محمد کرباسی: چرا هواپیماهای بدون سرنشین اینقدر مهم و راهبردی هستند؟ این سؤالی است که پس از دراختیار گرفتن هواپیمای بدون سرنشین Lockheed Martin RQ-170 توسط ایران و درخواست رسمی باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا به ذهن خیلی‌ها خطور کرده است.

برای پاسخ به این سؤال باید ذهنیت درباره جنگ و عملیات نظامی را در دوره‌ای جدید تغییر داد. اگر در گذشته تانک‌ها، جنگنده‌ها و تعداد نفرات نیروهای نظامی برگ برنده در کارزارهای نظامی به حساب می‌آمدند، اکنون این جنگ سایبری و اطلاعاتی است که نقش راهبردی پیدا کرده است و هواپیماهای بدون سرنشین با قدرت جاسوسی، شناسایی و تحت نظر گرفتن هدف و هماهنگی با اتاق فرمان برای شلیک و در نهایت بازگشت از ماموریت نقش اساسی در این رابطه دارند.

این هواپیماها که در مقابل تجهیزات نظامی دیگر کم هزینه به حساب می‌آیند با خصوصیت رادارگریزی خود به سختی شناسایی می‌شوند و با قابلیت حملات موشکی و پیشرفت‌شان در سال‌های اخیر به گزینه مناسب برای روش‌های سنتی جنگ تبدیل شده‌اند. آمریکایی‌ها با همین هواپیماها تاکنون حداقل ۲‌هزار و ۳۰۰‌نفر را براساس آمار رسمی در مناطق مختلف جهان کشته‌اند که شاید لفظ اعدام برای آن بهتر باشد.

مقام‌های واشنگتن با بر ملا شدن شلیک هر کدام از این «مرگ‌آوران» گفته‌اند که تروریست‌ها را هدف قرار داده‌اند اما اگر آنها متهم هم فرض شوند اعدام آنها با نادیده‌گرفتن تمامی قوانین حقوق بشر بدون برگزاری دادگاه صورت گرفته است. کشورهای مختلف به‌ویژه آمریکا اکنون سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در زمینه هواپیماهای بدون سرنشین (UAVs) دارند و به این نتیجه رسیده‌اند که با پایین آمدن ریسک تلفات نیروهای انسانی آنها بهترین عامل برای جمع‌آوری اطلاعات و حملات نظامی به‌ حساب می‌آیند.

آمار رسمی نشان می‌دهد در سال۲۰۰۲ آمریکا ۵۵۰ میلیون دلار صرف هواپیماهای بدون‌سرنشین کرده است اما این رقم در سال۲۰۱۱ به ۵ میلیارد دلار رسید. بیشترین استفاده آمریکا از این هواپیماها در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان بوده است. باراک اوباما که عنوان برنده جایزه صلح نوبل را یدک می‌کشد به‌صورت میانگین در دوره ریاست‌جمهوری خود هر ۴ روز یک‌بار دستور عملیات هواپیماهای بدون سرنشین با قابلیت حمله موشکی را در این منطقه صادر کرده است؛ رقمی که در دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش هر ۴۷‌روز یک‌بار بوده است.

کارشناسان تخمین می‌زنند که بازار فروش هواپیماهای بدون سرنشین در میان کشورهای جهان ارزشی بالغ بر ۹۴‌میلیارد دلار دارد و کشورهای مختلفی خواستار دراختیار گرفتن این ابزار جدید هستند. سازمان ملل به تازگی در گزارشی نام ۴۰ کشور که هواپیماهای بدون سرنشین خریداری کرده‌اند را اعلام کرده‌ است اما تنها آمریکا، رژیم صهیونیستی و انگلیس هستند که هواپیماهای بدون سرنشین با قابلیت حمله موشکی را در اختیار دارند. Predator یکی از شناخته شده‌ترین هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا با قابلیت حمل موشک‌های Hellfire به حساب می‌آید که بارها در افغانستان عملیات انجام داده است.

این مدل اما اکنون با هواپیماهای دیگری مانند Avenger و Reaper که قابلیت حمل موشک‌های بیشتری دارند در حال جایگزین شدن است. MQ-9 Reaper که آمریکا ۲۰۰ فروند آن را با هزینه10.5 میلیون دلار برای هر هواپیما در اختیار دارد می‌تواند با حمل 1.7 تن بمب و موشک، ۳۶ ساعت به‌صورت مداوم پرواز کند. رژیم صهیونیستی بیشترین هواپیماهای بدون سرنشین را در آسمان دارد و بعد از آمریکا دومین فروشنده این ابزار جدید در جهان به حساب می‌آید. قرارداد فروش هواپیماهای بدون سرنشین این رژیم به ترکیه پشت پرده اختلاف‌های دو طرف همیشه جنجالی بوده است. مقام‌های وزارت دفاع آمریکا به تازگی در گزارشی موسوم به سیاست فضای سایبر به‌صورت رسمی اعلام کردند که این کشور نقش مهاجم را در حملات سایبری خواهد داشت. در شرایط دوران چنین جنگی است که در اختیار گرفتن RQ-170 Sentinel ضربه‌ای سخت برای واشنگتن و غنیمت جنگی مهم و راهبردی به حساب می‌آید. 

کد خبر 153968
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سیاست داخلی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز