- طرح کوفی عنان اکنون در چه مرحله‌ای است؟
مرحله نخست آنکه اجرایی شد؛ یعنی آتش بس برقرار شد و تجهیزات سنگین نظامی از شهرها خارج شد و نظامیان در نقاط خارج از شهرها متمرکز شدند تا بدین‌ترتیب کم‌کم به سوی پادگان‌ها حرکت کنند. نکته مهم در این بین، اجرایی کردن طرح عنان از سوی مخالفان است.
طی روزهای گذشته درگیری‌های پراکنده‌ای در شهرهای مختلف به‌ویژه در قسمت مرزی با ترکیه صورت گرفت. این درگیری‌ها نشان می‌دهد مخالفان یکدست نیستند و با وجود آنکه گروه موسوم به ارتش آزاد اعلام کرده به این طرح مقید خواهد بود اما درگیری‌های پراکنده نشانگر عدم‌پایبندی و عدم اتحاد این مخالفان مسلح است. اما ظاهرا دولت سوریه در اجرای این طرح بسیار جدی است و پیغام‌های مهمی به عنان، روسیه و چین در این باره داده است.
- جزئیات موضوع اعزام ناظران به سوریه و موضع روسیه در قبال آن در شورای امنیت چیست؟
اختلاف اساسی بین روسیه و آمریکا درباره مسئله ناظران، به چگونگی اجرای این مسئله مربوط می‌شود. روسیه تایید می‌کند که دولت سوریه باید در انتخاب کشورهای اعزام‌کننده ناظر تعیین‌کننده باشد اما آمریکا می‌گوید از هر کشوری که عنان بخواهد ناظران انتخاب شوند. وزیر خارجه سوریه تاکید داشت افرادی از کشورهای دشمن که علیه امنیت ملی سوریه اقدام کردند نمی‌توانند به‌عنوان ناظر بی‌طرف عازم سوریه شوند. پیش‌نویس روسیه در این خصوص تفاوت‌هایی با پیش‌نویس آمریکا دارد.
- مرحله بعدی طرح کوفی عنان برای سوریه چیست؟
برای رسیدن به مرحله بعد باید ابتدا سوریه ناظران را بپذیرد. پس‌از استقرار ناظران، خبرنگاران باید آزادانه تردد کنند، کمک‌های انسان‌دوستانه برای مناطق بحرانی ارسال شود اما نکته مهم‌تر از همه، انجام گفت‌وگوها برای مصالحه ملی میان دولت سوریه و مخالفان است. چالشی که سوریه در این مرحله با آن مواجه است، این است که کدام مخالفان باید بر سر میز مذاکره بنشینند. در این میان، سوریه در حال رایزنی با روسیه و چین است تا غربی‌ها را در این باره توجیه کنند؛ اینکه گروه‌هایی که در کشتار مردم سهیم بودند، بیایند یا اینکه مخالفان معترض به‌صورت مسالمت‌آمیز.
- موضع کشورهای عربی درقبال طرح عنان چه بوده است؟
کشورهای عربی و ترکیه به‌صورت منافقانه با این طرح برخورد می‌کنند. از یک طرف، در رسانه‌ها اعلام می‌کنند که پشتیبان این طرح اند اما در خفا هنوز به گروه‌های مسلح کمک می‌کنند و هنوز هم تبلیغات رسانه‌ای شان بسیار تند و خصومت آمیز است. مثلا الجزیره، العربیه، تی آر تی ترکیه و بی‌بی‌سی عربی همچنان بر متشنج بودن اوضاع تاکید می‌کنند، درحالی‌که گروه‌های مسلح پایبندی سوریه را تایید کرده‌اند. همین کاهش شمار کشته‌شدگان به تعداد انگشت شمار خود نشانگر این پایبندی است. طرف‌های عربی در این بین طراحی‌های ویژه‌ای دارند. به‌نظر می‌رسد در دیدار اخیر اردوغان و پادشاه عربستان، طرحی برای سوریه ریخته شد.
- بر این اساس، آینده طرح عنان را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
من اعتقاد دارم که این طرح تا مدتی پیش خواهد رفت، زیرا فعلا غربی‌ها نمی‌توانند درگیر شوند و شرایط شان این اجازه را نمی‌دهد.
