این استاد محیطزیست که پنجشنبه گذشته به نور سفر کرده بود تا به دعوت برگزارکنندگان همایش گردشگری پایداری سواحل خزر یکی از سخنرانان این همایش باشد، فرصت را غنیمت شمرده و فردای همایش با شماری از استادان و کارشناسان برجسته محیطزیست سری به میانکاله میزند. وی درباره وضعیت این پناهگاه حیاتوحش به همشهری میگوید: برخلاف تمامی موازین تعریف شده پناهگاه حیات وحش، اولا تا یقه میانکاله (نزدیکترین نقطه به میانکاله) فنس و نرده کشیدهاند نردههای گرانقیمتی که از کیلومترها فاصله تا میانکاله نصب شده است؛ ضمن اینکه تمام اراضی اطراف میانکاله را برای ساختوساز مسطح کردهاند اما تهدیدات تنها به ساختوساز محدود نمیشود. کهرم میافزاید: از یک طرف اراضی را برای ساختوساز از درختان کهن تهی کردهاند و از طرف دیگر میخواهند پالایشگاه احداث کنند. داخل میانکاله هم دهکده صیادی احداث کردهاند؛ بهطوری که جمعه گذشته در بازدید از منطقه، صیادان مشغول تعمیر تورهای صیادی بودند. ضمن اینکه داخل آب هم 20 الی 25 کومه برای شکار پرندگان ساختهاند.
نارضایتی دامداران منطقه از پروژه احیای ببر
وی به گفتوگوی خود با دامداران و کشاورزان اشاره میکند و میگوید: برخی دامداران در همانجا به سراغ ما آمدند و مصرانه میخواستند تا به هر طریقی که شده مسئولان را متقاعد کنیم تا از پروژه احیای ببر در منطقه صرفنظر کنند. آنها میگفتند مسئولان در حال فنس کشی منطقهای هستند که میخواهند در آنجا ببرهای سیبریایی را رها کنند. این منطقه 70 کیلومتر تا پاسگاه زاغمرز فاصله دارد. براساس آنچه محلیها میگفتند از یکسو منطقه در حال فنسکشی است و از سوی دیگر یک محیطبان برای آموزش مرتبط با ببرهای سیبریایی به مسکو اعزام شده و قرار است محیطبان دیگری هم برای آموزش به روسیه اعزام شود. دامداران میگویند با ورود ببرها به منطقه، دامهای آنها وحشت میکنند و دامداری آنها با مشکل مواجه میشود.
کهرم خاطر نشان میسازد: اگر دامدار به منطقه نرود پوشش گیاهی به اندازهای انبوه میشود که دیگر کسی نمیتواند وارد منطقه شود. دامداران معتقدند که سازمان با این کار معیشت آنها را به خطر میاندازد. آنها با همان بیان سادهشان میگفتند در صورتی که ببرها به منطقه وارد شوند ممکن است یکی دو هفته اول، چند نفری برای بازدید به منطقه بیایند اما پس از آن، با توجه به بعد مسافت، کمتر کسی حاضر میشود 70کیلومتر مسافت را طی کند تا 4قلاده ببر در قفس را ببیند. وی میگوید: با این اوصاف آیا بهتر نیست این ببرها را در باغ وحش تهران به معرض نمایش بگذارند. باید در نظر داشت که درجه حرارت در میانکاله در تیر و مرداد به 40درجه میرسد با این میزان حرارت یک ببر هم زنده نمیماند. به همین دلیل شایسته است به جای صرف هزینه نگهداری ببرها در منطقه فنسکشی شده، دامداران و صیادان را از میانکاله خارج کنیم و اراضی کشاورزی را که روزگاری سازمان خریداری کرده بود از زیرکشت و زرع بیرون بیاوریم. گرچه زمزمه خرید باعث افزایش قیمت این اراضی شده است اما نکتهای که وجود دارد این است که اکنون همه بودجه و امکانات روی پروژه احیای 4 قلاده ببر متمرکز شده و اصل موضوع یعنی حفاظت از پناهگاه حیات وحش و زیستمندان منطقه به فراموشی سپرده شده است.به گفته کهرم، با احیای ببر سیبریایی در میانکاله این منطقه نه تنها رونق نمیگیرد بلکه موقعیت آن تضعیف میشود زیرا باورود ببرها به منطقه، فشار چرای دام به جاهای دیگری منتقل میشود و برای مناطق دیگر مشکل ایجاد میشود.
مشاوران آدرس غلط میدهند
این استاد محیطزیست تأکید میکند: هیچ ایراد و انتقادی به مسئولان ارشد سازمان محیطزیست وارد نیست بلکه این مشاوران هستند که درباره مسائل، اشتباه مشورت میدهند و در واقع مسئولان را به چنین تصمیمگیریهایی ترغیب میکنند. اینکه چند قلاده ببر سیبریایی را در قفس نگهداری کنند خواه این قفس در طبیعت باشد یا در باغوحش، هیچ فرقی نمیکند؛ هر دو حکم واحد دارد. آنچه مسلم است اینکه معرفی در پهنههای طبیعی با معرفی در محدوده فنسکشیشده بسیار متفاوت است.
تالاب بینالمللی میانکاله که در ۱2کیلومتری ضلع شمالی شهرستان بهشهر واقع شده در سال1354 بهدلیل شرایط و ویژگیهای منحصر به فرد اکولوژیکی به پناهگاه حیات وحش ارتقا یافت و در سال1355 بهعنوان ذخیرگاه زیستکره انتخاب شد. این تالاب مأمن بسیار مناسبی برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر محسوب میشود. ارزشهای زیستمحیطی این زیستبوم سبب شده یونسکو برای این منطقه شناسنامهای تهیه کند که طی آن ویژگیهای میانکاله به تفصیل درج شده است. یونسکو با معرفی این منطقه بهعنوان محلی مناسب برای انجام پروژههای علمی و تحقیقاتی بر حفاظت آن تأکید کرده است.