در خبری که ایرنا منتشر کرده، دبیرکل شورایعالی آموزش و پرورش اذعان کرده که از زمان اجرای سند تحول بنیادین و با وجود تلاشهای فراوان تنها 30درصد اهداف آن عملیاتی شده و تحقق بقیه بندهای این سند برعهده معلمان و بهخصوص مدیران مدارس است. مهدی نوید ادهم در همایش سند تحول بنیادین در بجنورد گفت: نقش مدیران در اجرای این سند کلیدی است و تبدیل مدرسه به نهاد فرهنگی و تربیتی و آموختن زندگی به دانشآموزان مهمترین وظیفه این قشر است. وی بیان کرد: با وجود مشارکت 700 نفر در تدوین سند تحول بنیادین و 6سال کار کارشناسی متأسفانه هنوز نگاه منفی گرایانهای از سوی برخی معلمان مدارس به آن وجود دارد.
دبیرکل شورایعالی آموزش و پرورش به نکته مهمی اشاره کرده است: «طبق بررسیهای میدانی صورت گرفته از مدارس کشور کاستیهایی در تأمین و تربیت نیروی مورد نیاز جامعه، ضعف در پاسخگویی به نیازها، کهنگی و عدمروزآمدی ساختارها وجود دارد.» وی علت وجود چنین کاستیهایی را نگاه منفیگرایانه از سوی معلمان در این باره بیان کرد و افزود: تنها راهحل آن ایجاد آگاهی از درون و توانایی خوب آموختن برای دانشآموزان است. دبیرکل شورایعالی آموزش و پرورش ادامه داد: تنها نکتهای که در تدوین سند تحول بنیادین در نظر گرفته نشده هوشمندسازی مدارس است زیرا آموزش و پرورش مطلوب به معنای ایجاد روحیه پرسشگری و قدرت خوب انتخاب کردن در دانشآموزان است. نوید ادهم افزود: نظام آموزش و پرورش امروز با فرهنگ و ارزشها همسو نیست و به معنای دیگر مشکلات نظام تعلیم و تربیت ما ریشه در تفکرات فلسفه غربی دارد.
نگاه منفی به سند
همانطور که دبیرکل شورایعالی آموزش و پرورش اذعان کرده است مشکلاتی در راه اجرای سند تحول در آموزش و پرورش وجود دارد که عمدتا در بخش اجراست، تاکنون مسئولان ارشد این دستگاه بر این نکته پافشاری میکردند که هیچ مانعی برای اجرای سند تحول در آموزش و پرورش وجود ندارد.
اکنون همه مسئولان ستادی که سخن از راه هموار اجرای سند میرانند به راه ناهمواری چشم دوختهاند که بسیار حساس است و آن بخش اجرایی سند در مدارس است که همکاری و همراهی معلمان و دانشآموزان و پدران و مادران را میطلبد. البته پیش از این نیز دبیرکل شورایعالی آموزشوپرورش از «عدمپذیرش اجتماعی سند تحول آموزشوپرورش»، بهعنوان بزرگترین تهدید برای آن یاد کرده است. نویدادهم در آخرین روز فروردین 88 اعلام کرد: اما این کار بزرگ(سند تحول) یک تهدید جدی دارد و آن عدم پذیرش اجتماعی این طرح تحول است، اگر این طرح مورد پذیرش مردم قرار نگیرد، موفق نمیشود.وی افزود: حتی درون خود آموزشوپرورش ممکن است این تحول با مقاومت معلمان یا سایر افراد مواجه شود.
مانند سایر قوانین
دبیرکل شورایعالی آموزش و پرورش در باره امکان اجرا نشدن سند تحول بنیادین در مردادماه سال 89 نیز به مهر گفت: این سند چون به تصویب شورایعالی آموزش و پرورش و رئیسجمهور رسیده است قانون است و لازمالاجراست و باید مانند سایر قوانین با آن برخورد شود، البته مانند هر قانون دیگری امکان دورزدن و اجرا نکردن آن وجود دارد اما امیدواریم درباره سند اتفاق نیفتد. وی در دیماه 88 نیز با تأکید بر اینکه هر تحولی با مقاومت روبهرو خواهد شد گفت: همیشه در زمان تحول عدهای حافظ منافع موجود و عدهای همراه با تحولات جدید بودهاند.
با توجه به سخنان دبیرکل شورایعالی آموزش و پرورش چنین بهنظر میرسد که وزارت آموزش و پرورش هم در بررسیهای درون سازمانی به این نتیجه رسیده است که مقاومتهایی در بدنه این دستگاه بروز کرده و گروهی مخالف روند کنونی اجرای سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش هستند.
نادیده گرفتن ضوابط
در حال حاضر بسیاری از ضوابط و استانداردها در آموزش و پرورش نادیده گرفته شده است، مانند تغییر کتابهای درسی بدون رعایت دوره آزمایشی و تدوین راهنمای تحصیل و آموزش معلمان، تولید محتوا و کتاب درسی برای پایه ششم ابتدایی. تعطیلی روزهای پنجشنبه مدارس و تراکم بیش از حد استاندارد کلاسهای درس و ایجاد پایه ششم بدون انجام کار کارشناسی از موارد دیگری است که اعلام شده همسو با تحول بنیادین در حال اجراست. اخیرا نیز اعلام شده با توجه به مسائل عاطفی دانشآموزان ابتدایی هر 3سال را با یک معلم میگذرانند، در حالی که هیچ کار مطالعاتی و پژوهشی در این باره انجام نشده است. به هر روی مهمترین مرحله سند تحول بنیادین در مدارس رقم میخورد و اکنون زمان آن فرارسیده که مسئولان بیش از حرف و شعار در اندیشه اجرای صحیح و اصولی سند باشند، برخی مقاومتها کارشناسی است و باید به آنها توجه کرد و هر نقدی را نباید تخریب و مخالفت انگاشت.