تاثر گذاری پارلمان اروپا در اتحادیه اروپا از سه طریق انجام می شود: 1- شرکت در فرایند قانونگذاری 2- فرایند تصویب بودجه 3- از طریق کنترل و نظارت بر قوه مجریه.
مشارکت پارلمان اروپا در فرایندها و اعمال اتحادیه اروپا به چهار روش و در تعامل با شورای وزیران و کمیسیون اروپا اعمال می شود: 1- روش مشورتی 2- تصمیم گیری مشترک 3- توافق4-همکاری.
بعد از امضای معاهده آمستردام بخش اعظم تصمیم گیری اتحادیه اروپا تابع روش تصمیم گیری مشترک بوده است.
تا سال 1979 انتخاب نمایندگان پارلمان اروپا از طریق پارلمان های ملی انجام می شد. ولی از 1979 روش انتخابات مستقیم نمایندگان توسط مردم کشورهای عضو مورد قبول قرار گرفت .
انتخاب نمایندگان پارلمان اروپا از میان نمایندگان پارلمان ملی پیامدهایی داشت: از جمله اینکه احزابی که در پارلمان ملی حضور نداشتند از حضور در پارلمان اروپا محروم می شدند و دیگر اینکه نمایندگان پارلمان اروپا چون نماینده پارلمان ملی نیز بودند اکثرا با کمبود وقت مواجه می شدند.
فرانسه، دانمارک و انگلیس از مهمترین مخالفان انتخابات مستقیم بودند و علت اصلی آن ماهیت فراملی چنین انتخاباتی بود.
استقبال از انتخابات پارلمان در میان مردم اروپاکم است. مردم بلژیک ولوگزامبوگ بیشترین استقبال را از انتخابات می کنند و کمترین آمار را انگلیس دارد.
فعالیت احزاب سیاسی را در رابطه با پارلمان اروپا را می توان در دو سطح مختلف مشاهده کرد.
1- فراکسیون های فراملی 2- گروه بندی های سیاسی
فراکسیون فراملی: سازماندهی در این فراکسیون ها ضعیف است و حول محور اصول عام به منظور ایجاد هماهنگی تبلیغات و مقاصد انتخاباتی تشکیل می شوند از فراکسیون هایی که در حال حاضر در پارلمان اروپا حضور دارند می توان به موارد زیر اشاره کرد.
اتحاد چپ سبز نوردیک (سبزهای سوسیالیست اسکاندیناوی)- چپ های ضد سرمایه داری- حرکت برای اصلاح اروپا - دموکراسی اروپا - اروپای جدید -اتحاد جنبش های ناسیونال اروپا- اتحاد اروپا- ناسیونال پیشرو.
بیشتر احزاب سیاسی بزرگ در اروپا در داخل یکی از سازمان های اروپایی بالا سازماندهی می شوند.
گروههای سیاسی در پارلمان اروپا: پایه اساسی و عنصر وحدت بخش در اغلب این گروه ها مسائل ایدئولوژیک است مزایای تشکیلاتی یکی دیگر از دلایل تشکیل گروه های سیاسی است یکی دیگر از مزایای گروه های سیاسی شرکت در اداره و هدایت امور پارلمان اروپاست.
تشکیل یک گروه سیاسی مستلزم عضویت حداقل 25 نماینده از یک چهارم دولت های عضو است.
گروه های سیاسی موجود در پارلمان اروپامعمولا از انسجام گروهی برخوردار نیستند که در این امر عوامل زیر نقش دارند
1- بعضی گرایشات و دسته بندی های داخلی 2- جایگاه نهادین و اختیارات سیاسی پارلمان اروپا 3- گروه های درون پارلمان اروپا بخشی از یک چارچوب بزرگتر محسوب نمی شوند 4- رهبران گروه برای حفظ انسجام عوامل تنبیه و تشویق را در اختیار ندارند 5- نمایندگان باید خواسته های رای دهندگان را نیز در نظر بگیرند که در بعضی موارد با خواسته های گروه منطبقن نیستند6-ملی گرایی نمایندگان.
2- از 1979 تاکنون در اکثر انتخابات راست میانه اکثریت رسمی پارلمان را بدست داشت (از 1989 تا 1994 اکثریت با چپ - سبز بود و از 9-1994 هیچ اکثریتی بر پارلمان حاکم نبود)
هفتمین پارلمان اروپا از 2009 آغاز شد و تا 2014 ادامه دارد 736 نفر نمایندگی 492 میلیون نفر از 27 دولت عضو را به عهده دارند.
1- حزب مردم اروپا: از 1999 بزرگترین گروه سیاسی پارلمان اروپا بوده است و در پارلمان هفتم 264 نماینده دارد. بریتانیا تنها کشوری است در اتحادیه اروپا که هیچ نماینده ای در این حزب ندارد. در 2009 روسای سیزده دولت عضو اتحادیه عضو این گروه سیاسی بودند. بزرگترین هیئت در این گروه حزب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی آلمان است.
2- ائتلاف مترقی سوسیالیست ها و دموکرات ها: این حزب در جایگاه چپ میانه قرار دارد و در 1953 در مجمع مشترک جامعه زغال سنگ و فولاد اروپا ایجاد شد.
این گروه 184 عضو در پارلمان دارد و تنها گروهی است که از همه کشورها عضو دارد. بزرگترین هیئت ملی در این گروه حزب سوسیال دموکرات آلمان است.
3- ائتلاف لیبرال ها و دموکرات ها: این گروه مبتنی بر لیبرالیسم است. هم اکنون 84 عضو دارد و بزرگترین هیئت ملی در این گروه حزب لیبرال دموکرات بریتانیااست.
4- ائتلاف آزاد اروپا- سبزها: این گروه متشکیل از احزاب سبز از یک سو و نمایندگان ملت های بدون دولت از جمله اسکاتلند و ولز و کاتالونیا از سوی دیگر است در این دوره 55 عضو دارد و بزرگترین هیئت ملی در این گروه متعلق به احزاب سبز آلمان و فرانسه است.
5- اصلاح طلبان و محافظه کاران اروپا: این گروه با رویکرد راست میانه متشکل از دموکرات های مسیحی یا محافظه کاران است ودر این دوره 54 عضو دارد و بزرگترین هیئت ملی در این حزب متعلق به حزب محافظه کار بریتانیا است.
6- حزب متحد اروپا -چپ سبز نوردیک: این حزب از تلفیق دو حزب اتحاد اروپا و چپ سبز نوردیک که در دوره های قبل پارلمان به طور جداگانه فعالیت داشتند بوجود آمده است در این دوره 35 عضو دارد و بزرگترین هیئت ملی دراین گروه متعلق به احزاب آلمان است.
7- اروپای آزادی و دموکراسی : این گروه درسال 2009 از تلفیق گروه دموکراسی مستقل و گروه اتحادیه ای برای اروپای ملت ها بوجود آمد.این گروه در این دوره 32 کرسی دارند و بزرگترین هیئت ملی متعلق به حزب مستقل بریتانیا است.
8- غیر وابسته ها: این گروه که شامل نمایندگانی است که در هیچ کدام ازگروه های فوق عضویت ندارنددراین دوره27 عضو دارد.
*دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مطالعات اروپا در دانشگاه تهران
