- پیش از این هم نیروهای خارجی مستقر در افغانستان به مقدسات مسلمانان اهانت کردهاند. این بار اما اعتراضهای مردمی در این کشور بسیار گسترده شده و به کشورهای دیگر اسلامی هم رسیده است. چه عواملی به اعتراضهای مردمی شدت بخشیده است؟
بهزودی قرار است پیمان استراتژیک میان آمریکا و افغانستان به امضا برسد و یکی از پایگاههای اصلی که آمریکاییها مد نظرشان است همین پایگاه بگرام است که حادثه اخیر از آنجا شروع شد. البته به غیر از این پایگاه، دولت آمریکا قصد دارد ۴ پایگاه دیگر را هم براساس این پیمان در اختیار داشته باشد اما مهمترین پایگاه که آمریکاییها تجهیزات زیادی در آن قراردادهاند و مرکز فعالیتهای آنها به حساب میآید همین پایگاه بگرام است. یکی از دلایل گسترش اعتراضها میتواند همین نزدیک بودن امضای پیمان استراتژیک با آمریکا باشد. علاوه بر این، نوع رفتار سربازان آمریکایی و ناتو باعث نارضایتی مردم افغانستان شده است. حملات شبانه، وارد شدن به خانههای مردم به بهانه پیدا کردن شبهنظامیان طالبان و رفتاری که نظامیان خارجی با زنان و افراد مسن افغان دارند بهصورت کلی با ساختار فرهنگی مردم مسلمان افغانستان همخوانی ندارد و غرور ملی و اسلامی آنها را مخدوش کرده است. این حادثه باعث شده که اعتراضهای مردم به چنین مسائلی بروز و گسترش پیدا کند. در کنار این مسئله بهنظر میرسد که شبه نظامیان طالبان هم امیدوار هستند که بتوانند از این احساسات تحریک شده مردم استفاده کنند. آنها هم اهداف خود را در این میان پیگیری میکنند. آنها هم پشت پرده در تلاش هستند این تظاهرات گسترش پیدا کند.
- در هفتههای گذشته خبرها درباره مذاکرات صلح طالبان با آمریکا و دولت افغانستان جدیتر شده است. این مسئله میتواند تأثیری در روند مذاکرات صلح داشته باشد؟
مذاکراتی که گفته شده در قطر صورت میگیرد به تازگی علنی شده و طی ۱۰ تا ۱۲ ماه گذشته با نقش مهم آلمان بهصورت محرمانه در جریان بوده است. نتیجه این مذاکرات بحث گشودن دفتر طالبان در قطر و علنی شدن روند مذاکرات است. بهنظر نمیرسد که حوادث فرعی بتواند در بحث مذاکرات، تأثیر جدی بگذارد. ممکن است این مسئله بهصورت موقتی باعث شود که مذاکرات متوقف شود ولی در نهایت چون درگیری نظامی و جنگ به بنبست رسیده، راه حل دیگری به جز مذاکره و راهکار سیاسی باقی نمانده است، به همین خاطر سرانجام مذاکرات بار دیگر از سرگرفته میشود. دولت افغانستان هم در تلاش است که مردم این کشور را آرام کند. طالبان امیدوار است که این مسئله به یک قیام عمومی علیه آمریکا منجر شود اما بهنظر نمیرسد که چنین مسئلهای میسر شود.
- باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا و فرماندهان ارشد ناتو این بار بهصورت بیسابقهای از مردم افغانستان عذرخواهی کردهاند. چه چیزی باعث این مسئله شده است؟
باراک اوباما میداند که مسئله سوزاندن قرآن برای مسلمانان تا چه اندازه حساس است و مقامهای آمریکا و ناتو نگران هستند که این مسئله باعث یک قیام عمومی شود. در جریان اعتراضهای اخیر یک سرباز افغان 2نظامی آمریکایی را کشته است. نیروهای آمریکا و افغان در پادگانهای مشترک هستند و اگر این مسئله حل و فصل نشود این احتمال وجود دارد که سربازان افغان، نیروهای آمریکایی را هدف قرار دهند. اوباما حساسیت موضوع را فهمیده و امیدوار است که با عذرخواهیای که انجام داده و اعلام تحقیق درباره این حادثه، اوضاع را آرام کند. با وجود این، طی روزهای گذشته تظاهرات گسترش پیدا کرده و تعداد زیادی براثر تیراندازی نیروهای امنیتی کشته شدهاند. اگر تاریخ افغانستان را نگاه کنید این سابقه و تجربه وجود دارد که یک حادثه کوچک به یک قیام تبدیل شود، به همین خاطر دولتهای آمریکا و افغانستان نگران این موضوع هستند و میخواهند هر چه سریعتر قضیه را حل و فصل کنند.