این پرسشها و دهها پرسش مشابه دیگر، نشاندهنده نگرانیهای عمیق سرمایهگذاران بازار سهام نسبت به آینده است. تعدادی از این سرمایهگذاران و سهامداران تاکنون با زیانهای کلانی روبهرو شدهاند. برخی به همین دلیل از بازار سهام خارج شده و سرمایههایشان را وارد سایر بازارها کردهاند. برخی دیگر هم روزها و هفتهها دست از فعالیت کشیده و به انتظار بهبود اوضاع نشستهاند اما پیشبینی وضعیت بازار سهام در ماههای باقیمانده از سال۲۰۱۲، نگرانی و دغدغه مشترک همه سرمایهگذاران است. در این نوشته کوتاه چند پیشبینی درباره وضعیت بازارهای سهام در سال۲۰۱۲ و جهت حرکت قیمتها ارائه شده است. کارشناسان و تحلیلگرانی که این پیشبینیها را ارائه کردهاند، از فعالان بازارهای سهام در دو دهه گذشته بهشمار میروند و از شهرت بینالمللی برخوردار هستند. البته کاملا روشن است که ارائه پیشبینیهای دقیق و صددرصد درست امری غیرممکن است، اما در شرایط بحرانی امروز، سرمایهگذاران بازارهای سهام به ویژه در کشورهای توسعهیافته در وضعیتی قرار دارند که هر پیشبینی برایشان اهمیت دارد. آنها بیش از هر چیز به فکر حفظ داراییهایشان هستند و به سود اندک نیز رضایت میدهند.
۲۰۱۲ بدتر از ۲۰۰۸
دکتر مارتین وایس، مدیر مؤسسه مشاوره سرمایهگذاری وایس که پیش از این به درستی بحران سال۲۰۰۸ را پیشبینی کرده بود، در تازهترین ارزیابی خود از وضعیت بازار سهام کشورهای توسعهیافته اعلام کرد که وضعیت این بازارها در سال۲۰۱۲ بدتر از سال۲۰۰۸ خواهد بود. البته وی با معرفی چند حوزه و صنعت خاص همچون شرکتهای تولیدکننده طلا و صندوقهای سرمایهگذاری گفت که ارزش سهام این بخشها با رشد زیادی مواجه خواهد شد.
به گزارش سایت مانی اندمارکتس، وایس گفت: اگر تصور میکنید سال۲۰۰۸ دوره بسیار بدی بوده، صبر کنید تا ۲۰۱۲ را ببینید. طی ۴سال اخیر، بزرگترین بانکهای جهان سرمایههای زیادی را از دست دادهاند، همچنین بزرگترین دولتهای جهان نیز دیگر قادر به ارائه مشوقهای مالی نیستند و این دو گروه یکدیگر را به ورطه سقوط میکشانند.
او افزود: پیش از این درباره برخی بحرانها هشدار داده بودیم ولی کسی به آنها توجه نمیکرد. در حال حاضر وضعیت بحران بدهی کشورهای منطقه یورو و رتبه اعتباری آنها بسیار بد است و پیشبینی میشود که این بحران در سال۲۰۱۲ تشدید شود. برای اقتصاد اروپا نیز وضعیت مشابهی پیشبینی میشود. برخلاف تصور برخی کارشناسان، بانکهای بزرگ نیز در شرایط نامطلوبی به سر میبرند و احتمال ورشکستگی تعدادی از آنها وجود دارد. این بانکها که بیشتر آنها مربوط به کشورهای توسعهیافته هستند، با مشکل کاهش شدید درآمد، سود و ارزش بازار مواجه شدهاند. بر این اساس، پیشبینی میشود که ارزش سهام این بانکها طی سال۲۰۱۲ کاهش پیدا کند. در میان بانکهای بزرگ جهان، ۱۶بانک شناسایی شدهاند که از افت شدید توان مالی رنج میبرند. این بانکها حدود ۲۶هزار میلیارد دلار از دارایی بانکهای جهان را تحت کنترل دارند.
۳ روند اصلی
سایت «پنیاسلوث» نیز در گزارشی به پیشبینی وضعیت بازارهای سهام در سال۲۰۱۲ پرداخته است. این سایت در گزارش خود مینویسد: از اواخر سال گذشته، ۳روند اصلی و مهم شکل گرفته که طی سال۲۰۱۲ بازارهای سهام را تحتتأثیر قرار خواهد داد. به عبارت بهتر، امسال تغییرات و نوسانات ارزش سهام در 3حوزه به گونهای خواهد بود که کل بازارهای سهام را تحتتأثیر قرار خواهد داد.
عملکرد خوب صنعت دارو: سهام صنعت دارو بهترین عملکرد را خواهد داشت. چند نوع دارو که زمان زیادی از عمرشان نمیگذرد، درآمد خوبی نصیب شرکتهای سازنده کردهاند. با وجود تاثیر متفاوت این داروها، یک نقطه مشترک بین همه آنها وجود دارد: طی 2سال آینده تاریخ تولید انحصاری آنها منقضی خواهد شد. تعدادی از داروهای پرفروش سالانه ۲۵۵میلیارد دلار درآمد نصیب شرکتهای داروسازی میکنند. در چنین شرایطی، تولیدکنندگان داروهای ژنریک خود را آماده تولید داروهای ارزانقیمت و عرضه آنها به بازار میکنند. این روند موجب افزایش درآمد و سود شرکتهای دارویی و در نتیجه، رشد ارزش سهام آنها خواهد شد.
گامهای لرزان سهام بخش فناوری: سهام شرکتهای تولید نیمهرسانا بخش اعظم سال۲۰۱۱ را با رشد مثبت سپری کردند. با این حال، چنین به نظر میرسد که در سال۲۰۱۲ بخت با آنها یار نخواهد بود. شاخص داوجونز بخش نیمهرساناها که در اکتبر به رقم بالایی دست یافته بود، از ماه نوامبر شروع به کاهش کرد. در حال حاضر در مقایسه با کل بازار، سهام بخش نیمه رساناها بسیار ضعیف عمل میکند و این تنها ارزش سهام بخش فناوری نیست که سیر نزولی پیدا کرده است. اواخر سال۲۰۱۱ میزان درآمد برخی شرکتهای فناوری همچون اوراکل با کاهش مواجه شد. کارشناسان میگویند مجموعه دادههای موجود نشاندهنده ضعف و شکنندگی سهام بخش فناوری هستند.
بازگشت مصرفکنندگان: به تدریج آمارهای اشتغالزایی رو به بهبود است. در حال حاضر میزان درخواست مزایای بیکاری به پایینترین رقم طی ۴ سال اخیر کاهش یافته است. اگر همین روند ادامه پیدا کند (یا تسریع شود)، اقتصاد بیجان کشورهای توسعهیافته در مسیر رشد و رونق قرار خواهد گرفت. سایت بلومبرگ در گزارشی اعلام کرد: کاهش تعداد افراد بیکار شده در آمریکا به افزایش اعتماد مصرفکنندگان کمک خواهد کرد.در آغاز سال۲۰۱۲، شاخص رفاه بلومبرگ (متشکل از ۳بخش اقتصاد دولتی، فضای خرید و وضعیت مالی شهروندان) به بالاترین رقم از ابتدای نیمه دوم سال۲۰۱۱ رسید. کارشناسان پیشبینی میکنند که این رقم تا پایان سال۲۰۱۲ همچنان سیر صعودی داشته باشد. این وضعیت به افزایش هزینههای مصرفکنندگان و ارزش سهام بخش خردهفروشی نیز کمک خواهد کرد. بر این اساس، پیشبینی میشود که ارزش سهام شرکتهای فعال در حوزه خردهفروشی تا پایان امسال به سطوح تازهای افزایش پیدا کند.
۲۰۱۲سال امید یا ناامیدی
در حالیکه برخی کارشناسان نسبت به ماههای آینده نگاه امیدوارانهای دارند، تعدادی از تحلیلگران درباره بهبود شرایط بدبین هستند. سایت مانی نیوز در چند گزارش مختلف، ارزیابی این تحلیلگران را منتشر کرده است. جان هاسمن، اقتصاددان و مدیر یک صندوق سرمایهگذاری گفت: بازار سهام آمریکا در سال۲۰۱۲ با ۲۵درصد افت مواجه خواهد شد. همچنین این احتمال وجود دارد که بزرگترین اقتصاد جهان گرفتار رکود تازهای شود. با اینکه آمار تولید و قیمت سهام طی سال۲۰۱۱ سیر صعودی داشته، بسیاری از تحلیلگران از احتمال یک عقبگرد در این حوزهها خبر دادهاند. هاسمن گفت: گرچه تصور نمیکنم رکودی به شدت رکود سال۲۰۰۸ رخ دهد، اما به هر حال ما با افت قابل توجه اقتصاد آمریکا و کاهش ۲۵درصدی ارزش سهام مواجه خواهیم شد. من نمیگویم احتمال وقوع رکود 100درصد است اما شواهد آماری موجود نشان میدهند که این احتمال بسیار زیاد است. اقتصاددانان دیگری نیز هستند که نظر هاسمن را تایید میکنند. جیم واکر، مؤسس و مدیر مؤسسه تحقیقاتی آسیانومیکس در اینباره گفت: کاهش فعالیتهای اقتصادی دولت و بررسی برخی آمارها، احتمال افت اقتصادی آمریکا را تقویت کرده است. وی با اشاره به کاهش هزینههای دولتی و سایر شاخصهای ناامیدکننده گفت: احتمال وقوع رکود در اقتصاد آمریکا بیش از ۵۵درصد است.