درحالیکه پیش از این آنکارا بدون هیچ قید و شرطی از مخالفان در سوریه حمایت میکرد احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در نشستی با مقامهای شورای مخالفان در استانبول از آنها خواست که اعتراضهای خود را با استفاده از روشهای صلحآمیز ابراز کنند. او از مخالفان خواست به تلاش علیه حکومت اسد ادامه دهند اما خشونت نکنند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه اعلام کرد: مخالفان سوری خواستار برقراری دمکراسی هستند و ما به آنها در نشست روز یکشنبه گفتیم که این مسئله باید با استفاده از روشهای صلحآمیز برآورده شود.
احمد داوود اوغلو، وزیر امورخارجه ترکیه روز یکشنبه با هیاتی ۱۰نفره از شورای مخالفان سوریه به ریاست برهان غلیون درباره تحولات سوریه دیدار و گفتوگو کرد. دولت ترکیه از چند ماه پیش با مخالفان سوریه بهصورت رسمی ارتباط برقرار کرده و دفتر آنها در این کشور تاسیس شده است. وزیر امور خارجه ترکیه در 2ماه گذشته 3بار بهصورت رسمی با مخالفان دولت سوریه مذاکره داشته اما برای نخستینبار است که دولت این کشور مخالفان را به دست برداشتن از خشونت فرا میخواند.
همزمان با برگزاری تظاهرات گسترده مردمی در سوریه برای حمایت از اسد، وزیران امورخارجه اتحادیه عرب هم در پایان نشست خود در قاهره، پایتخت مصر، از دولت و مخالفان سوریه خواستند تا هرچه سریعتر به تمام خشونتها در این کشور پایان دهند.وزیران امورخارجه اتحادیه عرب در بیانیه پایانی این نشست اعلام کردند که هیات ناظران این اتحادیه همچنان به فعالیت خود در سوریه ادامه میدهند. به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره، در این بیانیه آمده است: کمیته وزارتی مسئول پرونده سوریه تصمیم گرفته است که به ناظران اتحادیه عرب فرصت لازم برای ادامه ماموریت خود را بدهد.
در این بیانیه همچنین تأکید شده است: هم از دولت سوریه و هم از گروههای مسلح در این کشور میخواهیم تا به تمام اقدامات خشونتآمیز هرچه سریعتر پایان دهند. همچنین نباید به معترضانی که بهصورت مسالمتآمیز فعالیت میکنند حمله شود تا به این ترتیب ماموریت هیات ناظران اتحادیه عرب در سوریه با موفقیت به پایان برسد.در این بیانیه با اشاره به افزایش شمار ناظران این اتحادیه در سوریه اعلام شده است که موفقیت ماموریت این افراد تنها با همکاری کامل سوریه امکانپذیر خواهد بود.
اولین گزارش ناظران اتحادیه عرب
وزیران امور خارجه اتحادیه عرب در نشست خود نخستین گزارش ناظران اعزامی این اتحادیه به سوریه را هم بررسی کردند. خبرهای غیررسمی نشان میدهد که در این گزارش ناظران اتحادیه عرب اعلام کردهاند که در جریان ماموریت خود از سوی هر دو طرف درگیریها در سوریه مورد انتقاد قرار گرفتهاند. منابع آگاه در اتحادیه عرب اعلام کردهاند که ناظران در گزارش خود خواستار آزادی عمل بیشتر خود بدون دخالت دولت و مخالفان شدهاند و خواستهاند که ماموریت آنها همچنان ادامه پیدا کند.در این گزارش همچنین به ادامه حضور نیروهای مسلح در مناطق مسکونی سوریه اشاره شده و آمده است که این نیروهای مسلح از هر دو طرف درگیر یعنی هم دولت و هم مخالفان دولت هستند.در بیانیه این اتحادیه همچنین از کشورهای عضو خواسته شده است که کمکهای مالی خود را برای اجرای طرح اتحادیه عرب با هدف حل و فصل مسائل سوریه از یکمیلیون دلار به 5میلیون دلار افزایش دهند.
اختلاف درباره دخالتهای خارجی
گزارشها نشان میدهد که نشست اتحادیه عرب با اختلاف در میان اعضای این اتحادیه درباره دخالتهای خارجی در سوریه همراه بوده است. به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره، برخی از اعضای این اتحادیه ازجمله قطر خواستار دخالتهای بیشتر بینالمللی از سوی سازمان ملل و ناظران غربی در سوریه بودند اما بیشتر اعضا ازجمله دبیرکل اتحادیه عرب این مسئله را رد کردند. قطر که در حال حاضر ریاست دورهای اتحادیه عرب را بر عهده دارد خواستار ورود ناظران سازمان ملل و کارشناسان حقوق بشر این سازمان به سوریه شده است. حمدبنجاسم بنجابر آلثانی، نخستوزیر قطر دولت سوریه را متهم کرده است که به مفاد توافقنامه خود با اتحادیه عرب پایبند نیست و ناظران این اتحادیه نمیتوانند برای وقت تلف کردن در این کشور بمانند. نخستوزیر قطر در نشستی خبری گفت: ما مهلت زیادی نخواهیم داد و امیدواریم که ناظران اتحادیه عرب بتوانند در عملکرد خود در سوریه موفق باشند؛ البته این به دولت سوریه بستگی دارد.
وی تأکید کرد: تاکنون توافقی برای اعزام افرادی از سوی سازمان ملل به سوریه صورت نگرفته است بلکه تنها توافق کردیم تا سازمان ملل شرایط را برای آموزش اعضای هیات اتحادیه عرب فراهم کند.
به گفته نخستوزیر قطر، قرار است نشست کمیته این اتحادیه و وزیران خارجه اتحادیه عرب برای بررسی گزارش ناظران در روزهای 19 یا 20 ژانویه برگزار شود.محمد احمد مصطفی الدابی، رئیس هیات ناظران اتحادیه عرب اما اعلام کرده است که نمیتوان تعیین کرد ماموریت ناظران در سوریه تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. وی تأکید کرد: ما شاهد همکاری خوبی از سوی نظام حاکم سوریه در زمان حضور ناظران اتحادیه عرب در این کشور بودیم.