ناقوس مرگ زودتر به صدا درمی‌آید

به گفته وی در سال2000 سازمان جهانی بهداشت، نقشه جهانی آلودگی هوا را گزارش کرد که بر اساس آن 30 تا 60 مورد مرگ‌و‌میر به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت در ایران بر اثر آلودگی هوا رخ می‌دهد.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با بیان اینکه یکی از شاخص‌های توسعه انسانی، وضعیت سلامت است، اظهار کرد: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه 80هزار مورد مرگ‌و‌میر در ایران به علت عوامل محیطی رخ می‌دهد.

مرگ‌ومیر بر اثر عوامل محیطی در کشورهای مختلف 15 تا 30درصد مرگ‌و‌میرها را تشکیل می‌دهد که این آمار در ایران 21درصد است. البته میزان مرگ‌و‌میر بر اثر عوامل محیطی تا سال1404 به 80نفر در صد‌هزار نفر باید کاهش پیدا کند. رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در ادامه گفت: 20 تا 25درصد عوامل مؤثر بر سلامت در حیطه اختیارات وزارت بهداشت است و سایر عوامل در حوزه فعالیت سایر سازمان‌ها و نهادهاست.

وی با اشاره به آلودگی هوا اظهار کرد: آلودگی هوا در خانه‌ها عامل بسیار مهم‌تری از آلودگی در هوای آزاد است. آلودگی آب، دود دست دوم (افرادی که در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند)، پرتو فرابنفش، آلودگی صوتی و آسیب‌های شغلی از جمله آلودگی‌های هوای آزاد هستند.

ندافی با اشاره به پسماندهای خطرناک اظهار کرد: روزانه 8هزار تن پسماند صنعتی خطرناک در ایران تولید می‌شود که 450تن آن مربوط به تهران است. 120تن پسماند پزشکی داریم که 17تن آن مربوط به تهران می‌شود. وی با بیان اینکه سایر پسماندهای عادی در خانه‌ها تولید می‌شود، گفت: در کشور480تن و در تهران 60تن از این نوع پسماند داریم. ندافی با اشاره به پرتوهای خارج شده از تلفن‌همراه گفت: چگالی پرتوهای خارج‌شده از آنتن‌های تلفن همراه در حدود 1700نقطه کشور بررسی شده که خوشبختانه تقریبا هیچ موردی در این نقاط بیش از یک‌صدم استاندارد ملی را نداشتند که این استاندارد هم تقریباً استاندارد اروپایی و آمریکایی است.

رئیس بخش قلب دانشگاه بین‌المللی آنکارا: آلودگی هوای تهران برای قلب مردم بسیار مضر است

رئیس بخش قلب دانشگاه بین‌المللی آنکارا با بیان اینکه کیفیت هوا در شهر آنکارا به مراتب بهتر از هوای تهران است، گفت: آلودگی هوای تهران برای سلامت قلب مردم این شهر بسیار مضر است.

مهمت ‌امین کرک‌ماز به نقش آلودگی هوا در ایجاد بیماری‌های قلبی اشاره و تصریح کرد: آلودگی هوا قطعا برای قلب مضر است اما در وهله اول این آلودگی ریه و شش انسان را مبتلا می‌کند و همین امر باعث می‌شود تا اکسیژن‌رسانی به قلب با سختی انجام شود و در نهایت به قلب فشار می‌آید.

وی اضافه کرد: در گذشته شهر آنکارا به‌دلیل استفاده از سوخت‌های فسیلی یکی از آلوده‌ترین شهرهای دنیا بود اما در حال حاضر به‌دلیل استفاده از سوخت‌های سالم مانند گاز همچنین وضع قوانینی توسط دولت ترکیه برای فیلتر گذاشتن روی خروجی اگزوز خودروها و استفاده از بنزین‌های بدون سرب، کیفیت هوا بهتر شده است. کیفیت هوا در شهر آنکارا به مراتب بهتر از هوای موجود در تهران است. همچنین آلودگی هوای تهران برای سلامت قلب بسیار مضر است.

کرک‌ماز، فست‌فودها را برای سلامت قلب مضر دانست و گفت: فرقی نمی‌کند که فست‌فودها در کجای دنیا طبخ و مصرف شود، در مواد مصرفی این غذاها از اسیدهای چرب و زیان‌آور استفاده می‌شود و به‌دلیل سود و مسائل صنعتی که در همه کشورها یکسان است، فست‌فود‌ها از کیفیت پایینی برخوردارند.

وی افزود: در مجموع فست‌فودها برای سلامت انسان مضر هستند. بهترین رژیم غذایی برای اشخاص، تغذیه با سبزیجات تازه، میوه‌ و گوشت حیواناتی است که تغذیه مصنوعی نداشته و در طبیعت آزادانه تغذیه کرده باشند.

این فوق‌تخصص قلب و عروق، نقش مواد‌مخدر و خصوصا شیشه در ایجاد بیماری‌های قلبی را مهم ارزیابی کرد و اظهار داشت: مواد‌مخدر مانند اکستازی، شیشه یا کوکائین مستقیماً روی اعصاب تأثیر‌گذار است و نخستین تأثیر خود را روی قلب نشان می‌دهد؛ مرگ ناگهانی، سکته و انسداد عروق از عوارض مصرف مواد‌مخدر است بنابراین توصیه اکید ما خصوصا برای جوانان عدم مصرف اینگونه مواد است.

وی درباره عوارض مصرف مواد‌مخدر در ترکیه نیز گفت: به‌دلیل اینکه مصرف مواد‌مخدر در ترکیه غیرقانونی است و جزو جرائم با مجازات‌های سنگین به حساب می‌آید بنابراین اگر جوانی با عارضه سکته به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کند، هیچ‌گاه والدین آن فرد ابراز نمی‌کنند که این بیمار بر اثر مصرف مواد‌مخدر به این عارضه مبتلا شده است زیرا فرد بیمار مجرم شناخته می‌شود؛ اینگونه است که آمار دقیقی از عوارض مصرف‌کنندگان این مواد در دست نداریم.

آلودگی هوا عامل مرگ‌و‌میرهای ناگهانی

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران علت بسیاری از مرگ‌و‌میرهای ناگهانی ازجمله ایست قلبی را آلودگی هوا از جمله ذرات معلق موجود در هوا دانست.

یوسف رشیدی با اشاره به خسارات گسترده‌ای که آلودگی هوا در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی بر شهر وارد می‌کند گفت: انبوه امراض قلبی، ریوی و انواع سرطان‌های ناشی از آلودگی هوا که بخش قابل توجهی از آن منجر به فوت افراد می‌شود آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر سرمایه‌های انسانی بر جای می‌گذارد. وی خسارات مادی ناشی از آلودگی هوا بر سرمایه‌های ملی را نیز غیر قابل جبران دانست و گفت: این در حالی است که با نگاهی گذرا به تجارب کشورهای موفق در زمینه کنترل و کاهش آلودگی هوا به این نکته می‌رسیم که شاه کلید مقابله با آلودگی هوا «گسترش حمل‌ونقل عمومی» است. رشیدی با اعلام اینکه دلیل 80درصد آلودگی هوای تهران وسایل نقلیه فرسوده یا خودروهای به ظاهرا جدیدی هستند که به میزان وسایل نقلیه‌ فرسوده و بلکه بیشتر آلودگی تولید می‌کنند، اضافه کرد: البته موتورسیکلت‌ها نیز ازجمله وسایل نقلیه‌ای هستند که تولید آلودگی آنها بسیار بالاست.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: تقریباً همه جای تهران آلوده است و در همه نقاط شهر آلودگی وجود دارد و از این نظر تفاوتی بین شمال شهر و جنوب شهر وجود ندارد و تقریباً همه شهروندان به یک نسبت در معرض آلودگی هوا قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه به‌دلیل آلودگی هوا، کوه‌های شمال تهران به‌عنوان چشم‌انداز زیبای پایتخت دیگر به راحتی دیده نمی‌شوند، اظهار کرد: در ساعات شب نیز به همین دلیل ستارگان آسمان تهران کمتر دیده می‌شوند و به‌نظر می‌رسد ستار‌ه‌های درخشان پایتخت فروغ گذشته خود را از دست داده و کم‌فروغ شده‌اند.

رشیدی با بیان اینکه تا همین چند سال پیش آسمان تهران پر از ستاره بود و وجود انبوه ستار‌ه‌ها در آسمان شهرمان از ویژگی‌های پایتخت از گذشته تاکنون بوده، تصریح کرد: امروزه به‌دلیل آلودگی هوا، تهران یکی از کم‌ستاره‌ترین آسمان‌ها بین کلانشهرهای دنیا است. وی با انتقاد از کوتاهی در زمینه اجرای قوانین و مقررات مربوط به کاهش آلودگی هوا گفت: متأسفانه تلمباری از قوانین اجرا‌نشده و کلکسیونی از مقررات عملی نشده در این زمینه در کشور وجود دارد که مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. رشیدی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین مشکل آلودگی هوا این است که اجرای قانون به شکل یک اولویت اصلی در کشورمان در‌نیامده، اضافه کرد: تا وقتی قوانین و مقررات مورد کم‌توجهی قرار گیرد وضعیت از این بهتر نمی‌شود.

وی ضرورت تصویب و اعمال قوانین و مقررات سفت و سخت زیست محیطی را مورد تأکید قرار داد و اظهار کرد: به‌عنوان نمونه در کشورهای اسکاندیناوی که در بسیاری از روزهای سال معابر آنها از یخ پوشیده شده و با یخ‌بندان روبه‌رو هستند، استفاده از لاستیک یخ‌شکن به‌دلیل خراش آسفالت و در نتیجه تولید ذرات آزبست ممنوع است. رشیدی با اشاره به اینکه علاوه بر نقش پررنگ خودروها در آلودگی هوا نمی‌توان نقش صنایع و کارخانجات آلاینده را در نظر نگرفت، تصریح کرد: شرکت کنترل کیفیت هوا از نظر قانونی مجاز به ورود به مراکزی مانند پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها نیست. وی با بیان اینکه 6 آلاینده اصلی در هوای تهران به وفور وجود دارد، گفت: متأسفانه اخیراً آلاینده‌ جدید ذرات معلق با قطر5/2میکرون نیز از کشورهای همجوار به آلاینده‌های هوای تهران اضافه شده است.

افزایش مبتلایان به سرطان خون ناشی از آلودگی هوا

رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت با هشدار نسبت به روند روبه‌رشد انواع سرطان‌های خون در کشور و ارتباط این بیماری‌ها با آلاینده‌های هوا تأکید کرد که بحث آلودگی بنزن و آزبست در کلانشهرهای کشور جدی است و باید در این زمینه فکری اساسی شود.

دکتر رشید رمضانی در این‌باره گفت: بر اساس گزارش برنامه ثبت سرطان کشور هرچند میزان بروز سرطان‌های مری و معده به‌عنوان سرطان‌های شایع کشور در بسیاری از استان‌ها مقداری کاهش یافته اما رتبه سرطان خون در کشور در حال افزایش است. این مقام مسئول در وزارت بهداشت با اشاره به ارتباط سرطان‌های خون با میزان آلودگی هوا، اظهار داشت: ارتباط بسیاری از انواع سرطان‌های خون با میزان آلودگی هوا ثابت شده است؛ به‌ویژه ترکیبات آروماتیکی مانند بنزن که از سوخت ناقص بنزین ایجاد می‌شود. بنزن ماده‌ای است که می‌تواند با بسیاری از سرطان‌های خون (از‌جمله لوسمی میلوژنس حاد) ارتباط داشته باشد. دکتر رمضانی به دیگر آلاینده‌های هوا از جمله آزبست اشاره کرد و گفت: آزبست ناشی از لنت ترمزهای فاقد استانداردهای لازم، با برخی سرطان‌های پوشش‌های احشایی بدن ارتباط دارد. اگر لنت ترمزی استاندارد نباشد آلودگی هوا و محیط اطراف را افزایش می‌دهد.

وی با تأکید مجدد بر اینکه آلودگی‌هایی نظیر آزبست و بنزن در کلانشهرهای کشور زنگ خطری جدی برای افزایش سرطان‌هاست و باید مورد توجه ویژه قرار گیرند، ادامه داد: شاخص این آلودگی‌ها در فصولی از سال از حد اضطرار هم فراتر می‌رود. از طرف دیگر تأثیر تماس با یک ماده سرطان‌زا پایدار است و حتی در مواجهه کوتاه‌مدت، اثر خود را بر سلامت فرد در درازمدت می‌گذارد. براین اساس تعداد افرادی که در معرض خطر بیماری‌های ناشی از آلاینده‌های هوا قرار دارند، زیاد است.

اما موضوع دیگری که رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت به آن اشاره می‌کند به مصوبه لازم‌الاجرای شورای‌عالی محیط‌زیست در سال79 اشاره دارد. بر اساس این مصوبه ممنوعیت استفاده از آزبست و جایگزینی آن با مواد سالم‌تر که برای سلامتی خطری نداشته باشند تأکید شده است. این مقام مسئول با ابراز تأسف از عدم اجرای این مصوبه قانونی با وجود گذشت 11سال از زمان تصویب آن گفت: هر چند این مصوبه در همان سال79 به تمام کارخانجات ابلاغ شد و بر اساس آن وزارت صنایع موظف به کنترل بحث آزبست بود، اما این مصوبه تاکنون اجرایی نشده است. وی در این باره ادامه داد: در حالی در کشور به موضوع ممنوعیت استفاده از آزبست بی‌توجهی می‌شود که اروپایی‌ها به شدت این موضوع را در کشورهایشان پیگیریند تا به هر نحو ممکن آزبست را حذف کنند؛ چرا که خطر آزبست جدی است و تماس با آن مساوی است با سرطان (از نوع مروتلیوما). رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت گفت: در سال آینده با همکاری مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت موضوع آلاینده‌های هوایی و به‌ویژه موضوع مربوط به آزبست را در کشور دنبال می‌کنیم. تأثیر آلاینده‌هایی نظیر آزبست بر بدن، دیرهنگام بروز می‌کند. اگر این موضوع جدی گرفته نشود، 20سال آینده سرطان از نوع مروتلیوما بسیار زیاد خواهد شد. باید فکر جدی در این زمینه شود.