به هر حال عدهای از تشکلها این اقدام را کافی نمیدانستند و شاید میخواستند نارضایتی خود را بیش از این نشان دهند، از این رو ابتدا بهصورت تجمع معمول در اطراف سفارت انگلیس توقف کردند اما ناگهان افرادی که نه دستوری از مقامی و نه توجهی به شرایط داشتند برای نشان دادن خشم خود به سفارت حمله میکنند، البته نیروهای امنیتی تلاش زیادی را برای کنترل وضعیت انجام میدهند ولی بهعلت تعداد زیاد معترضان موفق به کنترل جمعیت نمیشوند. به هر حال این اقدام سبب شد دولت انگلستان یک واکنش بیش از حد معمول نشان دهد و ناگهان بحث اخراج کلیه کارکنان ایرانی از انگلستان را مطرح کند که اقدام آنها اصلا متناسب با کار انجام شده نبود. جمهوری اسلامی ایران نیز بهصورت متقابل دستور اخراج کارکنان سفارت انگلستان در تهران را صادر کرد.به این ترتیب عملا فعالیتهای معمول نمایندگیهای 2 کشور متوقف شد و انگلستان به این موضوع نیز اکتفا نکرد و از طریق اتحادیه اروپا اصرار کرد که سایر کشورهای اروپایی سفرای خود را از ایران خارج کنند.
البته در قضیه سلمان رشدی هم کشور انگلستان با تحریک سایر کشورها آنها را وادار به باز گرداندن سفرایشان کرد اما پس از مدتی متوجه شدند که اقدامشان منافعی برای آنان در پی ندارد برای همین دوباره سفرایشان را راهی ایران کردند. در حال حاضر هم پس از مدتی به این نتیجه خواهند رسید که رفتارهای اینچنینی برای آنان سودی در پی نخواهد داشت. انگلستان در سالهای پس از انقلاب نسبت به جمهوری اسلامی ایران رفتار ناشایستی داشته بهگونهای که مردم ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حالی که علاقه داشتند روابط جدیدی را با کلیه کشورها حتی بدون توجه به عملکرد گذشتهشان نیز داشته باشند؛ اما متأسفانه در مورد انگلیس اینگونه نشد و این دولت به اشکال مختلف به اقدامات ضدایرانی خود ادامه داده و اخیرا با حمایت صریح از منافقین، دشمنی آشکاری را از خود نشان داده اند.
در این خصوص باید دو طرف توجه به منافع متقابل خود داشته باشند تا روابط 2 کشور بتواند در یک حالت متعادلی قرار بگیرد. وزارت خارجه اگر تحرک بیشتری داشت میتوانست از این وضعیت جلوگیری کند اما فقط بعد از وقوع اتفاقات اظهار تأسف کرده است. نکته دیگر تلاش انگلستان برای نشان دادن غیرمردمی و خودجوش بودن اعتراضات علیه این کشور است در حالی که ساختار دولت در ایران و انگلستان کاملا متفاوت است؛ به این شکل که در انگلستان عملا هیچ کاری بدون اجازه دولت انجام آن میسر نیست اما در ایران به این صورت نیست و قطعا مردم در مقاطعی بنا به اعتقاد و انگیزههای خود تصمیمگیری میکنند و دولت را در مقابل عملی انجام شده قرار میدهند و از این نمونهها در ایران زیاد اتفاق افتاده است. میدانیم که حتی تصرف سفارت آمریکا در سال 1358 بدون اجازه مسئولان وقت بوده و دولت انگلستان هم بهخوبی به این موضوع واقف است ولی برای ایجاد جو تبلیغاتی و سیاسی علیه ایران و تشدید فشارها میکوشند که با ابزارهای رسانهای و فضاسازی این تجمع را غیرخودجوش جلوه دهند.
* معاون پیشین وزیر امور خارجه