«ریچارد فایمن» دانشمند آمریکایی علاقهی زیادی به فیزیک نوین و قوانین کوانتومی داشت. او 52 سال پیش، بحث فناوریهای نانو را در محافل علمی مطرح کرد و سخنرانی جنجالیاش را با این سؤال آغاز کرد که«آیا میشود تمام دایرهالمعارف 24 جلدی «بریتانیکا» را در سر یک سوزن جای داد؟»
البته جالبتر جوابی است که فایمن به این پرسش داد: «در نوک یک سوزن آنقدر جا هست که بتوان چنین کاری انجام داد. فقط کافی است تمام این کتابها را 25هزار بار مچاله کنیم!» با همین سخنرانی پایهی فناوری نانو شکل گرفت. با اینکه هنوز این فناوری نامی نداشت و هیچکس نمیدانست که موضوع بحث تا چند دهه بعد، دنیای اختراعات را متحول خواهد کرد، اما همه میدانستند از دانشی صحبت شده که از مقادیر بسیار ریز سخن میگوید.
در سال 1986 میلادی فایمن در مقالهای بهعلت انفجار سفینهی فضایی «چلنجر» اشاره کرد؛ فضاپیمایی که بعد از 73 ثانیه منفجر شد و کسی نتوانست بهطور دقیق بگوید به چه دلیل این اتفاق افتاده است. فایمن گفت که این اتفاق بهدلیل سردی هوا روی داده است. سفینه در صبحی سرد پرتاب شده و سردی هوا انعطاف واشرها را گرفته بود؛ همین تغییرِ بهظاهر کوچک در اتمهای واشر، منجر به انفجار شد.
با گذشت بیش از پنجدهه، هماکنون فناوری نانو آنقدر پیشرفت کرده که علوم مختلف از پزشکی تا فضا را تحتتأثیر قرار داده است. کسی فکرش را نمیکرد که بشر بتواند اینقدر در ساخت اشیایی با مقیاس نانو (10 بهتوان منهای 9) مهارت پیدا کند؛ اینقدرکه در زمینی به مساحت یک دانهی برنج مسابقهی فوتبال برگزار کند. مسابقهای که برای تماشایش باید از میکروسکوپ استفاده کرد. فوتبالیستهای این مسابقه، رباتهای بسیار ریزی بودند و قطر توپ بازی بهاندازهی قطر موی انسان بود!
این مسابقات اولینبار در سال 2007 میلادی در «آتلانتا»ی آمریکا برگزار شد. یکی از کاربردهای مهم این رباتها مربوط به علم پزشکی است؛ جاییکه رباتهای میکروسکوپی میتوانند در بدن حرکت کنند و تأثیرات داروها را افزایش دهند یا به کشف بیماریها بپردازند.