برنامه جلسات علنی مجلس
مطابق آییننامه داخلی مجلس، نمایندگان باید در روزی که قبلا برای تشکیل جلسه معین میشود، در مجلس حاضر شوند و نهایتا 15دقیقه پس از تشکیل جلسه در تالار جلسه حضور یابند و درصورت تأخیر یا غایب بودن در رأیگیری، مستحق توبیخ خواهند بود. برنامه جلسات علنی با اعلام رسمیت جلسه توسط رئیس مجلس و قرائت دستور جلسه توسط منشی مجلس و تلاوت آیاتی از کلامالله مجید شروع میشود. بیانات قبل از دستور و دستور مجلس قسمت بعدی برنامه جلسات علنی و «ختمجلسه» قسمت نهایی آن را تشکیل میدهد.
تفاوت لایحه و طرح
لایحه: آنچه را که دولت حسب نیاز به قوانین موضوعه به مجلس تقدیم میکند، لایحه میگویند. لایحه ابتدا در کمیسیونها و سپس درصحن علنی مجلس مطرح میشود. به تناسب موضوع، نمایندگان چه در کمیسیون ذیربط عضو باشند یا نباشند میتوانند پیشنهاد اصلاح بدهند.
طرح: آنچه را که نماینده یا نمایندگانی برای وضع یا اصلاح قانون بهمنظور رفع مشکل یا مشکلاتی یا رونق و تقویت موضوعی در جامعه ضروری تشخیص میدهند بهصورت طرح حداقل با 15 امضا برای بحث و بررسی و تصویب در مجلس مطرح میکنند.
دستور مجلس
دستور مجلس معمولا بررسی طرحها و لوایح یا سوال و در مواردی استیضاح نمایندگان از هیات وزیران یا هر یک از وزراست. دستور هفتگی مجلس باید بهترتیب وصول لوایح و طرحها از کمیسیونها از طرف هیات رئیسه مجلس تهیه و پس از طبع و توزیع بر لوحه مخصوص نصب شود. لوایح و طرحهایی که دارای اولویت باشند ممکن است بنا به تقاضای دولت یا 15 نفر از پیشنهاددهندگان طرح و موافقت هیات رئیسه خارج از ترتیب وصول در دستور هفتگی مجلس قرار گیرد.
نطق قبل از دستور نمایندگان
ازآنجا که طبق اصل 84 قانون اساسی «هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است و حق دارد در همه مسائل داخلی و خارجی کشور اظهارنظر نماید» در آییننامه داخلی مجلس پیشبینی شده که هر یک از نمایندگان که مطلب مهمی برای اطلاع مجلس و ملت داشته باشد، میتواند با رعایت نوبت صحبت کند. وقت هر یک از نمایندگان برای نطق 10 دقیقه است و میتواند تمام یا حداقل 3دقیقه از حق خود را به یک نفر نماینده دیگر واگذار کند. مجموع این نطقها (که باید با حفظ حیثیات مجلس و نمایندگان و رعایت نظم و نوبت و اجرا آییننامه داخلی ایراد شود) نباید از نیم ساعت تجاوز کند.
فوریت در طرحها و لوایح
لوایح و طرحها میتواند عادی، یک فوریتی، دو فوریتی یا سهفوریتی متناسبا یک شوری یا دوشوری باشد. لوایح و طرحهای یکفوریتی آن است که پس از تصویب فوریت به کمیسیون ارجاع میشود تا خارج از نوبت مورد بررسی قرار گیرد و لوایح و طرحهای دو فوریتی آن است که پس از تصویب دوفوریت بلافاصله به طبع و توزیع آن اقدام و 24ساعت پس از توزیع در مجلس مطرح میشود. لایحه و طرح سه فوریتی آن است که وقتیکه سه فوریتی طرح یا لایحه به تصویب مجلس رسید در همان جلسه وارد دستور شده و با حضور نمایندگان شورای نگهبان در همان جلسه نهایی میشود.