تغییرات پی در پی مدیران و کارکنان سازمان میراث فرهنگی به همراه اجرای طرحهایی همچون انتقال کارکنان به شهرهای دیگر کشور که موجب استعفای بخشی از کارشناسان پژوهشکده سازمان میراث فرهنگی شد به بینظمیهای این سازمان دامن زد. تصمیماتی که مدیران سازمان میراث فرهنگی در چندسال اخیر گرفتند و برخوردهای سیاسی، کار را به جایی رساند که نمایندگان مجلس مدیران پیشین آن سازمان را بارها به کمیسیونها فراخواندند تا پاسخگوی اقداماتی که نمایندگان از آن بهعنوان اقدامات غیرقانونی و تصمیمگیریهای غیرکارشناسی نام میبردند، باشند.
بهرغم دعوت مجلس از مدیران سازمان، آنها توجهی به فراخوانده شدن توسط مجلس نشان نمیدادند و در کمیسیونها حضور نمییافتند. تکرار این اقدام از سوی مسئولان سازمان میراث فرهنگی سرانجام کار را به جایی رساند که نمایندگان مجلس راهکارهایی برای پاسخگو کردن سازمان میراث فرهنگی ارائه کنند. نخستین پیشنهاد ادغام مجدد سازمان میراث فرهنگی در وزارت ارشاد بود که با مخالفت روبهرو شد و پس از آن با رفتن روحالله احمدزاده کرمانی که تنها 6 ماه بر سازمان میراث فرهنگی مدیریت کرد نمایندگان مخالف اقدام به امضای طرحی کردند که درصورت تصویب در مجلس سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه تبدیل شود تا مجلس توان نظارت و بودجهریزی بر آنرا بیابد.
نمایندگان امضاکننده طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه همچنین در جلسه پایانی هفته گذشته خود، فوریت طرحی را به هیات رئیسه مجلس تقدیم کردند تا درصورت اعلام وصول این طرح در صحن علنی مجلس مشخص شود که سازمان میراث فرهنگی تبدیل به وزارتخانه خواهد شد یا آنکه همچنان بهعنوان یک سازمان، سیاستگذاری در موضوع میراث فرهنگی و صنعت گردشگری کشور را حفظ خواهد کرد. براساس آنچه خبرگزاری میراث فرهنگی - نخستین مرجع اعلام تقدیم طرح فوریتی نمایندگان به هیات رئیسه مجلس- در خروجی اخبار خود قرار داد، گفته میشود، فوریت این طرح بهزودی در صحن علنی مجلس به رای گذاشته میشود. طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه را 37 نماینده مجلس امضا کردهاند.
آنطور که مهرداد لاهوتی، نماینده لنگرود و یکی از طراحان اصلی این طرح اعلام کرده است در روزهای آینده متن کامل طرح تقدیم شده به هیات رئیسه مجلس در میان نمایندگان مجلس توزیع میشود تا آنها درخصوص تعیین وضعیت سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری تصمیم بگیرند. لاهوتی ضعف مدیریتی سازمان میراث فرهنگی و پاسخگو نبودن مدیران ارشد این سازمان به مجلس را از دلایل اصلی ارائه این طرح برشمرده و گفته است که تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه مستقل، سطح نظارتپذیری این سازمان را افزایش داده و موجب پیشرفت صنعت گردشگری و بهبود وضعیت میراث فرهنگی در کشور میشود.
طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وزارتخانه و یا ادغام آن با وزارت ارشاد با هدف پاسخگو کردن مدیران سازمان میراث فرهنگی به مجلس شورای اسلامی از همان ابتدا به محل بحث موافقان و مخالفان این اقدام تبدیل شد. موافقان معتقد بودند که این اقدام سازمان میراث فرهنگی را از انحصار گروهی و تصمیمگیریهای خودسرانه و بدون انجام کارشناسیهای لازم خارج و مدیران آن سازمان را نسبت به تصمیمگیریها به نهادهای نظارتی ازجمله مجلس پاسخگو میکند و در سوی دیگر مخالفان این طرح معتقد بودند که این اقدام سیاسی است و نیازی به ادغام یا تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه وجود ندارد.
مخالفان طرح همچنین رای مثبت مجلس به تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه را با مصوبه مجلس مبنی بر کاستن از حجم دولت مغایر میدانند. درحالیکه موافقان طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه در حال رایزنی با نمایندگان دیگر بهمنظور متقاعد کردن آنها به دادن رای مثبت به طرح تبدیل در مجلس هستند، یکی از روسای پیشین سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به خبرنگار روزنامه همشهری گفت: استنباط من از طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وزارتخانه این است که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تنها به مجلس پاسخگو شود که شرط آن نیز تبدیل این سازمان به وزارتخانه است.
سیدمحمد بهشتی که سالها ریاست سازمان میراث فرهنگی را در اختیار داشت، افزود: در چند سال گذشته مجلس نسبت به فعالیتهای سازمان میراث فرهنگی اعلام نارضایتی کرده است و اکنون تنها بهدنبال این است که مشکل خود را با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حل کند. به گفته سیدمحمد بهشتی درصورتی که طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وزارتخانه با هدف حل و فصل مشکلات مربوط به میراث فرهنگی و موضوعات مربوط به صنعت گردشگری باشد ارزشمند است.
رئیس پیشین سازمان میراث فرهنگی افزود: استدلال نمایندگان این است که اگر سازمان تبدیل به وزارتخانه شود مجلس میتواند در بودجه آن دخالت کند و اقدامات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را محاسبه کند و بنابراین آنچه اتفاق افتاده است بیشتر با انگیزه سیاسی و مربوط به مدیریت سازمان میراث فرهنگی است و بهنظر نمیرسد اینگونه باشد که طرح تخصصی ارائه شده باشد.
بهشتی همچنین با تاکید بر اینکه میبایست بهصورت جدیتر با مقوله میراث فرهنگی و گردشگری برخورد کرد افزود: بهنظر من در شرایط کنونی حتی اگر سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه نیز تبدیل شود تفاوت چندانی در موضوع میراث فرهنگی و گردشگری شاهد نخواهیم بود چون مشکلات مربوط به میراث فرهنگی و گردشگری ارتباط چندانی با اینکه سازمان میراث فرهنگی وزارتخانه شود یا به همین صورت فعلی اداره شود، ندارد.