اکران زمستانی سینمای ایران سال‌هاست بدل به تبعیدگاه فیلم‌هایی شده که در بقیه اوقات سال امکان نمایش عمومی نیافته‌اند. یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث شده سینماگران رغبتی به اکران زمستان نشان ندهند برگزاری جشنواره فیلم فجر در این ایام است؛ جشنواره‌ای که بهترین سالن‌های تهران و شهرستان‌ها در اختیارش قرار می‌گیرد تا ضیافت بزرگ سینمای ایران باشکوه برگزار شود. منتها در روزهایی که توجه همه معطوف به برگزاری جشنواره است، فیلم‌های اکران، مهجور واقع می‌شوند ضمن اینکه با پایان جشنواره هم معمولا با پدیده‌ای به‌نام فیلمزدگی مواجه می‌شویم. مخاطبی که 10 روز به‌صورت فشرده به تماشای فیلم‌های جشنواره نشسته معمولا تا مدتی از فیلم دیدن اشباع می‌شود و نتیجه‌اش صندلی‌های خالی اکران زمستانی سینماست.
راهکارهای شورای صنفی نمایش
حبیب کاوش در رابطه با فضای نامساعد اکران فیلم‌ها در فصل سرما به همشهری گفت: طی 10سال اخیر اکران فصل زمستان به‌صورت معضلی برای سینما بوده است. در رابطه با ماه رمضان هم این مشکلات وجود داشت درحالی‌که این ماه، ماه شادابی است اما مخاطبان چندان از فیلم‌ها استقبال نمیکردند. اما سعی کردیم با شرایط ویژهای که برای این ماه قرار دادیم این فصل را زنده کنیم. ازجمله طرح افطار تا سحر و همچنین کاهش قیمت بلیتها برای مخاطبان. در رابطه با اکران فصل زمستان نیز شورای صنفی به‌دنبال راهکارهایی برای رونق و احیای گیشه است. خوشبختانه امسال در فصل سرما اکران فیلم‌ها شروع خوبی داشته است. در حال حاضر 5فیلم اکران شده‌اند که «در امتداد شهر»، «اسب حیوان نجیبی است»، «اخلاقتو خوب کن» و «33 روز» با توجه به روزهای اکرانشان فروش قابل توجهی داشته‌اند.
وی افزود: در زمستان بنا به برگزاری جشنواره فجر نظریهای وجود دارد که فروش فیلم‌ها افت می‌کند، چرا که جشنواره طی 10روز انرژی مخاطب را تخلیه می‌کند، مانند ماه محرم که شیعیان در این ماه به سوگواری میپردازند، به‌طوری که پس از این ایام اگر فیلم مذهبی اکران شود قطعا تا یک ماه نتیجه خوبی به همراه نخواهد داشت زیرا مخاطب تخلیه انرژی شده است. جشنواره نیز به همین شکل است و مخاطبان سینمارو در این دهه دچار نوعی فیلمزدگی و از دیدن فیلم اشباع می‌شوند.
سخنگوی شورای صنفی نمایش در پایان گفت: در شورای صنفی درنظر داریم که راهکارهایی را اجرا کنیم به‌طوری که با کاهش قیمت بلیت سینماها مانند ماه مبارک رمضان، اختصاص دادن هفته‌های بیشتری به اکران فیلم‌های در حال نمایش این فصل، درخواست از تلویزیون و اختصاص دادن تیزرهای تبلیغاتی با قیمت مناسب‌تر و همچنین درخواست همکاری از شهرداری به‌منظور ایجاد شرایط بهتر برای نصب بنرها و راحت‌تر در اختیار قرار دادن بیلبوردها به ما و فیلم‌های اکران زمستانی، امسال اکران زمستان خوبی را پیش‌رو خواهیم داشت.
اکران زمستان ناامیدکننده است
مرتضی شایسته نیز درباره بی‌رونقی فیلم‌های اکران شده در فصل زمستان گفت: اکران فیلم‌ها در فصل زمستان متأسفانه ناامیدکننده است و اکران خوبی نیست اما یکی-دو سالی است که این اکران بهتر شده است. یکی از علل کم‌توجهی مخاطب به فیلم‌ها در این فصل، جشنواره فیلم فجر است. زیرا جشنواره برگزار می‌شود و مخاطب احساس می‌کند بهترین فیلم‌ها در این جشنواره حضور داشته و فیلم‌های نمایش داده شده پس از جشنواره فیلم‌های مناسبی نیست این در حالی است که باید در زمینه نمایش فیلم‌ها پس از ایام جشنواره فرهنگسازی درستی صورت گیرد.
وی در ادامه افزود: تبلیغات در معرفی فیلم‌ها در این فصل از اهمیت خاصی برخوردار است. رسانه ملی و شهرداری در معرفی فیلم‌ها همکاری لازم را با صاحبان آثار داشته‌اند اما در این فصل فیلم‌ها نیاز بیشتری به تبلیغات تلویزیونی و شهری دارند که امیدواریم همکاری‌های لازم در این خصوص صورت گیرد.
رونق نمایش فیلم‌ها در اکران زمستانی نیازمند فرهنگسازی است
محسن علی‌اکبری نیز گفت: باید فرهنگسازی در این زمینه صورت گیرد و نباید نقش رسانه ملی را در این امر نادیده گرفت. با توجه به هزینه‌های گزاف تبلیغات برای فیلم‌ها، رسانه ملی در معرفی فیلم‌ها نقش عمده‌ای خواهد داشت این تهیه‌کننده در گفت‌وگو با فارس، درباره کم‌فروغی فیلم‌های اکران‌شده در فصل زمستان و راه‌های برون‌رفت از این مشکل گفت: فصل پاییز معمولا برای نمایش فیلم‌ها، فصل خوبی است زیرا هنوز مدارس و دانشگاه‌ها به‌صورت جدی کار خود را آغاز نکرده‌اند اما با شروع فصل زمستان، امتحانات دانشگاه‌ها و مدارس آغاز می‌شود و با نزدیک شدن به ایام جشنواره فیلم فجر مخاطب سینمارو خود را آماده می‌کند تا فیلم‌های جشنواره را که 10 شب متوالی برگزار می‌شود، ببیند و در مدت زمان 10 روز تعدادی از فیلم‌ها را دنبال کند.
وی در ادامه گفت: پتانسیل مخاطب جدی سینما در فصل زمستان معطوف جشنواره و فیلم‌های آن خواهد شد و کمتر به فیلم‌های روی پرده اقبال نشان می‌دهد. اکثر فیلم‌های خوب و جدی سینما که در جشنواره فیلم فجر با اقبال مواجه می‌شوند در اکران نوروز یا اکران بهار و تابستان به نمایش درمی‌آیند و کمتر فیلم جدی و مؤثر برای اکران نیمه دوم سال باقی می‌ماند. علی‌اکبری در پاسخ به این سؤال که نمی‌توان طرحی را برای اکران زمستان درنظر گرفت تا این فصل از سال هم با اقبال مخاطب مواجه شود، گفت: چند سالی است که فصل زمستان همزمان با ایام محرم شده است و در ایام محرم مخاطب بیشتر به محافل دینی و مذهبی گرایش دارد و کمتر متوجه سینما است.
از سوی دیگر طرح‌هایی که برای اکران ماه رمضان درنظر گرفته می‌شود مانند طرح «اذان تا اذان» برای این ماه مؤثر است زیرا ما مسلمانان ماه رمضان را ماه عید می‌دانیم این درحالی است که محرم ماه عزاداری است و نمی‌توان برنامه‌ای برای آن درنظرگرفت. تهیه‌کننده «کتاب قانون» و «پاداش سکوت» افزود: در بهار و تابستان که فصل خوب سینمای ایران محسوب می‌شود مخاطبان سینما تنها 20 درصد از گنجایش صندلی‌های سینما را پر می‌کنند و این نشان‌دهنده این است که ما موفق نشده‌ایم مخاطب را با سینما آشتی دهیم و فیلم‌هایی که فروش میلیاردی هم دارند هنوز نتوانسته‌اند بیش از 20 درصد از ظرفیت سالن‌های سینما را پر کنند و مخاطب بیشتری را با خود همراه سازند. وی درباره راه برون‌رفت از افت فروش فیلم‌ها در فصل زمستان گفت: باید در این زمینه فرهنگسازی درستی صورت گیرد و نباید نقش رسانه ملی را در این امر نادیده گرفت. با توجه به هزینه‌های گزاف تبلیغات برای فیلم‌ها، رسانه ملی در معرفی فیلم‌ها نقش عمده‌ای خواهد داشت. از سوی دیگر دولت با در اختیار قراردادن بلیت سینما در سبد خانوار، کارمندان نهادها و ارگان‌های مختلف را تشویق به دیدن فیلم‌های سینمایی و رفتن به سینما کند تا این مشکل مرتفع شود.
علیرضا سبط احمدی تهیه‌کننده هم درباره کم فروغی فیلم‌های اکران شده در فصل زمستان و راه‌های برون‌رفت از این مشکل گفت: باید کمی به عقب برویم و ببینیم چرا مردم ما نسبت به سال‌ها‌ی گذشته کمتر به سینما می‌روند و میل رفتن به سمت سالن‌های سینما با توجه به افزایش جمعیت کمتر شده است بخشی از این مسئله برمی‌گردد به اقتصاد جامعه و وضعیت معیشتی افراد که باید در این خصوص دقت نظر از سوی دولت صورت گیرد. وی در ادامه افزود: بخش دیگری از این مسئله به وضعیت اکران و پخش فیلم‌های بازمی‌گردد. در چیدمان اکران فیلم‌ها سلیقه مخاطب درنظر گرفته نمی‌شود و با توجه به تعداد سینما‌های فعالی که در ایران وجود دارد باید ویترینی مناسب برای فیلم‌ها درنظر گرفته شود تا تمام سلیقه‌ها را دربرگیرد و بتواند مخاطب را به سوی خود جذب کند. سبط احمدی در ادامه افزود: متأسفانه هزینه‌های هنگفت سالن‌های سینماها باعث شده تا سینماداران تنها تعدادی از فیلم‌ها را که فروش خوبی را برایشان متصور هستند به نمایش درآورند، این درحالی است که تعداد زیادی از این فیلم‌ها نیز بار محتوایی مناسبی ندارد و سطح سلیقه مخاطب را پایین می‌آورد. خوشبختانه مدتی است که این دسته از فیلم‌ها نیز مخاطبان سینما را راضی نمی‌کند و با روشی که سینماداران در پیش گرفته‌اند ما اکران فیلم‌های ارزشی و فرهنگی را از دست می‌دهیم.
تهیه‌کننده «سنگ اول» و «زمانی برای دوست داشتن» در ادامه به فصل سرما و بی‌میلی مخاطب برای رفتن به سالن‌های سینما اشاره کرد و گفت: در فصل تابستان و اوایل بهار با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها مواجه هستیم و فصل خوبی برای فروش فیلم‌ها به حساب می‌آید زیرا روزها طولانی و هوا مطبوع است و خانواده‌ها و جوانان فراغت بیشتری برای استفاده از فیلم‌های سینمایی دارند. اما در نیمه دوم سال اکثر جشنوارههای سینمایی برگزار می‌شود و همین امر باعث می‌شود تا میل و رغبت مخاطبان جدی سینما برای دیدن فیلم‌های اکران کمتر نشود. جشنوارههای سینمایی باید به‌صورتی تقسیم شوند که بتوانند در طول سال مخاطبین جدی سینما را اقناع کنند به‌طور مثال پیش از این جشنواره کودک در نیمه اول سال برگزار می‌شد اما در چند سال اخیر جشنواره در نیمه دوم سال برگزار می‌شود. وی در ادامه افزود: سیاستگذاری مسئولان باید به‌گونه‌ای باشد تا بتوان فضای مناسبی فراهم آورد تا فیلم‌های فرهنگی به‌خوبی اکران شوند و این در بالا بردن سطح سلیقه مخاطب مؤثر است.
سبط احمدی در خاتمه به وضعیت اقتصادی جامعه اشاره کرد و ارائه بسته‌های حمایتی فرهنگی را یکی از راه‌های برون‌رفت از این مشکل دانست و گفت: با توجه به شرایط اقتصادی جامعه باید بسته‌های حمایتی فرهنگی در سبد کالای خانوار قرار گیرد. متأسفانه هیچ حمایتی در حوزه فرهنگ صورت نمی‌گیرد این در حالی است که فرهنگ و اندیشه کانون اصلی همه اجتماعات است و باید برای آن هزینه کنیم وقتی خانواده‌ها فرهنگی و اندیشمند باشند کمتر جامعه با مشکلات اجتماعی مواجه خواهد شد. اگر بسته‌های حمایتی در شش ماه دوم سال در سبد خانوار قرار گیرد می‌توانیم، شاهد اقبال مخاطب از فیلم‌ها در این فصل باشیم.
