آسپرین و وارفارین دو دارویی هستند که برای درمان بیماران قلبی مورد استفاده قرار میگیرند. بهتازگی تحقیق بر روی بیش از 2هزار بیمار با نارسایی قلبی نشان داده که کارایی آسپرین در درمان این بیماران با داروی گرانقیمت وارفارین تفاوت چندانی ندارد.
نتیجه این تحقیقات که حاصل کار گروهی از پزشکان با ملیتهای مختلف است، در نشریه «مدیسن» انتشار یافته است.
امروزه نارساییهای قلبی یکی از جدی ترین عوامل مرگ در جهان است.
بر اساس برآوردهای انجام شده، در بریتانیا ۹۰۰ هزار نفر و در آمریکا ۶ میلیون نفر دچار انواع حملات قلبی هستند.
حمله قلبی زمانی رخ میدهد که یک منطقه از عضله قلب به دلیل نرسیدن اکسیژن کافی خوب انجام وظیفه نمیکند و انقباض (پمپاژ خون) آن کاهش مییابد، در نتیجه نمیتواند خون را به قسمتهای مختلف بدن برساند.
هنگامی که خون به قسمتهای مختلف بدن نمیرسد، خطر لخته شدن خون افزایش مییابد که این به نوبه خود ممکن است باعث سکته مغزی شود.
آسپرین یا وارفارین؟
بیمارانی که دچار نارساییهای قلبی هستند عموما با داروهایی مداوا میشوند که خطر لخته شدن خون را کاهش میدهد.
اما تشخیص آنکه کدام دارو، آسپرین یا وارفارین، برای معالجه این بیماران مفیدتر است، دشوار است.
تحقیقات جدید حاکی از آن است که با وجد اینکه هر دو دارو دارای عوارض جانبی هستند اما به طور کلی فواید این دو بسیار مشابه است. هرچند یکی از محققان بریتانیایی میگوید که خطر استفاده از وارفارین نسبتا کمتر است.
در این تحقیق محققان از ۱۱ کشور مختلف، روی ۲۳۵۰ بیمار آزمایش کردند و برای آنها یکی از این دو دارو را پس از حمله قلبی تجویز کردند. در نتیجه مشاهده شد که بهطور کلی خطر مرگ، در اثر استفاده از هر دو دارو به یک اندازه است.
اما این تحقیقات نشان داد خطر سکته مغزی در بیمارانی که وارفارین مصرف میکنند به مراتب کمتر است اما خطر خونریزی شدید در آنها افزایش مییابد.
دانشمندان پس از ۴ سال تحقیق به این نتیجه رسیدند که هیچ دلیل محکمی مبنی بر آنکه مصرف وارفارین مفیدتر است، وجود ندارد.
دکتر شونیچی هوما، از مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در این زمینه میگوید: «از آنجایی که میزان خطر و فوائد این دو دارو مشابه است، بیمار و پزشک وی میتوانند خود تصمیم بگیرند که کدام دارو برای مداوای او مورد نیاز است. اما دسترسی آسان به آسپیرین و قیمت ارزان آن بسیاری را به انتخاب این دارو متمایل خواهد کرد.»
اما دکتر اندرو کلارک، از دانشگاه هال و انجمن نارساییهای قلبی در بریتانیا اعتقاد دیگری دارد: این تحقیقات نشان داده است که وارفارین خطر سکته مغزی ناشی از نارسایی قلبی را کاهش میدهد اما احتمال خونریزی شدید را افزایش میدهد. اما ما باید نتیجه این تحقیقات را برای تکتک بیماران ارزیابی کنیم و قبل از تجویز بدانیم که خطر خونریزی در بیمار بیشتر است یا سکته مغزی. مثلا به نظر من خونریزی معده حتی اگر منجر به تزریق خون هم شود، خطرش از سکته مغزی کمتر است، پس ترجیح میدهم وارفارین تجویز کنم.»
کاهش خطر مرگ در اثر سرطان روده با مصرف آسپرین
اما این تنها بیماران قلبی نیستند که فایده مصرف آسپرین برایشان مشخص شده است.
تحقیق دیگری که روی ۴هزار و 500 بیمار مبتلا به سرطان روده صورت گرفته است نشان میدهد که استفاده روزانه از آسپرین ممکن است خطر مرگ بیماران مبتلا به سرطان روده را تا یک سوم کاهش دهد.
شواهد زیادی وجود دارد که آسپرین احتمالا از رشد برخی از غدههای سرطانی جلوگیری میکند. جدیدترین تحقیقات نیز حاکی از آن است که آسپرین احتمالا از ایجاد غدههای سرطانی جلوگیری میکند یا گسترش این غدهها را کند میسازد.
تحقیقات جدید نشان داده است که مصرف آسپرین برای هر دوره زمانی پس از تشخیص، خطر مرگ بر اثر سرطان روده را حدود ۲۳ درصد کاهش میدهد. خطر مرگ بیمارانی که پس از تشخیص سرطان روده، برای 9 ماه آسپرین مصرف کنند، ۳۰ درصد کاهش مییابد.
البته آن دسته از افرادی که پس از ابتلا به سرطان روده شروع به مصرف آسپرین می کنند، در مقایسه با افرادی که پیش از تشخیص ابتلا به سرطان آسپرین مصرف کرده اند، تاثیر بیشتری در کاهش خطر مرگ دارد.
به گفته پژوهشگران ممکن است آنهایی که آسپرین مصرف میکنند و با وجود این، دچار سرطان روده میشوند، آنچنان تومور بدخیمی داشته باشند که مصرف آسپرین هم تاثیری روی آن نداشته باشد.
دکتر گریت یان لیفرس، سرپرست این گروه تحقیقاتی از دانشگاه لایدن در این زمینه میگوید: «آسپرین نباید به عنوان جایگزینی برای دیگر درمانها دیده شود. به طور مثال نمیتوان آسپرین را جایگزین شیمی درمانی کرد. اما از این دارو میتوان به عنوان یک درمان مکمل تاثیرگذار استفاده کرد.»
همچنین ممکن است برای برخی افراد مسن تر که دچار بیماریهای دیگری نیز هستند، شیمی درمانی ممکن نباشد. اغلب، افراد مسنتر هستند که دچار سرطان روده میشوند. به این ترتیب نتایج به دست آمده میتواند گام مهمی برای معالجه این نوع سرطان و به خصوص برای این گروه از بیماران باشد.
اما با وجود این تاثیرات مثبت، محققان هنوز نمیتوان به مردم توصیه کرد که برای جلوگیری از سرطان شروع به مصرف آسپرین کنند. نگرانی در مورد عوارض جانبی این دارو مثل احتمال خونریزی داخلی از موانع چنین عملی است.