در همین زمینه با دکتر حبیبالله صادقی، هنرمند نقاش و دبیر دومین جشنواره جهانی هنر مقاومت گفتوگو کردهایم.
- در جشنواره هنر مقاومت قرار است چه اتفاقی بیفتد؟
ماهیت جشنواره مقاومت به بحث فرهنگ مقاومت و نقش مقاومت در بیداری اسلامی میپردازد. این خیزشها و بیداری در جهان اسلام و اتفاقهایی که دارد در دنیا میافتد، نشان از آن دارد که مردم جهان به سمت نگاه عدالتخواهانه پیش میروند و بهنوعی با مقاومت در سطح وسیعتری، در مقابل ظلم و استبداد و بیدادگری که ظالمان برایشان ایجاد کردهاند مقابله میکنند؛ بنابراین روشنفکران و هنرمندان هم بهعنوان قشر خاص و چشمان بینای جامعه مسائل اجتماعی را بهخوبی رصد میکنند و آنها را در شکلهای گوناگون روایت میکنند. البته هنر مقاومت پیش از انقلاب اسلامی در ایران وجود نداشت. پس از انقلاب نیز در دوره جنگ متأسفانه این هنر با بیتوجهی و بیمهری برخی از مسئولان مواجه شد اما امروز با گذشت بیش از 30سال از انقلاب اسلامی، دومین جشنواره جهانی هنر مقاومت در ایران تحت عنوان هنرهای تجسمی سعی دارد بستری مناسب را برای تجلی این مفهوم عظیم و معرفی آن به جهانیان فراهم آورد. همانطور که مطلعید نخستین جشنواره در پهنه ملی برگزار شد ولی جشنواره دوم با توجه به اینکه بهصورت بینالمللی برگزار خواهد شد به جهت فراگیربودن و جهانیبودن، بسیار متفاوت با دوره قبلی است. اکنون این جشنواره در پهنه بینالمللی و با حضور هنرمندانی از کشورهای مختلف جهان از جمله کشورهای آسیای میانه، جهان اسلام، کشورهای عربی، بخشی از اروپا، آمریکا و شرق دور برگزار خواهد شد.
- تاکنون استقبال از جشنواره چگونه بوده است؟
پس از فراخوانی که اعلام شد، هنرمندان زیادی از داخل و خارج کشور متقاضی شرکت در این دوره از جشنواره شدند و این جشنواره در 8 بخش طراحی، نقاشی، پوستر، عکاسی، کاریکاتور، انیمیشن، طرحهای حجمی و هنرهای جدید و مفهومی با موضوعات انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، فلسطین، بسیج، جنگ نرم و جهان اسلام با استقبال گسترده هنرمندان مواجه شد. بیش از 4هزار و 100 اثر داخلی و 2هزار اثر خارجی به دبیرخانه ارسال شده است اما از آنجا که ما مبنا را در این جشنواره بر حرفهایبودن آثار گذاشتهایم با وسواس زیاد به انتخاب آثار پرداختیم و توجه ویژهای به کیفیت آثار ارائهشده داشتیم آثاری که پرداخت مناسبی در معرفی مفهوم مقاومت داشتند، برای حضور در جشنواره انتخاب شدهاند. خوشبختانه مراحل کار هیات انتخاب آثار در اکثر بخشها انجام شده است.
- در انتخاب آثار، نوآوری و خلاقیت تا چه حد مدنظر قرار گرفته است؟
این جشنواره، انقلابی درصورت و معنای آثار هنری است و در آن سعی شده تا حد ممکن از شعارزدگی دوری شود تا جشنواره نگاه ویژهای به هنر مقاومت در داخل و خارج از ایران داشته باشد. باتوجه به آن چیزی که ما از ابتدا در دبیرخانه، بهخصوص با عنوان مقاومت که در بروشور آمده دنبال میکردیم بیشتر دنبال بیان بودیم نه بیانیه، چون عنوان مقاومت را که هرکس میبیند فکر میکند صرفا باید یک کار شعاری معمول و همیشگی را انجام بدهد. بههرحال ما بهدنبال این بودیم که برای کیفیکردن آثار برویم به سمت نگاهها و ظرایف حساسی که در اشکال مختلف در گروه تجسمی وجود دارد برای همین آثاری که با خلاقیت همراه هستند، نمره بسیار ممتازی دارند. در همین زمینه داوران ما خیلی از کارهای ارائهشده را که احساس میکردند خیلی شعاری است کنار گذاشتند و سختگیری در این زمینه بیشتر اعمالشد. شما میدانید که هنر در همه جای دنیا ماندگار است و همه هنرمندان هم سعی کردهاند از زبان هنر برای معرفی مفاهیم و ثابتکردن مفاهیم استفاده کنند. همانطور که میدانید هنر معاصر ایران ظرف 3سال گذشته تلاش کرده تا نقش اجتماعی خود را ایفا کند. من فکر میکنم این رویکرد در دومین جشنواره که جهانی هم هست، یقینا به همت بلند هنرمندان و مسئولان و دستاندرکاران نیاز دارد، چراکه در نوع خود جزو جشنوارههای ممتازی است که ظرف 30سال گذشته در زمینه هنرهای تجسمی در کشور برگزار میشود.
- کتاب آثار جشنواره چه زمانی منتشر خواهد شد؟
کتاب جشنواره اول البته با کمی تاخیر برای چاپ فرستاده شده که این کتاب را در افتتاحیه جشنواره دوم ارائه خواهیم کرد. درخصوص کتاب دومین جشنواره تقریبا همه مراحل آمادهسازی را انجام دادهایم ولی به لحاظ اینکه پس از داوری باید اسامی داوران و نظرات داوران داخلی و خارجی در این کتاب لحاظ شود، امیدواریم برای اختتامیه جشنواره کتاب دوم را هم ارائه کنیم. البته در کنار جوایز نفیس و برپایی کارگاههای آموزشی داخلی و خارجی با حضور هنرمندان، کتاب تخصصی جشنواره جهانی هنر مقاومت، شامل مقالات و نقد و بررسی علمی آثار نیز بهصورت جداگانه منتشر میشود تا برگزاری جشنواره به یک رویداد کوتاهمدت تبدیل نشود و بتواند در ادامه یک جریان تاریخی را دنبال کند.
از هنرمندان تجسمی کشور، هم از میان نسل اول دوران انقلاب و هم نسلهای دوم و سوم که آثار خیلی دقیق و ظریف را با مضامین انسانی برآمده از اندیشه انقلاب اسلامی آفریدهاند، در این جشنواره حضور فعالی دارند. بسیار خوشحالم که این سه نسل را میبینم که با این کیفیت و قوامیافته و فراگیر توانستهاند کارهای خوبی را خلق کنند.