در مراسم افتتاح رسمی این رشته که روز سه شنبه 29 فروردین 1391 با حضور دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد ابتدا دکتر مهدی آهویی، مشاور امور بین الملل دانشکده مطالعات جهان طی سخنانی ضمن خوشامد به اولین گروه دانشجویان خارجی رشته ایران شناسی افتتاح رسمی این رشته در دانشگاه تهران را اعلام کرد.
مشاور امور بین الملل دانشکده مطالعات جهان در ادامه گزارشی از روند شکل گیری رشته مطالعات ایران و چگونگی جذب اولین گروه از دانشجویان خارجی رشته مطالعات ایران ارائه داد.
سپس دکتر حداد عادل ضمن تبریک راه اندازی رشته ایران شناسی در دانشکده مطالعات جهان آن را فرصتی مغتنم برشمرد و گفت: تا پیش از این همواره ایران از نگاه و بر اساس منابع و مطالعات پیشین غربی ها مطالعه می شد اما اکنون این فرصت مغتنم پیش آمده و دانشگاه تهران که دانشگاه مادر در ایران است این رشته را تاسیس کرده است و دانشجویان خارجی به اینجا می‌آیند و بر اساس مشاهدات خود و نیز دانش ارائه شده درباره ایران توسط استادان و معلمان ایرانی به مطالعه ایران می‌پردازند و ایران را می‌شناسند که باید آن را به فال نیک گرفت چراکه حرکتی جدید و متفاوت است که باید ارزش آن را بدانیم.
وی افزود: انسان تا فرهنگ خودش را نشناسد نمی‌تواند فرهنگ سایر ملل و کشورها را مطالعه و بررسی کند و به شناخت آنها نائل آید. تاسیس رشته ایران شناسی در کنار شناخت سایر کشورها بسیار مهم است زیرا ما باید ضمن مطالعه سایر فرهنگ‌ها بتوانیم فرهنگ خودمان را هم به دیگران معرفی کنیم که دانشکده مطالعات جهان با راه اندازی این رشته برای دانشجویان خارجی گام مهمی در این جهت برداشته است.
ادامه مراسم افتتاحیه دیدار و گفتگوی استادان و مسئولان دانشکده با اولین گروه دانشجویان خارجی پذیرفته شده در رشته ایران شناسی بود که در آن دکتر سعید رضا عاملی، رئیس دانشکده مطالعات جهان، ضمن خوشامد به دانشجویان این رشته گفت: شما برای مطالعه ایران دانشگاهی را انتخاب کرده اید که بالاترین سطح تولید علمی را در ایران دارد و در کشور به عنوان دانشگاه مادر و نماد آموزش عالی شناخته شده است ضمن اینکه یکی از برترین دانشگاه های منطقه است.
دکتر عاملی افزود: شناخت و مطالعه کشوری که از تاریخ و نهادهای تاریخی برخوردار است، کار ساده ای نیست زیرا کسی که می خواهد ایران را بشناسد باید نهادهای مختلف ایران را بشناسد. مثلا باید دین را در ایران بشناسد که بخشی مربوط به اسلام و بخشی هم مربوط به پیش از آن است. این شناخت مهم است زیرا دین در ایران ریشه تمدنی دارد.
رئیس دانشکده مطالعات جهان با اشاره به اهمیت سیاسی ایران تصریح کرد: در برخی از حوزه ها مثل فرهنگ، این نهاد به حدود جغرافیایی امروز ایران محدود نمی شود زیرا ایران زمانی یک امپراتوری بزرگ و وسیع بوده است که هنوز گستره فرهنگی آن وجود دارد و بسیار بیش از ایران جغرافیایی امروز است و اکنون نیز می توان به تاثیر از انقلاب اسلامی ایران از ایران بزرگ صحبت کرد.
وی با ذکر اهمیت سیاسی-تاریخی ایران خاطرنشان کرد: در دوره معاصر نیز انقلاب اسلامی ایران، جریان معکوس جهانی شدن است که از این منظر و قرار گرفتن آن در مقابل جریان غالب جهانی شدن و تاثیرگذاری این روند، یک نقطه عطف محسوب می شود چرا که این تاثیر اکنون در جنبش های بیداری اسلامی و عربی خود را نشان می دهد لذا برای شناخت و مطالعه ایران سیاسی نباید مقطعی به آن نگاه کرد زیرا امر سیاسی در ایران به صورت یک پیوستار است که باید به طور کامل آن را مطالعه کرد.
نویسنده کتاب «میراث تمدنی ایران»، با توصیف تمدن ایران به عنوان نهادی که پیچیدگی های خاصی دارد، تاکید کرد: اگر نگاهی عمیق به تمدن ایران داشته باشیم نوعی پیچدگی توام با ظرافت در آن می بینید که در عین حال ساده هم هست. مثلا حس با هم بودگی در تمدن ایرانی ریشه ای تاریخی دارد و تا زمان حال نیز به عنوان یک عنصر تمدنی تداوم یافته است یا تمایل به امر متعالی و الهی و توجه به معنویت گرایی همواره عنصری چشمگیر در تمدن این مردم بوده است که در شناخت مردم ایران مولفه های بسیار مهمی هستند.
رئیس دانشکده مطالعات جهان در پایان با تاکید بر حفظ سنت مطالعه به زبان اصلی رشته مورد نظر، زبان فارسی را به عنوان زبان رشته مطالعات ایران معرفی کرد و گفت: یکی از مولفه های مهم در شناخت فرهنگ ها زبان مردم آن است که امیدوارم دانشجویان این رشته با تسلط به زبان فارسی بتوانند بر بدفهمی ها و پارازیت های ناشی از فقدان و ندانستن آن غلبه کنند چرا که مبنای بسیاری از دشمنی های تاریخی ملت ها بدفهمی و عدم شناخت درست یکدیگر بوده است.
در پایان این مراسم استادان حاضر در جلسه نیز ضمن خیرمقدم به دانشجویان خارجی، ایران را به دلیل مهمان نوازی مردمانش محیطی مناسب برای تحصیل و مطالعه توصیف کردند.
