جوابیه شرکت ارتباطات سیار ایران
وظیفه خود می‌دانیم به‌عنوان نخستین اپراتور تلفن‌های همراه کشور، برای زدودن برخی از تصورات نادرست درخصوص تشعشعات آنتنهای تلفن همراه، اقدام کنیم.
1- تیتر انتخاب‌شده برای مصاحبه، با توجه به بی‌خطر‌بودن امواج غیریونیزان (امواج رادیویی) از نظر علمی اشتباه است.
2- در این مصاحبه درباره تأثیرات خطرناک تابش‌های هسته‌ای رادیواکتیو نیز بحث شده است که آوردن این مبحث در کنار تأثیر امواج بی‌خطر ناشی از سایت‌ها، باعث خلط مبحث می‌شود. در این راستا از گاز رادون نیز سخن به میان آمده است که تابش یونیزان با عمق نفوذ بسیار بالاست که دارای ماهیت کاملا متفاوت با امواج رادیویی است.
3- پاسخ ارائه‌شده برای سؤال ششم (پس دکل‌های تلفن همراه هم دارای آسیب‌های جدی برای انسان هستند؟) ارتباطی به سؤال ندارد، چرا که در مورد انرژی امواج یونیزان است که بیشتر به تابش‌های هسته‌ای و رادیواکتیو مرتبط است تا به امواج رادیویی غیریونیزان. البته چنانچه مصاحبه‌شونده پاسخ را به‌صورت کلی برای تمام امواج ارائه داده باشد، مرتکب اشتباه علمی شده است، چرا که امواج غیریونیزان (از جمله تلفن همراه) هرگز سرطانزایی نداشته و فقط باعث گرم‌شدن موضع مورد تابش قرار گرفته می‌شوند.
4- در پاسخ سؤال هفتم (منظور از فاصله تا حد چه شعاعی است؟ آیا حد مجازی مشخص شده است یا خیر؟) مسئول قانونی اندازه‌گیری و سنجش توان تابش امواج ناشی از سایت‌ها، وزارت بهداشت معرفی شده که این مطلب از نظر قانونی اشتباه است؛ به این دلیل که در قانون حفاظت در برابر اشعه، سازمان انرژی اتمی ایران مسئول این امر تعیین شده است.
5- در ادامه سؤال هفتم نیز بهتر بود اطلاعاتی در مورد نتایج متداول اندازه‌گیری شده در شبکه واقعی ارتباطات سیار کشور ارائه می‌شد که مبین آن است که چگالی توان تابشی ناشی از سایت‌ها کمتر از یک صدم سطح استاندارد ملی قرار دارد؛ در این خصوص به نتایج مندرج در بروشور سازمان انرژی اتمی مراجعه شود.
6- سؤال نهم (آیا در زمینه دکل‌های تلفن همراه وزارت بهداشت برای جلوگیری از آسیب مردم اقداماتی انجام داده است؟) در واقع یک سؤال جهت‌دار است که با پیش‌فرض اشتباه آسیب‌زدن سایت به مردم طراحی شده است.
7- در مورد پاسخ سؤال آخر (چه مکان‌هایی را وزارت بهداشت با حساسیت بیشتری پیگیری می‌کند؟) نیز که نظر شخصی آقای گورانی در آن قید شده است و نه پاسخ صحیح و اصولی وزارت بهداشت، باید گفت هیچ‌یک از استانداردهای علمی و فنی، نصب سایت‌ها در مراکز آموزشی را منع نکرده است.
جوابیه ایرانسل
1- طبق تحقیقات سازمان بهداشت جهانی هنوز هیچ مدرک علمی مبنی بر سرطانزابودن تلفن همراه ارائه نشده است؛ تنها تاثیر فیزیکی اثبات شده، اثر گرمایی جذب انرژی امواج الکترومغناطیسی است که در صورت رعایت حدود استاندارد پرتوگیری، این مسئله نیز به وجود نمی‌آید. باتوجه به اینکه ماهیت پرتوهای ایکس و گاما با ماهیت پرتوهای رادیویی و ماکروویو که در ارتباطات رادیویی مورد استفاده قرار می‌گیرند، مشابه است اما به علت تفاوت بسیار زیاد در فرکانس‌ها، تاثیرات این پرتوها بر انسان مشابه نیستند. فلذا نباید اثرات پرتوهای یون‌ساز را برای پرتوهای رادیویی و ماکروویو هم در نظر گرفت. نقش این پرتوها در افزایش ریسک سرطان، توسط مجامع معتبر جهانی نظیر سازمان جهانی بهداشت تایید نشده است. نصب آنتنهای BTS ایرانسل روی پشت‌بام‌ها و دکل‌های بلند، الزاما با رعایت استانداردهای مربوطه صورت می‌گیرد و خطری برای ساکنین محل محسوب نمی‌شود.
2- همانطور که در مطالب این مصاحبه نیز ذکر شده است، تمامی اپراتورهای موبایل و از جمله شرکت ایرانسل طبق پروانه دریافتی، تشعشعات منتشر شده از فرستنده‌های دکل‌های موبایل مربوط به خود را مورد ارزیابی دوره‌ای قرار می‌دهند. این آزمون‌ها طبق استانداردها و ضوابط سازمان انرژی اتمی ایران که براساس قانون، متولی سنجش تشعشعات در کشور می‌باشد، انجام می‌شود و گزارش نتایج این ارزیابی‌ها نیز به این سازمان ارائه می‌شود که تاکنون هیچ مورد تخلفی از حد استاندارد ملی ایران برای دکل‌های موبایل شرکت ایرانسل وجود نداشته است.
3- گزارش سازمان انرژی اتمی ایران با عنوان:«وضعیت تابش‌های آنتنهای BTS تلفن همراه در ایران» از وب‌سایت این سازمان به نشانی
http://www.aeoi.org.ir زیر پورتال مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور بخش «سوالات متداول» قابل دسترسی می‌باشد. طبق نتایج ارائه شده در این گزارش 57درصد از 1704 نقطه مورد سنجش کمتر از یک‌پنج‌هزارم حد استاندارد تشعشع داشته، 26درصد بین یک‌هزارم و یک‌پنج‌هزارم حد استاندارد، 7/8درصد بین یک‌پانصدم و یک‌هزارم حد استاندارد و 3/8درصد بین یک‌صدم و یک‌پانصدم حد استاندارد تشعشع داشته‌اند.
4- کلیه تجهیزات مورد استفاده در شبکه تلفن همراه ایرانسل دارای مجوز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و همچنین اداره کل امور حفاظت در برابر اشعه کشور سازمان انرژی اتمی ایران، انجمن جهانی (GSMA(GSM و استانداردهای سختگیرانه اتحادیه اروپا (ETC) است. فناوری موجود در این تجهیزات، عینا در سایر کشورهای دنیا از جمله کشورهای اروپایی نیز مورد استفاده و بهره‌برداری قرار گرفته و می‌گیرد.
5- ایرانسل نیز در خصوص نصب و راه‌اندازی، مجوز کار با این تجهیزات را از دفتر امور حفاظت در برابر اشعه کشور در سازمان انرژی اتمی ایران اخذ کرده است.
6- بر اساس نتایج به دست آمده از پایش و اندازه‌گیری تصادفی از سایت‌های ایرانسل در 450 نقطه توسط دانشگاه علم و صنعت و اندازه‌گیری‌های تصادفی انجام شده از تجهیزات نصب شده در شبکه ایرانسل، توسط سازمان انرژی اتمی و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، میزان تشعشع این آنتنهای BTS بسیار کمتر از یک حد استاندارد ملی ایران که سختگیرانه‌تر از حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی بوده است، می‌باشد. همچنین نتایج تحقیقات آزمایشگاه آنتن و ماکروویو دانشگاه علم و صنعت حاکی از آن است که در برخی از نقاط مجاور سایت‌ها، میزان تشعشع آنتنهای BTS ایرانسل حتی کمتر از امواج رادیویی FM در همان نقاط بوده است.
7- لذا طبق مطالب ذکر شده در متن مصاحبه و نکات ارائه شده فوق، تأکید می‌گردد که دکل‌های BTS شرکت ایرانسل طبق استانداردها و ضوابط سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص تشعشعات الکترومغناطیسی نصب شده‌اند.
توضیح همشهری:
ضمن تشکر از توجه اپراتورهای تلفن همراه به موضوع مطرح‌شده، موارد زیر به اطلاع می‌رسد:
1- آنچه در همشهری منتشر شده گفت‌وگو با مهندس علی گورانی، کارشناس مسئول برنامه بهداشت تشعشعات هسته‌ای و امواج الکترومغناطیسی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده است. طبیعتا این نظرات، موضع رسمی وزارت بهداشت تلقی می‌شود و نمی‌تواند آنگونه که اپراتورها ادعا کرده‌اند، فاقد مبانی علمی باشد.
2- شرکت ارتباطات سیار در پاسخ خود حکم داده: امواج غیریونیزان (از جمله تلفن همراه) هرگز سرطانزایی ندارد. این در حالی است که مراجع علمی بین‌المللی هنوز درباره این موضوع حکم قطعی صادر نکرده و همگان را به احتیاط فرامی‌خوانند.
3- در جای‌جای مصاحبه چندین‌بار عبارت BTSها تکرار شده و القا کردن این نکته که منظور از سرطان‌زا بودن امواج، امواج هسته‌ای و رادیواکتیو است، تغافل محسوب می‌شود.
4- در مصاحبه به صراحت سؤال شده است: پس BTSها هم دارای آسیب‌های جدی برای انسان هستند؟ و پاسخ داده شده است: بله، تمام انرژی‌ها اگر به مقدار زیاد و به‌مدت زیاد به بدن تابیده شود، می‌تواند آسیب جدی وارد کند و عامل بروز انواع سرطان‌ها و بیماری‌ها شوند.
5- ظاهرا بخشی از معضل موجود به همکاری نکردن اپراتورها و وزارت ارتباطات با وزارت بهداشت برمی‌گردد. کارشناس وزارت بهداشت خیلی واضح می‌گوید: البته در این زمینه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید خیلی بیشتر با ما همکاری کند؛ چراکه براساس قانون حفاظت در برابر اشعه سال 1368 مجلس شورای اسلامی، هر کاربر سیستم مولد اشعه موظف است که به محض راه‌اندازی دستگاه خود، انرژی‌سنجی کند و به‌صورت ادواری هم این انرژی‌سنجی را انجام دهد.
6- اگر اپراتورها به همان اندازه که دغدغه کسب درآمد دارند، دغدغه سلامت عمومی را نیز داشته باشند و با دستگاه‌های مربوطه همکاری لازم را به‌عمل آورند، یقینا مشکلی پیش نخواهد آمد. روزنامه همشهری مواردی را سراغ دارد که شهروندان بر اثر همجواری با دکل‌های تلفن همراه دچار آسیب‌های جسمی شده‌اند. بهتر است به جای فرافکنی و تکذیب موضوع، کل دکل‌ها مورد بازنگری جدی قرار گرفته و حداقل استانداردها در مکان‌یابی و نصب آنها رعایت شود.
