تا یکسال پیش حدسزدن چنین حوادثی دشوار بود زیرا نمیشد پیشبینی کرد طبقه متوسط جامعه شهری روسیه نسبت به تصمیم عجیب رئیسجمهور و نخستوزیر کشورشان برای جابهجایی نقشهای خود تا این اندازه به خشم آیند و جسورانه اعتراض کنند. وقتی پوتین و مدودف اعلام کردند میخواهند جایشان را با هم عوض کنند، مردم روسیه، بهویژه مخالفان دولت احساس کردند ابله فرض شدهاند و حلقههای اعتراض خود را در مسکو تشکیل دادند.اما اکنون شرایط بسیار فرق کرده است و از قرار معلوم جوانان معترض حتی بازداشت هم نشدهاند که نشان میدهد پوتین از تغییر اوضاع آگاه است و به خوبی میداند نباید خشم عمومی مخالفان دولت را برانگیزد. حالا سؤال این است که قدم بعدی پوتین چه خواهد بود؟
آیا میخواهد آن طور که ادعا کرده اجازه دهد احزاب سیاسی جدید شکل بگیرد یا صبر میکند تا اعتراضهای نامنسجم مردمی به پایان برسد. نباید فراموش کرد معترضان دچار شکاف شدهاند و از نداشتن یک رهبر ملی واقعی رنج میبرند.در روسیه پوتین، هیچ چیز شکل واقعی و کامل خود را پیدا نکرده است.این سرزمین در اروپا قرار دارد اما اصطلاحا اروپایی شده است. آزادی مطبوعات، دمکراسی و بازار آزاد نیز به معنای واقعی محقق نشدهاند و جنگ سرد با آمریکا اصطلاحا به پایان رسیده اما هنوز پایان نیافته است.دیمیتری پِسکوف، سخنگوی پوتین، در مورد تغییرات کشورش میگوید: 10سال پیش ما طبقه متوسط نداشتیم. مردم در فکر این بودند که چطور ماشین یا آپارتمان بخرند. در بانک حساب باز کنند و بچههایشان را به مدرسه خصوصی بفرستند، حال که به همه آنها رسیدهاند، میخواهند بیشتر در مسائل سیاسی درگیر شوند.اما دلیل اعتراضهای همین طبقه متوسط چیست؟
پسکوف ضمن تایید صحبتهای پوتین که این اعتراضها بخشی از برنامه آمریکا برای تضعیف دولت روسیه است، میگوید: پول تضعیف و از هم پاشیدن روسیه بهطور رسمی و غیررسمی از واشنگتن تأمین میشود تا سازمانها حمایت شده و شرایط وخیم شود. اینها فقط حرف نیست و از 2 یا 3سال پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی اخیر از آن باخبر بودیم. میدانستیم عدهای از مردم خواهند گفت که انتخابات نامشروع بوده است.سیاست خارجی پوتین نیز تنشهای بسیاری داشته است. او هنگام درگیریهای لیبی، با پرهیز از مخالفت با منطقه پرواز ممنوع در لیبی به سازمان ملل کمک کرد به اهدافش برسد اما ظاهرا از این تصمیم خود پشیمان است زیرا متحد و مشتری بزرگ تسلیحات نظامیاش، معمر قذافی را از دست داد.
به هر حال اصلاحات حقیقی در روسیه نیازمند آن است که پوتین به سهم خود تغییراتی اساسی داشته باشد. آیا چنین چیزی رخ خواهد داد؟ در جواب باید گفت تاحدودی و نه کاملا.
نیویورکتایمز