرانی کند. این درحالی است که مرکل صدراعظم آلمان؛ که اکنون رئیس دوره‌ای اتحادیه اروپاست، کنفرانس داووس را افتتاح کرد. بدین ترتیب آلمان کنفرانس را افتتاح و انگلستان آن را ختم می‌کند!
با توجه به دستور جلسه کنفرانس داووس به نظر می‌رسید حضور سید محمد خاتمی در این اجلاس می‌تواند بسیار مهم و تاثیرگذار باشد. خاتمی در حاشیه این کنفرانس سعی کرد با تمام چهره‌های تاثیرگذار سیاسی و اقتصادی که در کنفرانس حضور دارند پیرامون اوضاع ایران و خطرات اقتصادی و نظامی‌که آن را تهدید می‌کند مذاکره کند. کنفرانس 5 روزه داووس، فرصتی کافی و مناسب برای حساس‌ترین مذاکرات سیاسی بود!
گفته می‌شود خاتمی با این پیشنهاد به داووس رفته بود که «بجای بازرسان سازمان انرژی اتمی، یک هیات بازرسی از سوی اعضای پنج‌گانه شورای امنیت و آلمان (1+5) و یک نماینده از یک کشور اتمی آسیایی، مشخصا «هندوستان» بر کارهای اتمی ایران نظارت کنند و گزارش این هیات مبنای قضاوت و ارزیابی پیرامون فعالیت‌های اتمی ایران قرار گیرد. تا تهیه این گزارش، شورای امنیت جلسه آینده خود را به تعویق انداخته و اجرای آخرین قطعنامه را نیز متوقف کند و از تحریم‌ها بکاهد.»
دیدار با جان کری
خاتمی‌در جریان برگزاری این کنفرانس با جان کری نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از حزب دموکرات این کشور دیدار و مذاکره کرد. خبر این دیدار مهمترین خبر خبرگزاری‌ها در ارتباط با ایران از کنفرانس داووس بود.
در ارتباط با محتوای مذاکرات خاتمی و جان کری، گفته می‌شود خاتمی در برابر این سخن کری که خاورمیانه اکنون با بحران عدم اعتماد روبه‌روست پاسخ داده است که: «باید بتوانیم با تمرین اعتمادسازی کنیم. متاسفانه در حال حاضر یک دیوار بزرگ بی‌اعتمادی وجود دارد، ولی هنوز درها برای مذاکره باز است. بین ایران و آمریکا یک دیوار بلند بی‌اعتمادی است.
اگرچه دولت کلینتون توجهات جدی به این موضوع کرد و به رفتار ناهنجار آمریکا طی 50 سال گذشته اعتراف کرد اما گام‌های بعدی عقیم ماند. ارتباط نیاز به درک منطقی دو طرف دارد. نمی‌شود ایران انعطاف نشان دهد و سیاست طرف مقابل براندازی نظام سیاسی ایران به عنوان دموکرات‌ترین نظام سیاسی منطقه باشد. نمی‌شود دنبال اعتمادسازی بود و حساسیت اعراب را علیه ایران تحریک کرد.»
خاتمی با انتقاد از سیاست‌های آمریکا در عراق و تلاش‌های ایران برای حل مشکلات این کشور و برقراری امنیت در آن گفت: «آمریکا باید با عدالت و انصاف نسبت به ایران برخورد کند. کسانی که می‌خواهند در خاورمیانه کاری بکنند باید بی‌طرفی خود را ثابت کنند. دنیا هزینه سنگینی برای اقدامات افراط‌گرایانه پرداخته است. آمریکا هنوز درگیر غرور فتح عراق است، عدم توجه به گزارش نسبی همیلتون- بیکر نشان‌دهنده این است که هنوز حقایق درک نشده است.»
جان کری هم از پیشنهاد گروه بیکر– همیلتون دفاع کرد و گفت: «هیچ‌گاه کشورش را تا به این حد در انزوا ندیده است. او گفت که کشورش به دلایل زیادی طرد شده است. وی نظرات خاتمی را بسیار با اهمیت خواند و گفت: باید عینک بدبینی را کنار گذاشت و عینک حقیقت‌بینی زد و دنبال ثبات بود.
من حامی‌انزوای هیچ کشوری نیستم زیرا آن‌را به ضرر تعادل و عقلانیت منطقه می‌دانم. باید از حساسیت کشورها نسبت به هویت و امنیت‌شان درس گرفت و لحن‌ها را عوض کرد. ما گرفتار تعصب هستیم و برای شکست بن‌بست‌ها باید تعصبات را کنار گذاشت.» کری با تائید حقانیت ایران برای استفاده از انرژی هسته‌ای، پیشنهاد کرد که ایران غنی‌سازی را برای مدت محدودی تعلیق کند.
خاتمی در سخنرانی خود در داووس گفته بود: «برای دستیابی به نتیجه‌ای قابل ملاحظه در پرونده اتمی ایران، باید تنش بین آمریکا و ایران کاهش یابد. ما خواستار درک متقابل و دوری جستن از برخورد احساساتی هستیم. گفت‌و‌گوی منطقه‌ای بهتر از رویارویی نظامی با ایران و سوریه است.»
یکی دیگر از خبرهای حاشیه‌ای و مهم این کنفرانس مصاحبه خاتمی در مورد هولوکاست بود. خبرگزاری فرانسه به نقل از روزنامه یدیعوت آحارونوت ادعا کرد که محمد خاتمی رئیس جمهور پیشین ایران که برای حضور در کنفرانس داووس، در سوئیس به سر می‌برد در مصاحبه‌ای با یک روزنامه رژیم صهیونیستی همایش هولوکاست در ایران را که در ماه دسامبر گذشته برگزار شد، نادرست اعلام کرده است.
اما محمد علی ابطحی معاون سابق خاتمی، در وبلاگش ادعای روزنامه یدیعوت آحارونوت را تکذیب کرد و به نقل از خاتمی نوشت: با آقای خاتمی‌در سوئیس تماس گرفتم. به شدت تکذیب کرد و گفت در داووس با هیچ خبرنگار اسرائیلی و یا غیراسرائیلی مصاحبه نکرده و این شیطنت همیشگی اسرائیلی‌هاست.
ظاهرا از آنجا که به نفع اسرائیل نیست مشکلات ایران و آمریکا حل شود، طرح مطالبی مانند مصاحبه خاتمی با یک روزنامه رژیم صهیونیستی برای به خطر انداختن موقعیت خاتمی در داخل ایران و جلوگیری از ادامه تلاش‌های او برای رفع خطراتی است که ایران با آن مواجه شده است.
تندروی‌های بوش
بوش رئیس جمهور آمریکا نیز یکی از سخنرانان این جلسه بود.آسوشیتدپرس سه‌شنبه شب گذشته و چند ساعت پیش از سخنرانی جورج بوش از دوبی گزارش داد که نیکلاس برنز، مشاور سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا ضمن رد مذاکره مستقیم با جمهوری اسلامی، یکبار دیگر خواست آمریکا را طرح کرده و گفت: پیش شرط آغاز هر نوع مذاکره‌ای با ایران توقف غنی‌سازی است.برنز اضافه کرد که آمریکا برای مقابله با تسلط بر خلیج فارس دو ناوگان جنگی خود را وارد این خلیج کرده است تا از منافع خود دفاع کند.
به دنبال این سخنان، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه هم گفت: عدم همکاری ایران با جامعه بین‌المللی نشانه خوبی نیست!
بوش صبرش را از دست داده است
روزنامه واشنگتن پست هم نوشت: بوش دو سال پایانی دوره ریاست جمهوری‌اش را می‌گذراند. نشانه‌هایی وجود دارد که او صبر خود را در ارتباط با ایران از دست داده است. درست مانند سال2003 و در مورد عراق.
از نظر این روزنامه بوش دیگر در انتظار تحریم‌های سخت‌تر ایران و یا همراه ساختن روسیه با آمریکا برای اعمال تحریم‌ها نیست. او از این دو تاکتیک دلسرد شده است. به همین دلیل کاخ سفید به جای مراجعه دوباره به شورای امنیت سازمان ملل و کوشش برای قطعنامه‌ای دیگر علیه ایران، استراتژی تشکیل یک ائتلاف علیه ایران را در پیش گرفته و سفر وزیر خارجه آمریکا «رایس» به خاورمیانه و اروپا هم همین استراتژی را دنبال می‌کند.
آمریکا از کشورهای اتحادیه اروپا خواسته است تا اعتبارات صادراتی به ایران را متوقف کنند و بانک‌هایشان را برای پیوستن به مبارزه‌ای که رهبری آن را وزارت خزانه‌داری آمریکا بر عهده دارد و هدف آن اعمال فشار بر مؤسسات مالی ایران است تشویق کنند.
با روشن شدن نگرانی‌های عربستان سعودی در مورد ایران هم ائتلاف مورد نظر بوش بیش از پیش تقویت شده است. چرا که معلوم شد ریاض آنقدر نگران هست که از نفت به عنوان سلاحی علیه دولت ایران استفاده کند. وزیر نفت عربستان با درخواست ایران برای کاهش تولید اوپک که با هدف ممانعت از کاهش قیمت نفت برنامه‌ریزی شده بود مخالفت کرد.
واشنگتن پست نوشت: بوش باید برای اشتباهاتی که در نتیجه سرعت بخشیدن به اقداماتش علیه ایران بوجود می‌آید آماده باشد. البته این سرعت نیز نتیجه به پایان رسیدن دوران ریاست جمهوری وی است.
