این در حالی است که طبق آمارهای موجود در اولین سال برنامه « پایان سال 1384» 7 درصد از برنامه جلو هستیم به نحوی که در این سال معادل 522 هزار تن میزان تولید آبزیان در کشور بوده است.
این درحالی است که در سبد تولیدی سازمان شیلات با کمیت 522 هزار تن تولید سهم ویژه‌ای به تن ماهیان حوزه جنوبی کشور داده شده به نحوی که از میزان صید دریاها که 388 هزار تن بوده است، سهم آبهای جنوب کشور در این صید حدود 364 هزار تن بوده که فقط بخش ماهیان تن معادل 156 هزار تن بر‌آورد شده است.
به عبارت دیگر این میزان صید 30 درصد کل تولیدات آبزیان آبهای داخلی و دریاهاست. به همین دلیل برای اولین بار در کشور همایش ماهیان تن در استان سیستان و بلوچستان با هدف معرفی هر چه بیشتر مزیت این ماهیان برای کسب درآمد چه در داخل و چه در خارج از کشور در اوایل اسفند ماه برگزار شد. علت انتخاب چابهار برای برپایی این همایش ناشی از سهم 80 درصدی صید ماهیان تن در این منطقه بوده است.
ایران با داشتن ذخایر آبزی، سهم قابل ملاحظه‌ای در تولید ماهیان به ویژه ماهیان تن دارد. به عبارت دیگر تاکنون 100 هزار تن از تولیدات ماهیان تن مربوط به آبهای دور و 56 هزار تن نیز مربوط به تن ماهیان در آبهای داخلی است. در این میان سهم هرمزگان و بوشهر در صید ماهیان تن نیز به ترتیب معادل 15 و 5 درصد است.
در همین زمینه رئیس سازمان شیلات ایران می‌گوید: هم‌اکنون 45 کشور درگیر صید ماهیان تن در اقیانوس هند هستند که ایران در غرب این اقیانوس دارای رتبه اول در برداشت تن ماهیان است.
به گفته دکتر شعبانعلی نظامی، در برداشت تن ماهیان در اقیانوس هند ایران رتبه دوم را داراست و رتبه اول از آن اندونزی است.
وی معتقد است: کشورمان در برداشت آبزیان در تمام جهان از آبهای اقیانوس‌ها رتبه چهارم را دارد و در بخش تن ماهیان در کل آبهای دنیا رتبه 12 را داراست که به این ترتیب از آمریکا هم جلوتر است.
وی با اشاره به اینکه 6 درصد صید جهانی از نظر کمیت به تن ماهیان مربوط می‌شود، افزود:در این میان ارزش تجارت آبزیان 9 درصد تجارت جهانی است که می‌توان مدعی شد سومین تجارت از نظر تجارت آبزیان دنیا به تن ماهیان مربوط می‌شود.
وی بر لزوم اقتصادی کردن صید تن ماهیان تاکید دارد و می‌گوید: وقتی یک کیلو گرم ماهی تن در ژاپن تا 120 دلار به فروش می‌رسد پس در ایران نیز با استفاده از ماده 18 قانون 4 بهره‌وری ارزش افزوده این محصول را باید افزایش دهیم.
وی در خصوص کیفیت پایین تن ماهیان در کشور اظهار می‌کند: تاکنون شناورهای صیادی به سیستم برودتی مجهز نبوده‌اند که امسال 230 شناور در چابهار به این سیستم مجهز می‌شوند.
وی می‌افزاید: بر اساس برنامه چهارم توسعه بیش از یک هزار شناور صیادی به این سیستم مجهز خواهند شد که این رقم در سال آینده به 1400 شناور خواهد رسید.به گفته نظامی، با تجهیز شناورهای صیادی به این سیستم آبزیان با روش مناسبی نگهداری خواهند شد که این امر موجب ارتقای کمی‌و کیفی تولید خواهد شد.
... و کشتی‌های بزرگ
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است در ماه آینده بزرگترین کشتی پرساینر با ظرفیت 15 هزار به ناوگان صید کشور در منطقه چابهار بپیوندد که با استفاده از آن سهم صید ماهیان تن در سال آینده به 300 هزار تن بالغ خواهد شد.
در همین زمینه یک کارشناس شیلات می‌گوید: از آنجایی که خانواده ماهیان تن ماهیانی هستند که با مهاجرت‌های طولانی به شکل دسته جمعی در آبها حرکت می‌کنند و قابلیت صید از عمق 20 تا 250 متری را دارند، لذا عدم حمل مناسب آنها می‌تواند زمینه ساز تولید هیستامین در بافت ماهی شده و قابلیت فساد پذیری آن را افزایش دهد.
به گفته شریفیان، به همین دلیل صید این ماهیان از آبهای ساحلی دریای عمان و اقیانوس هند غربی نیازمند ابزار و تکنولوژی پیشرفته برای ردیابی و شناسایی گله‌های تن ماهیان است که برای این منظور خرید کشتی‌های صید صنعتی تونا پرساینر مشخص می‌شود.
وی تاکید می‌کند: بر این اساس به منظور افزایش سهم ایران در صید این ماهیان از آبهای اقیانوس هند غربی در سال 1369 تعداد 2 فروند کشتی صیادی آزادگان 1 و 2 به عنوان اولین شناورهای پرساینر و در سال 1374 کشتی آزادگان 3 خریداری شده‌اند.
وی می‌گوید: با توجه به سیاست خصوصی‌سازی در سال 1380 تعداد 2 فروند کشتی صیادی هوور 1 و 2 و متعاقب آن کشتی‌های هوور 3،کوشا 2 و بلوچ به ناوگان تونا پرساینر ایران پیوستند که در حال حاضر ناوگان موجود با توان 8 فروند کشتی صیادی به فعالیت می‌پردازند.
وی می‌افزاید: بر اساس برنامه چهارم توسعه سقف این کشتی‌ها باید به 15 فروند برسد.
وی در مورد مشکلات صید صنعتی تن ماهیان می‌گوید: همواره فعالیت صید صنعتی تن ماهیان در گیرودار مشکلات زیادی بوده و هست که انجام هماهنگی و مساعدت مسوولان سازمان شیلات و سازمان‌های ذی‌ربط در این راستا ضروری به نظر می‌رسد.
به گفته وی، نیازهای بندری کشتی‌های صید صنعتی که منجر به توقف‌های طولانی شناورها برای انجام عملیات تدارک و تخلیه می‌شود گاه موجب از دست رفتن زمان صید، کاهش صید و حتی کاهش درآمد نیز می‌گردد.
