این نمایشگاه که با مشارکت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و معاونت فرهنگی وزارت ارشاد برگزار میشود، هر سال در آستانه هفته کتاب، نیاز مدارس و دانشآموزان را به کتاب و لوازم پیرامونی تامین میکند. اقدامی که وقتی 9 سال پیش برای نخستین بار به همت سازمان فرهنگی هنری اجرا شد، استقبال بسیار خوب مدارس را در پی داشت و همین استقبال نیز باعث شد معاونت فرهنگی نیز بهطور جدی آستینها را بالا زده و وارد میدان شود. حالا در نهمین دوره، مثل همیشه تخفیفهای ویژهای نیز برای مدارس و دانشآموزان درنظر گرفته شده است.
در این نمایشگاه 560 ناشر شرکت کردهاند و 20هزار عنوان کتاب از جدیدترین آثار منتشر شده در 3 سال اخیر ارائه میشود تا کتابخانههای مدارس تهران بزرگ، کتابخانههای عمومی شهر، حوزههای علمیه و کانونهای منتخب فرهنگی، قفسههای خود را بهروز کنند. جالب اینکه حدود نیمی از 20هزار عنوان کتاب امسال، برای نخستینبار عرضه میشوند و همه مدارس تهران بزرگ میتوانند از تسهیلات رایگان و اهدایی این نمایشگاه استفاده کنند. قرار است در نمایشگاه نهم برای مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان بهترتیب 280 هزار تومان، 310 هزار تومان و 360 هزار تومان کارت اعتباری رایگان ارسال شود. یعنی مدیران مدارس میتوانند به انتخاب خودشان، برای کتابخانه مدرسهشان کتاب خریداری کنند. همچنین دانشآموزان هم بهصورت مجزا میتوانند کتابهای موردنظر خود را با 30 درصد تخفیف تهیه کنند. نمایشگاه یاد یار مهربان تا 22 آبان یعنی درست ابتدای هفته کتاب ادامه خواهد داشت و درواقع به برنامههای دیگری که در این هفته برگزار میشود، متصل خواهد شد.
همایش نویسندگان و باقیقضایا
نوزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «یادگارماندگار» 22 تا 29 آبان برگزار میشود و مثل هر سال برای آن برنامههای مختلفی تدارک دیده شده است. از جمله برنامههای جدید و قابل توجه هفته کتاب امسال، «همایش دو روزه نویسندگان سراسر ایران» است که دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی و کتابخوانی معاونت فرهنگی ارشاد برگزار خواهد کرد.
این دفتر که کمتر اسمش شنیده میشود هدف از این همایش را «ایجاد شبکه ارتباطی فرهنگی بین نویسندگان و مسئولان» و همینطور «ایجاد هماندیشی بین نویسندگان تهرانی و شهرستانی و مسئولان فرهنگی» اعلام کرده است. قرار است در این همایش، سرفصلهای مرتبط با فعالیتهای نشر در تهران و دیگر استانها به بحث گذاشته شود و 4 کارگروه تخصصی مرتبط با کتاب و مشکلات صنفی و وضعیت نشر در اینباره فعالیت کنند. هرچند که هنوز هیچ خبری از نام «نویسندگان سراسر ایران» منتشر نشده است و روشن نیست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چطور قصد دارد نویسندگان سراسر کشور را در این همایش دو روزه مشارکت دهد. درواقع نه تنها نویسندگان و سایر اهالی قلم در هفتههای کتاب جمهوری اسلامی ایران نقش جدی ندارند بلکه معمولاً حضورشان در برنامههای ارشاد احساس نمیشود. معاونت فرهنگی که متولی برگزاری هفته کتاب است هر سال تمامی برنامههایش را در برگزاری چند جشنواره و نمایشگاه کتاب خلاصه میکند که در هیچیک از آنها، اهالی قلم بهطور جدی حضور ندارند. درحالیکه بیتردید یک ضلع مثلث هفته کتاب، شاعران و نویسندگان هستند و با اندکی برنامهریزی میتوان برایشان برنامههای ساده و کمخرجی تدارک دید.
عباسعلی براتیپور در این باره پیشنهاد میکند: با توجه به برنامههای جنبی هفته کتاب خوب است از نویسندگان دعوت شود در دانشگاهها و مدارس با دانشآموزان و دانشجویان به نقد کتاب و پرسش و پاسخ بپردازند تا هم نویسندگان با سلیقه مخاطب بیشتر آشنا شوند و هم شور و شوقی در قشر آیندهساز کشور برای کتابخوانی ایجاد شود.
براتیپور در گفتوگو با فارس، حضور نهادها و سازمانهای دولتی و غیردولتی را در هفته کتاب نشان از اولویت گرفتن فرهنگ کتابخوانی و احساس نیاز بخشهای مختلف جامعه به گسترش کتاب و کتابخوانی دانسته و تاکید میکند: وجود کتابخانههایی که کتاب را به علاقهمندان امانت میدهد این امکان را فراهم میکند که هر فردی با هر بودجهای قادر باشد از کتاب استفاده کند که در دوره ما این امکان فراهم نبود. خوشبختانه امروز با حمایت مسئولان فرهنگی کشور قشر وسیعی از مردم به اهمیت فرهنگ کتاب و کتابخوانی واقف هستند و نهادها و سازمانهای دولتی و غیردولتی هم برای گسترش کتابخوانی تلاش خود را به کار میگیرند.حالا باید دید این تلاشها در هفته کتاب به کجا میانجامد.