برابر قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌های ضروری به کارکنان دولت مصوب 26/2/75 و اصلاحیه‌های بعدی آن، به کارکنان رسمی، ثابت و دارای عناوین مشابه وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی مشمول مقررات استخدامی هیأت علمی دانشگاه تهران در صورت رضایت از خدمات آنان به هنگام بازنشستگی به ازای هر سال خدمت معادل یک ماه آخرین حقوق و فوق‌العاده‌‌های دریافتی که ملاک کسور بازنشستگی است به عنوان پاداش پایان خدمت پرداخت می‌شود. به استناد تبصره 3 ماده یک این قانون به مستخدمان شاغل که شهید یا از کار افتاده شوند، این پاداش به صورت کامل پرداخت می‌شود.
قانون حالت اشتغال مصوب 30/6/72 قانون واحدی است که به استناد آن خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان ازکارافتاده کلی مشمول آن می‌شوند و در بهره‌مندی از مزایای آن دارای شرایط یکسان و واحدی هستند، لذا اختلافی که برخی مجریان و متصدیان در دستگاه‌های اجرایی با توجه به عضویت قبل از شهادت و جانبازی برای اعطای امتیازات قائل می‌شوند و بین نیروهای رسمی، ثابت، بسیجی، قراردادی و وظیفه تفاوت می‌گذارند اقدامی مغایر با قانون است. پاداش پایان خدمت از تسهیلاتی است که متأسفانه مغایرت‌هایی در اجرای آن درباره ایثارگران مشمول حالت اشتغال وجود دارد که به آن اشاره خواهد شد.
الف- خانواده شهدا : حقوق حالت اشتغال خانواده شهدا اعم از کشوری و لشکری توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران پرداخت می‌شود. احکام کارگزینی حسب مورد توسط دستگاه‌های اجرایی صادر و این حقوق باید برابر حکم صادره پرداخت شود. از این لحاظ تفاوتی میان وضعیت خدمتی شاغلین قبل از شهادت وجود ندارد. تمامی افرادی که با عضویت وظیفه، بسیجی و رسمی در مأموریت نیروهای مسلح به شهادت می‌رسند، عائله تحت تکفل آنان تا 30سال خدمت از حقوق شهید هم‌طراز با کادر ثابت با دریافت تمامی حقوق و مزایا و همواره از 2درجه بالاتر برخوردار خواهند شد و با تکمیل 30سال سنوات خدمت، پاداش پایان خدمت معادل 30ماه آخرین حقوق و فوق‌العاده‌ها به عائله تحت تکفل آنان پرداخت می‌شود. چنانچه شهید مجرد بوده باشد و والدین وی تحت کفالت شهید بوده یا حسب مقررات بعد از شهادت تحت کفالت قرارگیرند، این پاداش به والدین پرداخت می‌شود. تنها نکته‌ای که در این‌باره وجود دارد والدین شهیدی هستند که از بنیاد شهید و امور ایثارگران مستمری دریافت می‌کنند. به عبارتی والدین تحت کفالت نبوده یا حسب مقررات تحت کفالت قرار نمی‌گیرند که قانون در خصوص پرداخت پاداش سنوات آنان مسکوت است.
ب- جانبازان و آزادگان ازکارافتاده کلی : تمامی جانبازان و آزادگانی که ازکارافتاده کلی شده‌اند، برابر قانون از پاداش پایان خدمت برخوردار خواهند بود و وضعیت خدمتی آنان قبل از جانبازی تأثیری در پاداش پایان خدمت آنان ندارد.
جانبازان و آزادگان ازکارافتاده کلی حسب قوانین و مقررات شامل گروه‌های زیر خواهند بود:
1- جانبازان و آزادگان کادر ثابت نیروهای مسلح که حقوق حالت اشتغالشان را از نیروهای مسلح دریافت می‌کنند. بدیهی است با تکمیل 30سال سنوات، پاداش پایان خدمت خود را قبل از تسویه حساب و انتقال به سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح دریافت خواهند کرد. مستخدمین دستگاه‌های کشوری، پاداش خود را از دستگاه اجرایی محل خدمت دریافت می‌کنند.
2- جانبازان و آزادگان بسیجی که حقوق حالت اشتغالشان را از بنیاد شهید و امور ایثارگران دریافت می‌کنند، باید احکام حقوقی آنان هم‌طراز کادر ثابت نیروهای مسلح پرداخت شود و پاداش پایان خدمت آنان پس از تکمیل 30 سال سنوات، منطبق با حقوق کادر ثابت نیروهای مسلح محاسبه و توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران پرداخت شود.
3- جانبازان و آزادگان سرباز وظیفه که حسب قانون باید احکام آنان هم‌طراز کادر ثابت نیروهای مسلح صادر و پاداش آنان نیز همانند نیروهای رسمی پرداخت شود. اما نکته‌ای که درباره سربازان وجود دارد ارسال خلاف قانون پرونده‌های آنان به سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح است. لذا این پرونده‌ها باید به سازمان قبلی آنان عودت داده شده و با تکمیل 30سال سنوات و پرداخت پاداش پایان خدمت به سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح عودت داده شود.
دو نکته حائز اهمیت درباره پاداش پایان خدمت
نکته اول: جانبازان و شهدای مردمی که در غیر مأموریت نیروهای مسلح جانباز ازکارافتاده کلی و شهید شده‌اند و حقوق آنان توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران پرداخت می‌شود، مشمول دریافت پاداش پایان خدمت بوده و این پاداش را از بنیاد شهید دریافت می‌کنند.
نکته دوم: تاریخ احتساب ابتدای 30سال خدمت برای جانبازان و آزادگان ازکارافتاده کلی است.آنچه از قوانین استنباط می‌شود و کامل‌ترین و جامع‌ترین نظر در این باره است، این است که تاریخ اعزامی که فرد در آن مأموریت به درجه جانبازی نائل شده ملاک عمل قرار گیرد و سنوات قبلی جبهه و... به این مدت افزوده شده و با تکمیل 30سال سنوات، پاداش پایان خدمت پرداخت شود.
